वाघ

A dictionary, Marathi and English

   To fix a musket near the bullock &c. which a tiger has killed, that it may explode against him when he returns to devour. वाघाशीं भांडणें To contend with a mighty enemy, or with exceeding difficulty, or against extreme odds. Ex. माझा बाप सारी रात्र वाघाशीं भांडला शेवटीं फाडून खाल्ला.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A tiger.

मराठी (Marathi) WordNet

 noun  मार्जारकुळातील एक हिंसक प्राणी   Ex. करवंदाच्या झाडीत एक वाघ लपून बसला होता

ABILITY VERB:

गर्जना करणे

ATTRIBUTES:

वन्य हिंसक

HYPONYMY:

वाघीण वाघ बंगालचा वाघ

ONTOLOGY:

स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

व्याघ्र शार्दूल वाघोबा वाघरू

Wordnet:

asm বাঘ

bd मोसा

ben বাঘ

guj વાઘ

hin शेर

kan ಹುಲಿ

kas سٕہہ , شیر

kok वाग

mal പുലി

mni ꯀꯩ

ori ବାଘ

pan ਸ਼ੇਰ

san व्याघ्रः

tel పులి

urd شیر , ببرشیر , باگھ

 noun  नर वाघ   Ex. वाघ खूप मोठा होता.

ONTOLOGY:

स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

व्याघ्र शार्दूल

Wordnet:

bd बुन्दा मोसा

ben বাঘ

guj શેર

kas شیر

mal സിംഹം

mni ꯀꯩ꯭ꯂꯥꯕ

nep शिंह

ori ଅଣ୍ଡିରାବାଘ

pan ਸ਼ੇਰ

san व्याघ्रः

tam ஆண்சிங்கம்

urd شیر , باگھ , ٹائیگر

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. 
   क्रूर मासांहारी जंगली प्राणी ; एक वन्य पशु .
   एक उड्या मारणारा कीटक .
   बुद्धीबळांतील शेळ्या मेंढ्या खेळांतील हत्ती .
   एक मुलांचा खेळ . - वि . ( ल . ) जागरुक व भयप्रद . [ सं . व्याघ्र ; प्रा . वग्घ ; पं . हि . बं . वाघ ; सिं . बाघु . गु . वाघ ] ( वाप्र . )
०डांभणे   गार्‍याजवळ ( वाघ आल्यास त्यावर मारा करील अशी बंदूक बांधून ठेवणे ). सामाशब्द -
०जाई  स्त्री. व्याघ्रदेवता ; एक क्षुद्र देवता .
०जोर  पु. ( व्यायाम ) एक प्रकारचे दंड काढण्याची पद्धति . एक प्रकारचे दंड काढण्याची पद्धति . - व्यायाम मासिक मार्च १९२३ .
०ट  न. लहान वाघ ; वाघ शब्दाचे तिरस्कारदर्शक रुप .
०डोळ्या वि.  मोठ्या , बटबटीत व पाणीदार डोळ्यांचा .
०नख  न. 
   वाघाची नखे सोन्यांत मढविलेला लहान मुलांचा एक दागिना .
   वाघाच्या नखांच्या आकाराचे पोलादी हत्यार .
   वाघाचा पंजा .
०नख   - स्त्री . मद्रासकडील महाराष्ट्रीयांत प्रचलित असलेला एक दागिना .
सांखळी   - स्त्री . मद्रासकडील महाराष्ट्रीयांत प्रचलित असलेला एक दागिना .
०नखी  स्त्री. 
   झाड .
   एक पोलादी हत्यार .
०बकरी  स्त्री. 
   एक खेळ .
०बीळ  न. वाघाची गुहा .
०मान  पु. मुख्य मान . तुम्ही आपला जो वाघमान करावा तो करुन घेतला . - भाव ६८ .
०मार्‍या वि.  
   वाघास मारणारा .
   ( ल . ) अतिशय बळकट , शूर , धाडसी .
   अतिशय लागणारा ( हरिक , सुपारी वगैरे पदार्थ ).
०मुंगी  स्त्री. भयंकर दंश करणारी मुंगी .
०मेंढी   मेंढ्या - स्त्री . बुद्धिबळांतील एक खेळाचा प्रकार .
०यी  स्त्री. सुंगट जातीचा मोठा मासा . री पु . जाळ्यांत पशुपक्षी पकडणारी एक जात व तींतील व्यक्ति ; फासेपारधी . यांचे सांकेतिक शब्द - मुवा = गुरु ; माती = मृतमांस ; माड , बिलाडी = पोलीस ; झेमी = घरफोडी ; माढेनो = चोरलेले जवाहीर ; हाथवान = चोरीचे कापड ; तारखो = रुपया ; पिलिऊन = सोने ; धोलीऊन = रुपे ; चमई जावन = लप ; खावरी = वाघानी ; दातरड = घरफोडीचे हत्यार ; चिरित्रो = किल्ल्यांचा जुडगा ; बांदो = साथीदार ; भुर्‍यो , माकडो = युरोपिअन ; वस्तू ; पैसे इ० .
०रुं  न. वाघास तुच्छतादर्शक शब्द .
०वडाई  स्त्री. वाघजाई ; क्षुद्रदेवता . फूजिति वाघवडाइआं । - शिशु ५२७ .
०व   - एक मुलींचा खेळ . - मखेपु ३५५ .
बकरी   - एक मुलींचा खेळ . - मखेपु ३५५ .
०वे   वाघावे - न .
   वाघांचा उपद्रव .
   ( ल . ) उपद्रव ; त्रास ; पीडा ; काहूर . आमच्या विरुद्ध काय वाघवं उठलंय ते तूं पहातच आहेस . - झांमू १७७ . वाघाचा डोळा - पु . ( संकेत ) रुपया . वाघाची जाळी - स्त्री . वाघास लपून बसण्यास योग्य झाडी , वेलांची गुंतागुंत वगैरे . वाघाची मावशी - स्त्री . मांजर . वाघाचे कातडे - न .
   व्याघ्रचर्म ; वाघाचे चामडे .
   ( ल . ) अधिकार , सत्ता गेल्यावरहि ज्यास लोक भितात असा मनुष्य .
०कातडे   - आव आणणे ; पोकळ सत्ता , सामर्थ्य दाखविणे ; ढोंग करणे . वाघाड्या - पु . मंत्रसामर्थ्याने वाटसरुंच वाघांपासून संरक्षण करणारा मांत्रिक . वाघी - स्त्री .
पांघरणे   - आव आणणे ; पोकळ सत्ता , सामर्थ्य दाखविणे ; ढोंग करणे . वाघाड्या - पु . मंत्रसामर्थ्याने वाटसरुंच वाघांपासून संरक्षण करणारा मांत्रिक . वाघी - स्त्री .
   वाघ्याची भंडार ठेवयाची - वाघाच्या कातड्याची पिशवी .
   वाघाच्या तोंडाचा पुढे आकार असलेली जलद चालणारी नौका , होडी .
   वाघाच्या कातड्यासारखी पिवळ्या रंगाची , वर ठिपके असलेली घोड्याची झूल .
   लांकूड तासण्यासाठी त्याच्याखाली ठेवावयाचा सुताराचा एक खांच पाडलेला ठोकळा .
   दोन टोंकांचा खिळा
   एक प्रकारचा सोनाराचा चिमटा . - वि . वाघाच्या रंगाचा ; वाघासारखा . एके वाघी पिवळी पुंडी । - दाव २८१ . वाघी कवडी - स्त्री . ठिपके असलेली कवडी . वाघीण - स्त्री . स्त्रीजातीची वाघ ; वाघाची मादी . वाघी तंबाखू - स्त्री . पानावर ठिपके असलेली तंबाखूची जात . वाघेरे - वि . वाघांनी भरलेले . - लोक २ . ७७ .