जगत्

{ jagat }

हिन्दी (hindi) WN

See : दुनिया, संसार, जगत

A dictionary, Marathi and English

jagat n S The whole world, the universe. 2 The earth or its inhabitants; man or his world.

Aryabhushan School Dictionary

n   The universe; the earth or its inhabitants.

A Sanskrit English Dictionary

जगत्  mfn.  mfn. (√ गम् redupl. [Pāṇ. 3-2, 178], Vārtt. 3) moving, movable, locomotive, living, [RV.]; [AV.] &c.
जागत   (= ) composed in the जगती metre, [RV. i, 164, 23]; [ṢaḍvBr. i, 4]; [Lāṭy. i, 8, 9]
जगत्  m.  m. air, wind, [L.]
जगत्  m.  m. pl. people, mankind, Rājat. C iii, 494
जगत्  n.  n. that which moves or is alive, men and animals, animals as opposed to men, men ( [Naigh. ii, 3]), [RV.]; [AV.] &c. ( °तो मध्ये, ‘within everybody's sight’ [R. vii, 97, 1; 5 and 10])
the world, esp. this world, earth, [ŚBr.]; [Mn.] &c.
the जगती metre, [RV. i, 164, 25]
सामन्    N. of a सामन् See -
जगत्  n.  n. du. heaven and the lower world, [Kir. v, 20]
जगत्  n.  n. pl. the worlds (= °गत्-त्रय), [Prab. i, 10]
people, mankind, [Kpr. x, 50/51] ( [Sāh.] and, [Kuval.])
accord. to some also ‘a river’, [RV. x, 75, 2]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

जगत् [jagat] a.  a. (-ती f.)
Moving, movable; सूर्य आत्मा जगत- स्तस्थुषश्च [Rv.1.115.1;] इदं विश्वं जगत्सर्वमजगच्चापि यद्भवेत् Mb. -m. Wind, air. -n. The world, the universe; जगतः पितरौ वन्दे पार्वतीपरमेश्वरो [R.1.1.]
'The world of the soul', body; [Māl.5.2.]
A multitude of animals. ...... स्याज्जगद्विष्टपे पुमान् । इङ्गे वायौ ना जङ्गमे मृगषण्डेऽ प्ययं त्रिषु । [Nm.]
-ती   (dual) Heaven and the lower world. -Comp.
-अम्बा, -अम्बिका  N. N. of Durgā. -आत्मन्m. the Supreme Spirit.
-आदिः, -आदिजः   -आदिः,
-आदिजः   the Supreme deity. an epithet of Śiva.
आधारः1 time.
air, wind.
-आयुः, -आयुस्  m. m. wind.
-ईशः, -पतिः   'the lord of the universe', the Supreme deity; an epithet of Viṣṇu and Śiva.
-उद्धारः   salvation of the world.
-कर्तृ, -धातृ  m. m.
the creator of the world.
Brahmā.
-कारणम्   the cause of the universe. -गुरुः

Shabda-Sagara

जगत्  mfn.  ( -गन्-गती-गत्) Moveable, loco-motive, transitory,
 nf.  ( -त्-ती) The world, the universe.
 m.  ( -त्) Air, wind.
 f.  ( -ती)
1. The earth.
2. people, mankind.
3. A sort of metre, a stanza of forty-eight syl- lables variously disposed so as to form thirty varieties.
4. A field of Jambu flowers.
E. गम् to go, Unadi affix अति, जग substituted for the root, and ङीप् fem. affix, or गम् as before, and शतृ aff.

ROOTS:

गम् अति जग ङीप् गम् शतृ

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

noun  भूमण्डलस्य भागः यः अन्येभ्यः व्यवच्छिन्नः इति कल्प्यते।   Ex. वनस्पतीनां जगत् विचित्रं वर्तते।

ONTOLOGY:

भाग (Part of) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm জগত

bd संसार

ben সংসার

guj દુનિયા

kas دُنیاہ , سمسار

kok संवसार

pan ਸੰਸਾਰ

tam உலகம்

tel ప్రపంచం

urd دنیا , جہان , کائنات , عالم

noun  विशिष्टे कार्यक्षेत्रे कार्यमाणानां वर्तमानानां वा जीवानां समूहः ।   Ex. कीटकानां जगति नैकाः कीटकाः सन्ति यान् सूक्ष्मदर्शिन्या विना द्रष्टुं न शक्यते ।

ONTOLOGY:

समूह (Group) ➜ संज्ञा (Noun)

See : प्रजा, संसारः, संसारः