लाट

{ lāṭa }

Puranic Encyclopaedia

LĀṬA   A particular division of the Kṣatriyas. Because a set of the Kṣatriyas showed jealousy towards the Brahmins they became Lāṭas. [Śloka 17, Chapter 35, Anuśāsana Parva] .

हिन्दी (hindi) WN

 noun  मोटी, ऊँची और बहुत बड़ी कोई इमारत या बनावट   Ex. बड़े शहरों में ही लाट दिखाई पड़ती हैं ।

ONTOLOGY:

भौतिक स्थान (Physical Place) ➜ स्थान (Place) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

टाठ

Wordnet:

bd गेदेर दालान

ben উঁচু দালান

guj મિનારો

kok मनोरो

mni ꯑꯆꯧ ꯑꯆꯧꯕ꯭ꯐꯨꯔꯥ ꯗꯂꯥꯜ

tel బహుళ అంతస్థుల భవనం

 noun  धातु या पत्थर का मोटा, ऊँचा और बहुत बड़ा खंभा   Ex. दिल्ली में अशोक की लाट है ।

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

लाठ

Wordnet:

kan ಎತ್ತರವಾದ ಸ್ತಂಭ

mal സ്തംഭം

mar लाट

pan ਲਾਟ

tam கூரான கோபுரம்

tel స్థూపం

urd لاٹ , مینار , اونچاستون

 noun  बहुत सी वस्तुओं का वह विभाग अथवा समूह जो एक ही साथ रखा, बेचा या नीलाम किया जाए   Ex. व्यापारी ने कपड़े की दो लाटें खरीदी ।

ONTOLOGY:

समूह (Group) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

लाठ

Wordnet:

ben লাট

kok गठ्ठे

ori ଲାଟ

tel లాటు

urd لاٹ , لاٹھ

   See : लार्ड, लाट साहब, पार्किंग लाट

प्राचीन चरित्रकोश

लाट n.  एक क्षत्रिय जाति, जो बाह्मणों के साथ ईर्ष्या रखने से नीच बन गई । अशोक के शिलालेखो में इन लोगों का निर्देश ‘लाटिक’ नाम से प्राप्त है । ये लोग पश्चिम भारत में सुराष्ट्र के दक्षिण में रहते थे ।

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  शिंपणे खातीर बांयेंतल्यान उदक काडपाचें एके तरेचें साधन   Ex. शेतकार लाटे वरवीं उदक काडून शेत शिंपता

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben বালতি

hin कूँड़

kan ಹರವಿ

kas تول وان

mal കൂംട

pan ਹੱਲਟ

tam வாளி

tel నీళ్ళుతోడే బకెట్

urd کُونڑ

 noun  एक इंग्लेज पदवी   Ex. तो हांगाचो लाट

ONTOLOGY:

व्यक्ति (Person) ➜ स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

guj લાટ

hin लार्ड

kan ಗರ್ವನರ್

mal ലോർഡ്

mar लॉर्ड

ori ଲାଟ୍‌ ସାହାବ

pan ਲਾਟ

tel గవర్నరు

urd لاٹ صاحب , لاٹ

 noun  कोंड्याक बांदिल्लें आसता अशें शिंपन्या खातीर बांयक लायिल्लें एक साधन   Ex. शेतकार लाट ओडटा

MERO COMPONENT OBJECT:

लाट

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ঢেঁকুলি

guj ઢેંકવો

hin ढेंकुली

kan ಏತ

mal കപ്പിയും ചാടും

mar ओकती

ori ଢେଙ୍କୁଲି

pan ਢੀਂਗਲੀ

tam தண்ணீர் ஏற்றம்

urd ڈھینکولی

 noun  जाचे वरवीं बांय बी हातूंतल्यान उदक काडटात अशें ओकती नांवाचें शिंप्पाचें साधन   Ex. लाट दोरी तुटून बांयंत पडली

HOLO COMPONENT OBJECT:

लाट

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm বাল্টি

guj ઢેંકલી

hin ढेंकुली

mni ꯏꯁꯤꯡ꯭ꯁꯣꯛꯀꯠꯅꯕ꯭ꯀꯣꯟ

ori ଢେଁକୁଲି

tam தண்ணீர் இறைக்கும் பாத்திரம்

urd ڈھینکلی

 noun  पांयांनी चलयतात आशें लांकडा पसून तयार केल्लें धान्य बी कुटपाचें एक यंत्र   Ex. आयज लेगीत कांय गांवांनी धान्य कुटपा खातीर लाटीचो वापर करतात

MERO STUFF OBJECT:

लांकूड

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ঢেকি

hin ढेंका

kan ಭತ್ತ ಕುಟ್ಟುವ ಉಪಕರಣ

mal ഢേംകലി

mar कांडणयंत्र

ori ଢେଙ୍କି

pan ਢੇਂਗਲੀ

tam நெல் குத்தும் சாதனம்

urd ڈھینکا , ڈھینکلی

 noun  घाण्याक वयले वटेन लायतात अशें लांकूड   Ex. शेतकार घाणो चलोवपा खातीर पयलीं लाट बांदता

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ঢেঁকা

guj ઢેંકો

kan ಗಾಣದ ಮೇಲಿನ ಗಾಳ

pan ਢੇਂਕਾ

tam செக்குலக்கை

urd ڈھینکا

A dictionary, Marathi and English

   ; also of a machine for pounding lime, pohe &c. 3 The roller of an oilmill; also of a certain kind of sugarmill. 4 A beam or rail laid across and before the idol in an idol-house. 5 A roller for leveling ground. 6 The beam of a lime and pebble mill. 7 A large beam or piece of timber in general.
   lāṭa interj Bravo! nobly! well-done!

Aryabhushan School Dictionary

  f  A wave. The roller of an oilmill. A large beam.
 inter j  Bravo !

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  तरंग , लहर , वीची ;
 ना.  आवेग , आवेश , उल्लोळ कल्लोळ ;
 ना.  उकळी , उर्मी , उसळी .

मराठी (Marathi) WN

 noun  उत्तरहिंदूस्थानात अशोकादी प्राचीन राजांचे लेख ज्यावर लिहिले असतात असे दगडी, लोकंडी खांब प्रत्येकी   Ex. दिल्लीत अशोकची लाट आहे.

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

स्तंभ खांब

Wordnet:

hin लाट

kan ಎತ್ತರವಾದ ಸ್ತಂಭ

mal സ്തംഭം

pan ਲਾਟ

tam கூரான கோபுரம்

tel స్థూపం

urd لاٹ , مینار , اونچاستون

 noun  मोठा अधिकारी   Ex. साधी गोष्टसुद्धा लाट साहेबांच्या हातून घडत नाही.

ONTOLOGY:

व्यक्ति (Person) ➜ स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben লাটসাহেব

kan ಗರ್ವನರ್ ಜನರಲ್

mal എമാന്‍

tel లాట్‍సాహెబ్

 noun  विक्रीच्या वस्तूंचे विशिष्ट गट करून ते सवलतीत विकतात ती पद्धत वा तसा गट   Ex. व्यापार्‍याने दोन लाट कापड विकत घेतला.

ONTOLOGY:

समूह (Group) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben লাট

kok गठ्ठे

ori ଲାଟ

tel లాటు

urd لاٹ , لاٹھ

 noun  मनात एखादा आवेग तीव्र होणे   Ex. जनतेत नेत्यांविरूद्ध असंतोषाची लाट उसळली आहे.

ONTOLOGY:

मानसिक अवस्था (Mental State) ➜ अवस्था (State) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

bd दोहौ

ben স্রোত

kas لَہَر

mni ꯏꯍꯨꯜ

san तरङ्गः

urd لہر , ترنگ , جذبہ

 noun  जलाशयात, एकमेकांपासून थोड्या अंतरावर, आलटून पालटून वरखाली होत एखाद्या दिशेने पुढे सरकणारी पाण्याची राशी   Ex. समुद्राच्या लाटा किनार्‍यावर धडकत आहेत.

HYPONYMY:

त्सुनामी

ONTOLOGY:

प्राकृतिक वस्तु (Natural Object) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

लहर तरंग ऊर्मी उर्मी

Wordnet:

asm ঢৌ

bd गुथाल

ben তরঙ্গ

guj લહેર

hin लहर

kan ತೆರೆ

kas لہرٕ

mal തിര

nep छाल

ori ଲହଡ଼ି

pan ਲਹਿਰ

san ऊर्मिः

tel తరంగాలు

urd لہر , موج , ترنگ , تلاطم , ہلکور

 noun  लाटेच्या आकारातील पदार्थ   Ex. वाळवंटात वाळूच्या लाटा आढळतात.

ONTOLOGY:

वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ঢেউ

urd لہر , ترنگ

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. 
  पु. बडा मनुष्य ; मोठा अधिकारी . ( इं . ) लॉर्ड याचा अपभ्रंश . साधी गोष्ट सुद्धा लाट साहेबांच्या हातून घडत नाही . - के १२ . ७ . ३० . [ इं . लॉर्ड ]
  स्त्री. 
  स्त्री. ( कों . कु . ) खोल विहिरीचे पाणी वर काढण्याचे एक साधन . ओकती पहा .
   भारा ; गठ्ठा ; गट .
   पाण्याचा तरंग ; लहरी ; लाटा आपटतां उठे ध्वनि शिरे तो ज्याचिया कंदरी ।
   विक्रीच्या वस्तूंचे विशिष्ट गट करुन ते सवलतीने विकतात ती पद्धत ; तसा गट .
   बगाडाचे वरचे आडवे लांकूड . याला आंकडा लावलेला असतो .
   सोडत ; लॉटरी .
   चुना , पोहे इ० कुटण्याचे , कांडण्याचे साधन .
   तेलाची घाणी , उंसाचा चरक इ० यंत्रांत जे उभे वाटोळे लांकूड फिरत असते ते ; रुळ . लाट फिरविता आली उरावरी । - रामदासी २ . १०६ .
   चंगळ ; चैन . सुंदर बायको आणि पैसा मिळाला . आतां लाट आहे बुवा ! ( इं . ) लॉट . - उद्गा . वाहवा ; भले ; शाबास ; जयजयकार .
   उंसाच्या चरकाचे तुळवट , जे बैल किंवा माणूस वर्तुळाकार फिरवितो , ते .
   देवाच्या मूर्तीपुढे जे सोंवळ्याची मर्यादा राहावी , दाटी होऊं नये इ० कारणासाठी आडवे लांकूड असते ते . - एभा २८ . ३६९ . ( पाटभेद )
   . घराच्या बांधकामांत कड्यांखाली असते ती तुळई .
   जमीन सपाट करावयासाठी दगड , लोखंड इ० चा दंडगोल फिरवितात तो .
   लांकडाचा मोठा ठोकळा .
   ( हिं . ) स्तंभ ; खांब . विशेषतः उत्तरहिंदुस्थानांत अशोकादि प्राचीन राजांचे लेख ज्यांवर लिहिले असतात असे दगडी , लोखंडी खांब प्रत्येकी .
   ( जरतारधंदा ) कलाबतूच्या साच्यांत ३० - ४० तराक लावलेले लांकडी साधन .
   रहाट व चाक यांना जोडणारे आडवे लांकूड . - मसाप २ . ३ . ७६ .
   देवळाच्या पटांगणांत एका खांबावर एक आडवी बहाळ बसवितात ती . हिच्या टोंकांवर माणसे बसून फिरतात . ही खांद्यावरुनहि मिरवीत नेतात . [ सं . यष्टि ; प्रा . लट्ठी ; हिं . लाठी ]
०उठणे   
   वाद , चळवळ , टूम इ० निघणे , प्रचार असणे .
   ( नाविक ) दर्यांत खळबळ चालणे .

A Sanskrit English Dictionary

लाट  m.  m. pl. ( fr. राष्ट्र) N. of a people and of a district inhabited by them (= Gk. Λαρικη of Ptolemy), [MBh.]; [Var.] &c.
   (sg.) a king of the लाटs, [Kathās.]
   the country of the लाटs, [Uttamac.]
लाट  n.  mn. n. (only [L.]) clothes, dress
लाट  mn.  mn. worn-out clothes, shabby ornaments
   idle or childish language
   (in rhet.) repetition of words in the same sense but in a different application
लाट  mfn.  mf( ई)n. relating to the लाटs or belonging to लाट, [Rājat.]; [Sāh.]
   old, worn, shabby (as clothes), [W.]
   childish, ib.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

लाट [lāṭa]  m. m. pl. N. of a country and its inhabitants; एष च (लाटानुप्रासः) प्रायेण लाटजनप्रियत्वाल्लाटानुप्रासः [S. D.1.]
   टः A king of the Lāṭas.
   Old, worn out, or shabby clothes, ornaments &c.
   Clothes in general.
   Childish language.
   A learned man. -Comp.
-अनुप्रासः   one of the five kinds of अनुप्रास or alliteration, the repetition of a word or words in the same sense but in a different application; it is thus defined and illustrated by Mammaṭa: शाब्दस्तु लाटानुप्रासो भेदे तात्पर्यमात्रतः, e. g. वदनं वरवर्णिन्यास्तस्याः सत्यं सुधाकरः । सुधाकरः क्व नु पुनः कलङ्क- विकलो भवेत्; or यस्य न सविधे दयिता दवदहनस्तुहिनदीधितिस्तस्य । यस्य च सविधे दयिता दवदहनस्तुहिनदीधितिस्तस्य ॥ [K. P.9.]

Shabda-Sagara

लाट  mfn.  ( -टः-टा-टं) Old or worn, spoiled, shabby, (as clothes, orna- ments, &c.)
   2. Childish.
  m.  ( -टः)
   1. Cloth, clothes.
   2. Fault, defect. 3. Idle or inebriate language.
   4. Repetition of words in the same sense, but in a different application.
   5. The name of a country, the upper part of the Dakshin, Lār or Larice.
    E. लट् to be childish, aff. अण् or घञ्; or लाट a Kāndwādi root, to live, aff. अच्, .

ROOTS:

लट् अण् घञ्; लाट अच् .