आशय

{ āśaya }

हिन्दी (hindi) WN

 noun  शरीर के अंदर थैली के आकार का कोई ऐसा अंग या रिक्त-स्थान जिसमें कोई विशिष्ट क्रिया करनेवाला तत्त्व या शक्ति रहती हो   Ex. हमारे शरीर में आमाशय, गर्भाशय, पित्ताशय, मूत्राशय आदि हैं ।

ONTOLOGY:

शारीरिक वस्तु (Anatomical) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ori ଆଶୟ

san आशयः

urd کیسہ , بلاڈر

   See : निवास स्थान, अर्थ, इच्छा, उद्देश्य

कोंकणी (Konkani) WN

   See : अर्थ, कथावस्तू

A dictionary, Marathi and English

   Purpose, intention, aim, object, meaning, mind. 2 Place, seat, abode, receptacle. In comp. as अन्नाशय, अहांकाराशय, जलाशय, पित्ता- शय, मलाशय, मूत्राशय.

Aryabhushan School Dictionary

  m  Purpose, meaning. Seat, abode, as in जलाशय.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  अभिप्राय , इंगित , उद्देश , मतलब , मनीषा , मनोगत , मनोदय , हेतू ;
 ना.  आगर , साठा , स्थान ;
 ना.  तात्पर्य , भाव , भावार्थ , सार , सारांश .

मराठी (Marathi) WN

   See : अर्थ

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. 
   उद्देश ; हेतु ; अभिप्राय ; मनीषा .
   ठिकाण ; स्थान ; आगर ; सांठा . सामाशब्द - अन्नाशय ; जलाशय ; मूत्राशय . इ० अमुच्या अशुभाशयाचा धातु । करिता चरणधूमकेतु । - एभा ६ . १११ . [ सं . आ + शी = राहणें ]

नेपाली (Nepali) WN

   See : अर्थ, उद्देश्य

A Sanskrit English Dictionary

आशय    a &c. See 3. आ-√ शी.
आ-शय  m.  b m. resting-place, bed, [ŚBr.]

ROOTS:

आ शय

   seat, place
   an asylum, abode or retreat, [ŚBr.]; [MBh.]; [Pañcat.]; [Bhag.] &c.
   a receptacle
   any recipient
रक्ताशय   any vessel of the body ( e.g., ‘the receptacle of blood’ i.e. the heart; आमा-शय, the stomach &c.), [Suśr.]
   the stomach
   the abdomen, [Suśr.]
   the seat of feelings and thoughts, the mind, heart, soul, [Yājñ.]; [R.]; [Kathās.] &c.
   thought, meaning, intention, [Prab.]; [Kathās.]; [Pañcat.]
   disposition of mind, mode of thinking
   (in योग phil.) ‘stock’ or ‘the balance of the fruits of previous works, which lie stored up in the mind in the form of mental deposits of merit or demerit, until they ripen in the individual soul's own experience into rank, years, and enjoyment’ (Cowell's translation of [Sarvad. 168, 16 ff.])
   the will
   pleasure
   virtue
   vice
   fate
   fortune
   property
   a miser, niggard, [L.]
    N. of the plant Artocarpus Integrifolia, [L.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

आशय [āśaya]   &c. See under आशी.
आशयः [āśayḥ]   [आ-शी-अच्]
   A bed-chamber, resting-place, asylum.
   A place of residence, abode, seat, retreat; वायुर्गन्धानिवाशयात् [Bg.15.8;] अपृथक्˚ [U.1.45.] v. l.
   Sleeping, lying down.
   Receptacle, reservoir; विषमोऽपि विगाह्यते नयः कृततीर्थः पयसामिवाशयः [Ki.2.3;] cf. also words like जलाशय, आमाशय, रक्ताशय &c.; कामात्पिबति चाशयान् [Mb.12.236.24.]
   Any recipient vessel of the body; the Āśayas are 7: वात˚, पित्त˚, श्लेष्मन्˚, रक्त˚, आम˚, पक्व˚ (and गर्भ˚ in the case of women).
   The stomach; आशयाग्निदीप्तिः [Dk.16.]
   Meaning, intention, purport, gist; अर्थेन्द्रियाशयज्ञानैर्भगवान्परिभाव्यते [Bhāg.12.11.22.] इत्याशयः; एवं कवेराशयः (oft. used by commentators; see अभिप्राय).
   The seat of feelings, mind, heart; तन्मे दहति गात्राणि विषं पीतमिवाशये [Rām.6.5.6.] अहमात्मा गुडाकेश सर्वभूताशयस्थितः [Bg.1.2;] [Mv.2.37.]
   Disposition of mind; द्रव्यस्वभावाशयकर्मकालैरेकादशामी मनसो विकारः [Bhāg.5.11.11.]
   Prosperity.
   A barn.
   Will or pleasure.
   Virtue or vice (as the eventual cause of pleasure or pain).
   Fate, fortune.
   Property, possession.
   A miser.
   A kind of pit (made for catching animals); आस्ते परमसंतप्तो नूनं सिंह इवाशये [Mb.]
  N. N. of a tree (पनस).-Comp.
-आशः   fire.

Shabda-Sagara

आशय  m.  ( -यः)
   1. Meaning, intention.
   2. Free will or pleasure.
   3. An asylum, an abode or retreat.
   4. receptacle, a recipient.
   5. Any re- cipient or containing vessel or viscus of the body, as रक्ताशय the heart, आमाशय the stomach, &c.
   6. The stomach in particular. 7. The mind.
   8. Property, possessions.
   9. A miser, a niggard.
   10. Virtue and vice.
   11. Fate, fortune.
   12. The Jack, a kind of bread- fruit tree.
    E. आङ् before शीङ् to rest, अच् aff.

ROOTS:

आङ् शीङ् अच्

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

   See : भोजय