आपद् [āpad] 4 Ā.
To go near, walk towards, approach; एष रावणिरापादि वानराणां भयंकरः
[Bk.15.89.] To enter into, go to, attain to (a place, state &c.); वक्त्रमापद्य मारुतः
[Śik.9;] निर्वेदमापद्यते becomes disgusted
[Mk.1.14;] आपेदिरेऽम्बरपथम्
[Bv.1.17;] क्षीरं दधिभावमापद्यते Ś. B. milk turns into curds; पाण्डुरतामापद्यमानस्य
[K.69] becoming pale; 16; विस्मयमापेदे 179; श्लोकत्वमापद्यत यस्य शोकः
[R.14.7] assumed the form of a verse; चिन्तामापेदे
[Dk.13] fell a-thinking; so विश्वासम्, निर्वृतिम्, संशयम्, वशम्, पञ्चत्वम् &c. पुनः पुनर्वशमापद्यते मे Kaṭh.1.2.6.
To get into trouble, fall into misfortune; अर्थधर्मौ परित्यज यः काममनुवर्तते । एवमापद्यते क्षिप्रं राजा दशरथो यथा ॥ Rām.; see आपन्न below.
To happen, occur; जित्सोर्नूनमापादि ध्वंसोऽयं तां निशाचरात्
[Bk.6.31;] एवमापद्यते M.1 so it is. -Caus.
To bring about, bring to pass, accomplish, effect; कूजद्भिरापादितवंशकृत्यम्
[R.2.12;] [Śānti. 3.19.] To lead or reduce to, cause to suffer; आपाद्यते न व्ययमन्तरायैः
[R.5.5.] To cause, to produce, bring on; लघिमानमापादयति
[K.15,19;] दोषमपि गुणत्वमापादयति makes the best of a bad matter.
To reach or attain to.
To spread, circulate (as news).
To turn or change into; एकामपि काकिणीं कार्षापणलक्षमापादयेम
[Dk.156.] आपद् [āpad] f. f. [आ-पद्-क्विप्] A calamity, misfortune, danger, distress, adversity; दैवीनां मानुषीणां च प्रतिहर्ता त्वमापदाम्
[R.1.6;] अविवेकः परमापदां पदम्
[Ki.2.3,14;] प्रायो गच्छति यत्र भाग्यरहितस्तत्रैव यान्त्यापदः
[Bh.2.9;] आपदि स्था, आपदं प्राप् to fall into difficulty. -Comp.
-कल्पः an alternative to be used in times of difficulty;
-कालः days of adversity, time of distress, hour of danger; अब्राह्मणादध्ययनमापत्काले विधीयते
[Ms.2.241,11.28.] -कालिकa. (-का,
-की f. f.) occurring in time of difficulty.
गत, ग्रस्त, प्राप्त fallen into misfortune, involved in difficulties.
unfortunate, unhappy, distressed.
-धर्मः [आपदि कर्तव्यो धर्मः] a practice, profession, or course of procedure, not usually proper for a caste, but allowable in times of extreme distress or calamity;
[Ms.1.116,] एते चतुर्णां वर्णानामापद्धर्माः प्रकीर्तिताः 1.13.
(मम्) N. of a पर्व in Bhārata.
A series of calamities; पीडा चापदकालश्च
[Mb.12.59.47.]