|
एक- एक या अर्थी उपसर्ग monoecious एकत्रलिंगी दोन प्रकारची (नर व स्त्री) फुले एकाच झाडावर असण्याचा प्रकार, उदा. भोपळा, एरंड इ. अबीजी वनस्पतींत कधी दोन्ही प्रकारची जननेंद्रिये एकत्र असलेल्या गंतुकधारीला हेच विशेषण लावतात, पहा dioeceous mono embryony एकगर्भत्व एका बीजात एका गर्भाचे उत्पादन करण्याचा प्रकार उदा. बहुतेक फुलझाडे, क्वचित अनेक गर्भ असतात. mono carp(monocarpic, monocarpean) एकप्रसवी एकदाच फुले येणारी एकवर्षायू किंवा अन्य वनस्पती, उदा. टाकळा, केळ, तुळस इ. monocarpellary एककिंज, एककिंजदली एक किंजदल असलेले (फूल अगर किंजमंडल) उदा. शिंबी कुल mono carpic, biennial एकप्रसवी द्विवर्षायु एकदाच फुले येणारी परंतु दोन वर्षे जिवंत राहणारी उदा. मुळा, गाजर mono perennial एकप्रसवी बहुवर्षायु अनेक वर्षांच्या जीवनात एकदाच फुले व फळे येऊन नष्ट होणारी वनस्पती उदा. घायपात, बांबू mono cephlic एकशीर्षक एकच स्तबक फुलोरा असलेली (वनस्पती) उदा. दुधळ (Dandelion) एकदांडी (Tridax procumbens L.) mono chasial cyme (monochasium) एकशाखी वल्लरी एक प्रमुख अक्ष असलेला कुंठित फुलोरा पहा uniparous cyme, cyme mono chlamydeae (Monochlamydeous) एकावृत (एक परिदली) उपवर्ग परिदलांचे एकच मंडल असलेली फुले धारण करणाऱ्या द्विदलिकित फुलझाडांचा गट, बेंथॅम व हूकर यांच्या वर्गीकरण पद्धतीतील तिसरा उपवर्ग, क्वचित परिदले नसतात. एंग्लरांच्या पद्धतीत याचा समावेश आद्यपरिदली श्रेणीत किंवा उपवर्गात केला आहे व त्यामध्ये सुमारे तीस कुलांचा समावेश आहे व ती नऊ गणात विभागली आहेत. ही पद्धत अधिक ग्राह्य मानली आहे (पहा Choripetalae) हचिन्सन यांनी ह्या उपवर्गाला विभाग मानला आहे. mono clinous द्विलिंगी केसरदले व किंजदले एकत्र असलेली फुले सर्वच फुले द्विलिंगी असलेला स्तबक फुलोरा mono cotyledon एकदलिकित, एकबीजपत्री बीजात एक दलिका (डाळिंबी) असलेली वनस्पती, उदा. गवते, ताल कुल. सामान्य भाषेत एकदल ही संज्ञा रुढ आहे. mono cotyledon एकदलिकित,(वनस्पती किंवा बीज) एकबीजपत्री mono cotylae (Monocotyledoneae) एकदलिकी उपवर्ग बीजी वनस्पतींपैकी फुलझाडांच्या वर्गातील एक उपवर्ग, अलिकडे मात्र काहींनी द्विदलिकित व एकदलिकित हे वर्गच मानले आहेत (एंग्लर व प्रँटल, बेसी, बेथॅम व हूकर) व फुलझाडांना बीजी वनस्पतींत उपविभाग मानले आहे पहा Angiospermae, phanerogameae mono cyclic एकचक्रीय वर्षायु प्रत्येक प्रकारच्या अवयवांचे एकच मंडल असलेले (फूल) उदा. धोतरा, सदाफुली इ. एक वर्ष किंवा त्याहून कमी जीवनकाल असलेली वनस्पती mono dynamous एकोन्नत इतरांपेक्षा एकच केसरदल अधिक उंच असलेले (केसरमंडल) उदा. काजू mono ecious एकत्रलिंगी पु./स्त्री. दोन्ही फुले किंवा जननेंद्रिये एकाच झाडावर असणारे monoecism एकत्रलिंगता दोन प्रकारची फुले एकाच झाडावर असण्याचा प्रकार उदा. एरंड, हॅझेल, भोपळा, मका monoeciously polygamous एकत्रलिंगी बहुयुतिक एकलिंगी व द्विलिंगी फुले एकाच झाडावर असलेली (वनस्पती) उदा. मोई (Odina wodier Roxb.) mono gynous एककिंजी एक किंजदल असलेले (फूल, किंजमंडल) monoliform मालाकृति मण्यांच्या माळेप्रमाणे उदा. काही नील हरित शैवले mono hybrid एकसंकरज एका वैकल्पिक जोडीतील लक्षणांत फरक असलेल्या आईबापापासून झालेली संकरप्रजा (अपत्य) पहा allelomorph mono cross एकगुण संकर वैकल्पिक गुणांच्या एका जोडीबाबत केलेला संकर mono locular (unilocular, one called) एकपुट एक कप्पा असलेला (किंजपुट, परागकोश) mono petalous युक्तप्रदल, एकप्रदल जुळलेल्या पाकळ्यांचे, एकच पाकळी असलेले (फूल) mono phyletic एकस्त्रोतोद्भव, एकोद्भव एकाच पूर्वज गटापासून मूलतः उगम पावलेले, हा गट वंशापेक्षा मोठा व गणापेक्षा लहान मानतात. mono podial एकपदी एकपद असलेली (वाढ) mono podium एकपद अक्षाच्या टोकास सतत वाढ होत राहिल्याने बनलेला एकच सलग अक्ष (स्तम्भ) उदा. चिल, चीड, सुरु. mono sepalous युक्तसंदल पहा gamosepalous mono siphonous एकनलिकित कोशिकांची एकच रांग असलेला शैवलतंतू उदा. युलोथिक्स, इडोगोनियम इ. monosome एकसमसूत्र प्रकलविभाजनामध्ये एखादे संपूर्णपणे न विभागलेले अनियमित रंगसूत्र दुसऱ्या रंगसूत्रांच्या संचात जाऊन त्यापासून बनलेल्या प्रकलात समाविष्ट होण्याचा प्रकार, यामुळे तेथे एक रंगसूत्र अधिक असते व दोन्ही प्रकलांत एकूण संख्या विषम होते. monosomic एकसमसूत्री एकसमसूत्र असण्याचा प्रकार monospermous एकबीजी एक बीज असलेल्या फळाची (वनस्पती) उदा. आंबा, खारीक mono sporangiate एकबीजुककोशिक, एकलिंगी भिन्न (लघु व गुरु) बीजुककोश स्वतंत्र अक्षावर असलेले फूल, उदा. बीच, ओक, केसरदले किंवा किंजदले असलेली फुले अथवा तशी फुले असलेली वनस्पती, एकच बीजुककोश असलेली. mono spore एकबीजुक एका बीजुककोशात बनणारे एकच विशेष बीजुक, उदा. एक्टोकार्पस शैवल mono sporic एकबीजुकी फक्त एकबीजुक बनविणारे बीजुककोश असणारी वनस्पती mono stelous एकरंभी फक्त एक रंभ (केंद्रवर्ती वाहकवृंद व त्या सभोवार परिरंभ असल्यास) असलेले खोड mono stromatic एकस्तरी कोशिकांचा एकच थर असलेले उदा. फ्युनेरिया या शेवाळीचे पान, शैवलापैकी काहींचे कायक (शरीर) उदा. पेडिऍस्ट्रम mono symmetrical (zygomorphic) एकसमात्र एका पातळीने दोन सारखे अर्ध बनविता येण्यासारखे mono thecal एकपुटक एक कप्पा (पोकळी) असलेले mono trichous एकप्रकेसली एक प्रकेसल (केसासारखा प्राकलाचा धागा)असलेली (वनस्पती) उदा. युग्लीना शैवल पहा flagellum mono typic एकप्रतिरुपी फक्त एक प्रतिनिधी असलेला, उदा. कुल, गण, वंश, जाती इ. एखाद्या कुलात एकच वंश (उदा. दाडिम कुलात दाडिमवंश) गिंकोएसी कुलात गिंको हा एकच वंश) एखाद्या वंशात एकच जाती (उदा. गिंको वंशातील एक गिंको बायलोबा ही जाती) वेलविशिया वंशात एक, वेलविशिया मिराबिलिस ही जाती) पहा Moringaceae, Gnetales, Gingkoales
|