श्रीदत्त उवाच ॥ ॐ मिति गदितं गगनसमं तन्न परापरसारविचार इति । अविलासविलासनिराकरणं कथमक्षरबिन्दुसमुच्चरणम् ॥१॥
इति तत्त्वमसिप्रभृ - तिश्रुतिभि : प्रतिपादितमात्मनि तत्त्वमसि । त्वमुपाधिविवर्जितसर्वसमं किमु रोदिषि मानसि सर्वसमम् ॥२॥
अधऊर्ध्वविवर्जितसर्वसमं बहिरन्तरवर्जितसर्वसमम् । यदि चैकविवर्जितसर्वसमं किमु रोदिषि मानसि सर्वसमम् ॥३॥
नहि कल्पितकल्पविचार इति नहि कारणकार्यविचार इति । पदसंधिविवर्जितसर्वसमं किमु० ॥४॥
नहि बोधविबोधसमाधिरिति नहि देशविदेशसमाधिरिति । नहि कालविकालसमाधिरिति किमु० ॥५॥
नहि कुंभनभो नहि कुंभ इति नहि जीववपुर्नहि जीव इति । नहि कारणकार्यविभाग इति किमु० ॥६॥
इह सर्वनिरन्तरमोक्षपदं लघुदीर्घविचारविहीन इति । नहि वर्तुलकोणविभाग इति किमु रोदिषि० ॥७॥
इह शून्यविशून्यविहीन इति इह शुद्धविशुद्धविहीन इति । इह सर्वविसर्वविहीन इति किमु रोदिषि० ॥८॥
नहि भिन्नविभिन्नविचार इति बहिरन्तरसंधिविचार इति । अरिमित्रविवर्जितसर्वसमं किमु रोदिषि० ॥९॥
नहि शिष्यविशिष्यसरूप इति न चराचरभेदविचार इति । इह सर्वनिरन्तरमोक्षपदं किमु० ॥१०॥
ननु रूपविरूपविहीन इति ननु भिन्नविभिन्नविहीन इति । ननु सर्गविसर्गविहीन इति किमु रोदिषि० ॥११॥
न गुणागुणपाशनिबन्ध इति मृतजीवनकर्म करोमि कथम् । इति शुद्धनिरञ्जनसर्वसमं किमु० ॥१२॥
इह भावविभावविहीन इति इह कामविकामविहीन इहि । इहि बोधत मं खलु मोक्षसमं किमु० ॥१३॥
इह तत्त्वनिरन्तरतत्त्वमिति नहि संधिविसंधिविहीन इति । यदि सर्वविवर्जितसर्वसमं किमु० ॥१४॥
अनिकेतकुटीपरिवारसमं इह संगविसंग - विहीनपरम् । इह बोधविबोधविहीनपरं किमु० ॥१५॥
अविकारविकारमसत्यमिति अविलक्षविलक्षमसत्यमिति । यदि केवलमात्मनि सत्यमिति किमु० ॥१६॥
इह सर्वतमं खलु जीव इति इह सर्वनिरन्तरजीव इति । इह केवलनिश्चलजीव इति किमु० ॥१७॥
अविवेकविवेकमबोध इति अविकल्पविकल्पमबोध इति । यदि चैकनिरन्तरबोध इति किमु० ॥१८॥
नहि मोक्षपदं नहि बन्धपदं नहि पुण्यपदं नहि पापपदम् । नहि पूर्णपदं नहि रिक्तपदं किमु० ॥१९॥
यदि वर्णविवर्णविहीनसमं यदि कारणकार्यविहीनसमम् । यदि भेदविभेदविहीनसमं किमु० ॥२०॥
इह सर्वनिरन्तरसर्वचिते इह केवलनिश्चलसर्वचिते । द्विपदादिविवर्जितसर्वचिते किमु० ॥२१॥
अतिसर्वनिरन्तरसर्वगतं रतिनिर्मलनिश्चलसर्वगतम् । दिनरात्रिविवर्जित - सर्वगतं किमु० ॥२२॥
नहि बन्धविबन्धसमागमनं नहि योगवियोगसमागमनम् । नहि तर्क वितर्क समागमनं किमु रोदिषि० ॥२३॥
इह कालविकाल - निराकरणमणुमात्रकृशानुनिराकरणम् । नहि केवलसत्यनिराकरणं किमु रोदिषि० ॥२४॥
इह देहविदेहविहीन इति ननु स्वप्नसुषुप्तिविहीनपरम् । अभिधानविधान - विहीनपरं किमु रोदिषि ॥२५॥
गगनोपमशुद्धविशालसमं अविसर्वविवर्जित - सर्वसमम । गतसारविचारविकारसमं किमु रोदिषि० ॥२६॥
इह धर्मविधर्मविरागतरं इह वस्तुविवस्तुविरागतरम् । इह कामविकामविरागतरं किमु रोदिषि० ॥२७॥
सुखदु : खविवर्जितसर्वसममिह शोकविशोकविहीनपरम् । गुरुशिष्यविवर्जिततत्त्वपरं किमु रोदिषि० ॥२८॥
न किलांकुरसारविसार इति न चलाचलसाम्यविसाम्यमिति । अविचारविचारविहीनमिति किमु० ॥२९॥
इह सारसमुच्चयसारमिति कथितं निजभावविभेद इति । विषये करणत्वमसत्यमिति किमु० ॥३०॥
बहुधा श्रुतय : प्रवदन्ति यतो वियदादिरिदं मृगतोयसमम् । यदि चैकनिरन्तरसर्वसमं किमु० ॥३१॥
विदन्ति विदन्ति नहि नहि यत्र छन्दो लक्षणं नहि नहि तत्र । समरसमग्नो भावितपूत : प्रलपति तत्त्वं परमवधूत : ॥२॥
॥ इति श्रीदत्तात्रेयविरचितायामवधूतगीतायां स्वामिकार्तिकसंवादे आत्मसंवित्त्युपदेशे समदृष्टिकथनं नाम पञ्चमोऽध्याय : ॥५॥