बिडी

A dictionary, Marathi and English

--cannons &c. 2 Relating to the town बीड--cloth &c.
A fetter for the foot. 2 A silver ornament of the shape of a fetter. 3 fig. A tie or clog; a hinderance or an incumbrance.

Aryabhushan School Dictionary

 f  A fetter. Fig. A tie. A hindrance.
a   Made of iron-ore. Relating to the iron वीड-cloth &c.

महाराष्ट्र शब्दकोश

वि.  बीड शहरासंबंधींचें ( कापड इ० ). [ बीड = एक निजाम हद्दींतील गांव ]
 स्त्री. धूमपानार्थ केलेली , तंबाखू भरलेली टेंभुरणी इ० च्या पानांची कागदाची नळी ; ( विरु . ) विडी .
वि.  बीड नांवाच्या धातूची बनविलेली ( तोफ इ० ). तिनशें तोफा थोर अखंडी । पंचरशी आणि बिडी लोखंडी । - ऐपो २२५ . [ बीड ]
 स्त्री. 
कैद्याच्या पायांत अडकविण्याची शृंखला ; कडी ; सांखळी ; बेडी .
पायांत घालावयाचा चांदीचा एक साखळ्या - वाळ्याप्रमाणें दागिना ; वलय . नाना ते विद्युल्लतेची बिडी । कीं ते अग्निज्वाळांची केवळ घडि । - स्वादि ९ . ५ . ३ .
( ल . ) पाश ; बंधन ; लोढणें ; पायगुंता ; अडथळा ; विघ्न .
( कुलाबा ) चाकांत ठोकतात तें वाटोळें लोखंडाचें पंचपात्रें ; वसवी . [ हि . ] ( वाप्र . ) रुपेरी बिडी =( ल . ) नोकरीचाकरी ; सेवावृत्ति ( पगाराच्या शृंखलेनें नोकरी करणार्‍या माणसाचें स्वातंत्र्य मर्यादित असतें यावरुन ). सवामणाची बिडी . - स्त्री .
अतिशय जड अशी पायांतील शृंखला .
( विवाहित स्त्रीचें पुरुषावर जन्मभर ओझें राहतें यावरुन ल . ) पत्नी ; बायको . अठरावें वर्ष पुरें होऊनहि पायांत सवामणाची बिडी ठोकली नाहीं असे मुलगे आतां पूर्वीपेक्षां जास्त सांपडतील . - निचं .