तक्ष्

{ takṣ }

A Sanskrit English Dictionary

तक्ष्  f.  1. cl. 1. P. °क्षति ( ep. also Ā. impf. त॑क्षत्, अ॑तक्षत्, [RV.]; rarely cl. 2. 3. pl. त॑क्षति [ [Pāṇ. 7-1, 39]; [Pat.]] [RV. i, 162, 6]; impf. [ aor.?] अतक्ष्म, 2. pl. अतष्ट, [RV.]; once cl. 5. [ तक्ष्णोति, [Pāṇ. 3-1, 76]] Pot. °क्ष्णुयुर्, [Lāṭy. viii]; See also अप-; aor., अतक्षीत्, [Pāṇ. 7-2, 7]; [Kāś.]; 3. pl. °क्षिषुर्, [RV. i, 130, 6]; Subj. तक्षिषत् [ [Pāṇ. 3-4, 7]; [Kāś.]], [ŚāṅkhŚr vii]; pf. तत॑क्ष, once Ā. °क्षे॑, [RV. v, 33, 4; 3] pl. °क्स्कु॑र्, RV. 8 times &c., once तक्षुर्, ii, 19, 8; 2. du. तक्षथुर्, x, 39, 4; pr. p. f. त॑क्षती, i, 164, 41; pf. Pass. p. तष्ट॑ See s.v.)

to form by cutting, plane, chisel, chop, [RV.] &c.;

to cut, split, [MBh.]; [Hariv.]; [Hcar.];

to fashion, form (out of wood &c.), make, create, [RV.]; [AV.];

to form in the mind, invent, [RV.];

to make (any one young; double acc.), make able or prepare for ( dat.), [RV.];

(in math.) to reduce by dividing, [Gol. xiii, 14 ff.];

[Līl. &c.];

= √ त्वच्, [Dhātup. xvii, 13];

to, skin, ib. :

Caus. तक्षयति ( aor. अततक्षत्), [Pāṇ. 7-4, 93]; [Kāś.];

cf. त्वक्ष्.
तक्ष्    2. ‘paring’, See काष्ठ-.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

तक्ष् [takṣ]   1, 5. P. (तक्षति, तक्ष्णोति, तष्ट)
   To chop, cut off, pare, chisel, slice, split; आत्मानं तक्षति ह्येष वनं परशुना यथा Mb; निधाय तक्ष्यते यत्र काष्ठे काष्ठं स उद्घनः [Ak.]
   To fashion, shape, form (out of wood &c.).
   To make, create in general.
   To wound, hurt; अन्योन्यं च शरैः क्रुद्धौ ततक्षाते परस्परम् [Mb.6.45.18.]
   To invent, form in the mind.
   To make one's own, appropriate.
   To cover.
   To peel.
   To make thin. -With निस्
   to slice out of.
   to form, create.
तक्ष् [takṣ] a.  a. (At the end of comp.) Paring, cutting &c.; also तक्ष; [Bṛi. S.87.2,24;] also तक्षक q. v.; [R.15.89.]

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 verb  कृशकरणम्   Ex. निधाय तक्ष्यते यत्र काष्ठे काष्ठं स उद्धनः [अमर]

HYPERNYMY:

कृ

ONTOLOGY:

() ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

त्वक्ष्

Wordnet:

asm সজা

bd बानाय

ben গড়া

guj ઘડવું

hin गढ़ना

kan ನಿರ್ಮಿಸುವುದು

kas بَناوُن

kok घडोवप

mal നിര്മ്മിക്കുക

nep बनाउनु

ori ତିଆରି କରିବା

pan ਬਣਾਉਣਾ

tam உண்டாக்கு

tel చెక్కు

urd گھڑنا , بنانا , سنوارنا , سجانا , شکل دینا , لائق بنانا

   See : कृत्