अस्त्रम्

{ astram }

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अस्त्रम् [astram]   [अस्यते क्षिप्यते अस् ष्ट्रन् [Uṇ.4.158.] ]
   A missile; a weapon in general; प्रयुक्तमप्यस्त्रमितो वृथा स्यात् [R.2.34;] प्रत्याहतास्त्रो गिरिशप्रभावात् 2.41;3.58; अशिक्षतास्त्रं पितुरेव [R.3.31] the science of missiles. महर्षेरग्निवेशस्य सकाशमह- मच्युत । अस्त्रार्थमगमं पूर्वं धनुर्वेदचिकीर्षया ॥ [Mb.1.131.4.] धनुर्वेद- संहिता mentions various kinds of missiles (179-82) as ब्रह्मास्त्र, ब्रह्मदण्डक, ब्रह्मशिरस, पाशुपत, वायव्य, आग्नेय, नारसिंह &c.
   An arrow; sword.
   A bow. -Comp.
-अ (आ) गारम्   an arsenal, armoury.
-आघातः   a wound, a cut (made by a weapon).
-आहत a.  a. struck, wounded, killed.
-कष्टक [अस्त्रं कण्टक इव]   an arrow.
-कारः, -कारकः, -कारिन्   a maker of weapons.
-क्षेपक a.  a. shooting arrows.
-ग्रामः   A heap or collection of different missiles or weapons; [Ve.]
-चिकित्सक a.  a. surgeon.
-चिकित्सा   surgery. -जित्m. N. of a plant.
-जीवः, -जीविन्.  m. m.
-धारिन्  m. m. a soldier, professional warrior.
-धारणम्   the bearing of arms.-निवारणम् the warding of a weapon.
-पातिन्   A gunner; अस्त्रपातिभिरावृतम् [Śukra.4.137.]
-भृत्  m. m. A shooter; [Rām.5.]
-मन्त्रः   a Mantra to be repeated in discharging or withdrawing a missile; संमोहनं नाम सखे ममास्त्रं प्रयोग- संहारविभक्तमन्त्रम् [R.5.57,59.]
-मर्जः, -र्जकः   a furbisher.यन्त्रम् A kind of missile (कंचिन्मर्मदेशमाक्षिप्य येन शत्रोरुत्क्षेपणमपक्षेपणं च क्रियते तदस्त्रयन्त्रम् । इति नीलकण्ठः) [Mb.9.57.18.]
-युद्धम्   fighting with weapons.
-लाघवम्   dexterity in wielding or throwing missiles.
-विद् a.  a. skilled in the science of arms.
-विद्या, -शास्त्रम्, -वेदः   the art of science of throwing missiles, military science, science of arms; अस्त्रवेदमधिगम्य तत्त्वतः [Ki.13.62,] [U.6.9.] -वृष्टि f. a shower of missiles.
-शस्त्रम्   all sorts of weapons.
-शिक्षा   military exercise.
   सायकः an iron arrow.
   the नाराच missile.
-हीन a.  a. unarmed.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 noun  चिकित्सकस्य अस्त्रविशेषः येन सः शल्यक्रियां कर्तुं प्रभवति।   Ex. परिचारिका एकम् एकम् अस्त्रं शल्चिकित्सकस्य हस्ते स्थापयति।

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

urd معالج

 noun  तत् वस्तु येन शत्रोः प्रहारः वारयितुं शक्यते।   Ex. ढालम् इति एकम् अस्त्रम्।

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

urd ڈھال

 noun  तत् आयुधं यद् प्रहारार्थं क्षिप्यते।   Ex. बाणः एकम् अस्त्रम् अस्ति।

HYPONYMY:

इन्द्रजालम् गरुडास्त्रम् सावित्रम् भुशुण्डिः हलम् विक्षेपः अयःशूलम् युक्तायः यौगन्धरः तालस्कन्धः महानाभः पाशुपतास्त्रम् मायास्त्रम् कङ्कालास्त्रम् कङ्कणास्त्रम् पर्वतास्त्रम् त्रिशूलम् चक्रः तोमरः क्षेपणास्त्रम् सूक्ष्मगुलिप्रक्षेपणी दिव्यास्त्रम् गदा आग्नेयास्त्रम् बाण

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

प्रहरणम्

Wordnet:

asm অস্ত্র

bd अस्त्र

ben অস্ত্র

guj અસ્ત્ર

hin अस्त्र

kan ಅಸ್ತ್ರ

kas ۂتھِیار

kok अस्त्र

mal അസ്ത്രം

mar अस्त्र

nep अस्त्र

ori ଅସ୍ତ୍ର

pan ਅਸਤਰ

tam ஆயுதம்

tel అస్త్రం

urd ہتھیار , اسلحہ , اوزار , سامان جنگ

 noun  एकं गुह्यम् अक्षरम् ।   Ex. अस्त्रस्य उल्लेखः रामतापनीय उपनिषदि अस्ति
   See : खड्गः, आयुधम्, धनुः