Dictionaries | References

सुशर्मन्

   { suśarman }
Script: Devanagari

सुशर्मन्     

Puranic Encyclopaedia  | English  English
SUŚARMAN II   A Pāñcāla warrior who fought on the Pāṇḍava side in the great war. He was harassed in various ways by Bhīṣma and was ultimately killed by Karṇa. [Karṇa Parva, Chapter 56, Verse 46] .
SUŚARMAN III   Last of the Kings in the Kaṇva dynasty. He was killed by his minister Bali. [Bhāgavata, Skandha 10] .

सुशर्मन्     

सुशर्मन् n.  कर्ण का एक पुत्र, जो भारतीय युद्ध में नकुल के द्वारा मारा गया । पाठभेद (भांडारकर संहिता) - ‘सुषेण’।
सुशर्मन् (त्रैगर्त प्रस्थलाधिपति) n.  त्रिगर्त देश का सुविख्यात राजा, जो वृद्धक्षेम राजा का पुत्र था । इसी कारण, इसे ‘वार्धक्षेमि’ पैतृक नाम प्राप्त था । यह एवं इसके सत्यरथ, सत्यधर्मन्, सत्यवर्मन् सत्येषु एवं सत्यकर्मन् नामक पाँच भाई अत्यंत पराक्रमी थे, एवं स्वयं को ‘संशप्तक’ योद्धा कहलाते थे । महाभारत में अन्यत्र इसे ‘त्रिगर्त’ एवं ‘प्रस्थलाधिपति’ भी कहा गया है [म. द्रो. १६.१९]
सुशर्मन् (त्रैगर्त प्रस्थलाधिपति) n.  यह शुरू से ही दुर्योधन का पक्षपाती था, एवं पाण्डवों से द्वेष करता था । पाण्डवों के अज्ञातवास में, इसने दुर्योधन के लिए विराट की गायों का हरण किया था, एवं विराट को कैद कर दुर्योधन के सम्मुख पकड़ कर लाया । किन्तु पश्चात् भीम ने इस पर हमला कर इसे कैदी बनाया, एवं इसे युधिष्ठिर के सामने लाया । उस समय युधिष्ठिर ने इसे बिना किसी शर्त के मुक्त किया [म. वि. २९-३२]
सुशर्मन् (त्रैगर्त प्रस्थलाधिपति) n.  इस युद्ध में यह कौरवपक्ष में शामिल था, एवं इसने एवं इसके भाइयों ने अर्जुन का वध करने की प्रतिज्ञा की थी । किन्तु यह एवं इसके सारे भाई अर्जुन के द्वारा मारे गये [म. द्रो. २७] ;[श. २६.४४]
सुशर्मन् (त्रैगर्त प्रस्थलाधिपति) n.  महाभारत के द्रोणपर्व में ‘संशप्तक पर्व’ नामक एक उपपर्व है, जहॉं इसे एवं इसके पाँचो भाइयों को ‘संशप्तक योद्धा’ कहा गया है [म. द्रो. १६-३१] । रण में अपने विशिष्ट प्रतिपक्षी का वध करने की, एवं उनमें यशस्वितता प्राप्त न होने पर आत्महत्या करने की प्रतिज्ञा करनेवाले वीरों को ‘संशप्तक योद्धा’ कहा जाता था [म. द्रो. १६.३९] । इन योद्धाओं की यह प्रतिज्ञा होमहवन के साथ, एवं अग्निदेवता की साक्षी में ली जाती थी । प्रतिज्ञानग्रहण के पश्चात् ये वीर दर्भ से बने हुए वस्त्र धारण करते थे, एवं अपने वस्त्रों पर अग्निचर्चित धूत का प्रयोग करते थे [म. द्रो. १६. २१-३७] । जयद्रथवध के समय अर्जुन ने भी इसी प्रकार की प्रतिज्ञा की थी, किन्तु वहाँ उसे संशप्तक नहीं कहा गया है [म. द्रो. ५१.३४-३७]
सुशर्मन् (वार्धक्षेमि) n.  पांचाल देश का एक योद्धा, जो भारतीय युद्ध में पाण्डव पक्ष में शामिल था [म. उ. १६८.१६] । वृद्धक्षेम का पुत्र होने के कारण, यह ‘वार्धक्षेमि’ नाम से ही अधिक सुविख्यात था (वार्धक्षेमि १. देखिये) ।
सुशर्मन् (शांशपायन) n.  एक आचार्य, जो वायु के अनुसार, व्यास की पुराणशिष्यपरंपरा में से रोमहर्षण नामक आचार्य का शिष्य था [वायु. ६१.५६]
सुशर्मन् II. n.  (कण्व. भविष्य.) कण्ववंश का अंतिम राजा, जो अपने बलि नामक अमात्य के द्वारा मारा गया [भा. १२.१.२२]
सुशर्मन् III. n.  धर्मसावर्णि मनु का एक पुत्र ।
सुशर्मन् IV. n.  एक दुराचारी ब्राह्मण, जिसकी कथा भगवद्गीता के प्रथम अध्याय का माहात्म्य कथन करने के लिए पद्म में दी गयी है [पद्म. उ. १७५]
सुशर्मन् V. n.  एक ब्राह्मण, जो विशाल नामक ब्राह्मण का पुत्र था । बलाक नामक राक्षस ने इसकी पत्‍नी का हरण किया, जिसे आगे चल कर उत्तम नामक राजा ने छुड़ा कर इसे वापस दे दिया [मार्क. ६६.६७]

सुशर्मन्     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
सु—शर्मन्  n. n. good refuge or protection, [AV.]
ROOTS:
सु शर्मन्
सु—शर्मन्  mfn. mfn. granting secure or pr°, [RV.] ; [VS.]
ROOTS:
सु शर्मन्
अतिसुख   = , [Vās.] (Sch.)
सु—शर्मन्  m. m.N. of an असुर, [Kathās.]
ROOTS:
सु शर्मन्
of a son of one of the मनुs, [Hariv.] ; [MārkP.]
of a king, [MBh.] ; [BhP.]
of a वैशालि, [MārkP.]
of a काण्व, [VP.]
of शांशपायन, [Cat.]
pl.N. of a class of gods under the 13th मनु, [MārkP.]

Related Words

सुशर्मन्   मित्रवर्मन्   सत्यवर्मन्   वार्धक्षेमि   सौश्रुति   मित्रदेव   सुवर्मन्   सत्यकर्मन्   सत्यधर्मन्   सत्येषु   माचेल्लक   वृद्धक्षेम   शिशुक   श्रुतंजय   ललित्थ   सत्यसेन   विराट   सत्यरथ   सुकर्मन्   सत्यव्रत   भविष्य वंश   रोमहर्षण   युधिष्ठिर   मनु   व्यास   હિલાલ્ શુક્લ પક્ષની શરુના ત્રણ-ચાર દિવસનો મુખ્યત   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   વાહિની લોકોનો એ સમૂહ જેની પાસે પ્રભાવી કાર્યો કરવાની શક્તિ કે   સર્જરી એ શાસ્ત્ર જેમાં શરીરના   ન્યાસલેખ તે પાત્ર કે કાગળ જેમાં કોઇ વસ્તુને   બખૂબી સારી રીતે:"તેણે પોતાની જવાબદારી   ਆੜਤੀ ਅਪੂਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ   బొప్పాయిచెట్టు. అది ఒక   लोरसोर जायै जाय फेंजानाय नङा एबा जाय गंग्लायथाव नङा:"सिकन्दरनि खाथियाव पोरसा गोरा जायो   आनाव सोरनिबा बिजिरनायाव बिनि बिमानि फिसाजो एबा मादै   भाजप भाजपाची मजुरी:"पसरकार रोटयांची भाजणी म्हूण धा रुपया मागता   नागरिकता कुनै स्थान   ३।। कोटी   foreign exchange   foreign exchange assets   foreign exchange ban   foreign exchange broker   foreign exchange business   foreign exchange control   foreign exchange crisis   foreign exchange dealer's association of india   foreign exchange liabilities   foreign exchange loans   foreign exchange market   foreign exchange rate   foreign exchange regulations   foreign exchange reserve   foreign exchange reserves   foreign exchange risk   foreign exchange transactions   foreign goods   foreign government   foreign henna   foreign importer   foreign income   foreign incorporated bank   foreign instrument   foreign investment   foreign judgment   foreign jurisdiction   foreign law   foreign loan   foreign mail   foreign market   foreign matter   foreign minister   foreign mission   foreign nationals of indian origin   foreignness   foreign object   foreign office   foreign owned brokerage   foreign parties   foreign periodical   foreign policy   foreign port   foreign possessions   foreign post office   foreign public debt office   foreign publid debt   foreign remittance   foreign ruler   foreign section   foreign securities   foreign service   foreign state   foreign tariff schedule   foreign tourist   foreign trade   foreign trade multiplier   foreign trade policy   foreign trade register   foreign trade zone   foreign travel scheme   foreign value payable money order   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP