अध्याय ५४ वा - श्लोक २६ ते ३०

कुत्र यासि स्वसारं मे मुषित्वा ध्वांक्षवद्धविः ।
हरिष्येऽद्य मदं मन्द मायिनः कूटयोधिनः ॥२६॥

जगामाजि तूं चोर होसी । चोरी करूनि दिसों नेदिसी । आजि मी फावलों लागासी । केउता जासी निज चोरा ॥११॥
इंद्रादि देवांचे उद्देशीं । होम कीजे अग्निमुखीं । तें अवघेचि तूं खासी सेखीं । अग्निमुखीं कांहीं नुरे ॥१२॥
देव म्हणती आम्हांसि पावलें । त्यांसिही ठकूनि हवि तुवां नेलें । तें काउळेमत येथ न चले । सांडी वहिलें भीमकीसी ॥१३॥
जन्मोनियां यादववंशीं । कुळगोत्रनाश करिसी । बुडविलें रे नामरूपासी । जाति तुजपासीं तंव नाहीं ॥१४॥
भोग अवघेचि भोगिसी । आणि तूं योगिया म्हणविसी । मूळ माया ते तुजपासीं । वेष धरिसी कपटाचा ॥४१५॥
तुझिया कपटाची झाडणी । करावया आलों मी गुणी । झाडणी करीन रणाङणीं । झणीं पळोनि जासील ॥१६॥
सांडीं सांडीं माझी बहिणी । नाहीं तरी खोचीन तिखटबाणीं । तीन बाण लावूनि गुणीं । चक्रपाणि विंधिला ॥१७॥

यावन्न मे हतो बाणैः शयीथा मुंच दारिकाम् ।
स्मयन्कृष्णो धनुश्र्छित्वा षड्भिर्विव्याध रुक्मिणम् ॥२७॥

जंववरी माझे तिखट बाण । कडतरोनि न घेती प्राण । तंववरी सोडूनि कन्यारत्न । जाय पळोनि जीव रक्षीं ॥१८॥
ऐकोनि हांसिन्नला श्रीपति । कार्मुक सज्ज केलें निगुती । श्र्मश्रु स्पर्शोनि दक्षिणहस्तीं । पुढें दुर्मति लक्षिला ॥१९॥
शार्ङ्ग टणत्कारूनि हरि । सा बाण घेतले करीं । तीन तोडूनि माझारीं । धनुष्य करीं छेदिलें ॥४२०॥

अष्टभिश्चतुरो वाहान्द्वाभ्यां सूतं ध्वजं त्रिभिः ।
स चान्यद्धनुरादाय कृष्णं विव्याध पंचभिः ॥२८॥

सवेंचि सोडिलें आठ बाणांसी । चार्‍हीं चहूं वारुवांसीं । सारथि पाडूनि धरणीसी । ध्वजस्तंभ छेदिला ॥२१॥
रुक्मिया कोपा चढला भारी । पांच बाण घेऊनि करीं । रागें सोडिले कृष्णावरी । शरें निर्धारीं विंधित ॥२२॥

तैस्ताडितः शरौघैस्तु चिच्छेद धनुरच्युतः ।
पुनरन्यदुपादत्त तदप्यच्छिनदव्ययः ॥२९॥

कृष्ण धनुर्वाडा निज गडी । अचुक संधानपरवडी । पांचही बाण बाणें तोडी । धनुष्य पाडी छेदूनी ॥२३॥
आणिक धनुष्य घेतलें वेगें । सम्मुख विंधों आला रागें । तेंही तोडिलें श्रीरंगें । आणीक आंगें घेतलें ॥२४॥
बाण लावोनियां वोढी । तेही कृष्ण सवेंचि तोडी । जें जें धनुष्य रुक्मिया काढी । तें तें तोडी श्रीकृष्ण ॥४२५॥
धनुष्य घेतलें घाव टाळूनी । अग्निअस्त्र लाविलें गुणीं । धूम्र कोंदला दिशा व्यापूनी । ज्वाला गगनीं न समाती ॥२६॥
पर्जन्यास्त्र सोडी हरि । मेघ वर्षती मुसळधारीं । अग्नि शांत क्षणामाझारी । वेगें श्रीहरि पैं केला ॥२७॥
येरें वायव्यास्त्र लाविलें गुणीं । झंझामारुत सुटला रणीं । वार्‍यानें जावों पाहे अवनी । टाळी कानीं बैसली ॥२८॥
पर्वतास्त्र सोडी कृष्ण । वारा सांडिला बुजोन । येरें वज्रास्त्र सोडून । गिरि तोडोनि सांडिले ॥२९॥
रुक्मिया कोपा चढला थोर । कृष्णासि म्हणे स्थिर स्थिर । गुणीं लाविलें रौद्रास्त्र । महारुद्र प्रकटला ॥४३०॥
दाढा विकराळ तिखटा । माथा मोकळिया जटा । काळिमा चालिलीसे कंठा । मिशा पिंगटा आरक्त ॥३१॥
कृष्ण अस्त्रविद्यें चतुर । शस्त्रीं योजिला भस्मासुर । बाण देखोनि पळें रुद्र । धाकें थोर कांपत ॥३२॥
रुक्मिया आणिक शस्त्र विचारी । तंव कृष्णें छेदिलें धनुष्य करीं । सरली कोदंडसामग्री । रथावरी कांहीं नाहीं ॥३३॥

परिघं पट्टिशं शूलं चर्मासी शक्तितोमरौ ।
यद्यदायुधमादत्त तत्सर्वं सोऽ‍च्छिनद्धरिः ॥३०॥

सरली धनुष्याची प्रौढी । परिघ घेवोनि घातली उडी । कृष्ण विंधोनि परिघ तोडी । अपरवडी घायाची ॥३४॥
परिघ तुटलिया पाठीं । रागें पट्टिश घेवोनि उठी । नधरत पातला उठाउठीं । कृष्ण दृष्टी सूदला ॥४३५॥
कृष्णें विंधिलें कठिण बाणा । तेणें पट्टिश उडविला गगना । सवेंचि शूळ घेवोनि जाणा । म्हणो कृष्णा पैं आला ॥३६॥
दांत खातसे करकरा । शूळ भवंडित गरगरा । साहें म्हणे शार्ङ्गधरा । घायें पुरा करीन ॥३७॥
कृष्णें बाण सोडिला पाहीं । शूळ तोडिला ती ठायीं । सवेंचि पाडियेला भुयीं । ती ठायीं त्रिखंडें ॥३८॥
शूळ वायां गेला थोर । रुक्मिया चुरी दोन्ही कर । सवेंचि घेवोनि तोमर । कृष्णासमोर धाविन्नला ॥३९॥
राहें साहें म्हणे कृष्णनाथा । तोमर हाणों आला माथा । माझारी विंधिला येतयेतां । घायें मागुता सारिला ॥४४०॥
बाण आदळला थोर । छेदूनि पाडिला तोमर । रुक्मिया म्हणे मर मर । शक्ति सत्वर काढिली ॥४१॥
शक्ति घेवोनियां हातीं । म्हणे कृष्णा तुझा पाड किती । रणीं लावीन रे ख्याति । भद्रजाति लोटला ॥४२॥
कृष्ण जे जे बाण सोडी । शक्तिहस्तें रुक्मिया तोडी । रथ धरिला मकरतोंडी । शक्ति भवंडी हाणावया ॥४३॥
कृष्णें बाण सोडिला तिधरा । रुक्मियासि लागला पिसारा । मागें सारिला औटबारा । शक्ति अंबरा उडविली ॥४४॥
रुक्मियाची क्षीण झाली शक्ति । साह्य आले दक्षिणाधिपति । तिहीं हांकिली श्रीपति । सैन्यसंपत्ति अनिवार ॥४४५॥
कृष्ण नेटका जुंझार । बाणीं त्रासिले महावीर । आठ बाणें खोचिली धूर । हाहाकार ऊठिला ॥४६॥
बाण सोडिले निर्व्यंग । घायीं निवटिलें चतुरंग । त्याच्या सैन्या झाला भंग । रणीं श्रीरंग खवळला ॥४७॥
बाणीं वर्षे शार्ङ्गधर । सैन्यासि झाला थोर मार । कोपें खवळला रुक्मिया वीर । साटोप दुर्धर मांडिला ॥४८॥