अन्वीक्षेत विशुद्धात्मा देहिनां विषयात्मनाम् ।
गुणेषु तत्त्वध्यानेन सर्वारंभविपर्ययम् ॥२॥
यापरी स्वधर्म जाण । ज्यांचें विशुद्ध अंतःकरण ।
ते विषयीं उदासीन । हें वोळखण तयांचे ॥७४॥
तयांसी विषयाची आस्था । नाहीं नाहीं गा सर्वथा ।
परी सर्वार्थविपरीतता । विषयासक्तता देख ती ॥७५॥
भरलीं मृगजळाचीं तळीं । तेणें न पिकती साळी केळी ।
तैसी विषयबुद्धी जवळी । स्वसुखफळीं फळेना ॥७६॥
पाहें पां विषयासक्त । कर्मारंभीं संकल्प करित ।
आयुःकामार्थ क्षेमार्थ । धनधान्यार्थसमृद्धी ॥७७॥
या हेतू कर्म आरंभित । तें स्वकर्म नव्हे निश्चित ।
स्वधर्ममिषें मनोरथ । उपासित सर्वदा ॥७८॥
बैलाची कांस दुहितां । शिंपीभरी दूध न ये हाता ।
तेवीं मनोरथ उपासितां । न लभे सर्वथा निजसुख ॥७९॥
कर्मचि तें नव्हे । केल्याही सिद्धी न पवे ।
तें विघ्नबाहुल्यें नाश पावे । विघ्न संभवे देवांचें ॥८०॥
विषयसेवनीं आहे सुख । या बुद्धीं शिणशिणोनि मूर्ख ।
पावले परम दुःखें दुःख । मुख्य याज्ञिक घालूनि ॥८१॥
वेदत्रयी जाणूनि सकळ । यज्ञकर्मी अतिकुशळ ।
वांछितां स्वर्गादिक फळ । पतन केवळ अधोमुखें ॥८२॥
ऐसेनि विवेकें निपुणदृष्टी । जो स्वर्गु नेघे तृणासाठीं ।
वैराग्य लागे त्यापाठीं । उठाउठी घर रिघे ॥८३॥
तो वैराग्याचें माहेर । विश्रांतीचें विसावतें घर ।
तो नररूपें साचार । विवेकु साकार पैं झाला ॥८४॥
ऐसेनि विवेकें विवेकदृष्टी । स्वर्गादि विषय मिथ्या सृष्टी ।
ते मिथ्यात्वाची गोठी । ऐक जगजेठी उद्धवा ॥८५॥