अध्याय ८२ वा - श्लोक ४६ ते ४८

एवं ह्येतानि भूतानि भूतेष्वात्मात्मना ततः । उभयं मय्यथ परे पश्यताभातमक्षरे ॥४६॥

शरावादि जडें भौतिकें । त्यांमाजि महाभूतें व्यापकें । साद्यंत सबाह्य अभिन्नात्मकें । ऐसें विवकें कळलें कीं ॥२२॥
तैसींच चहूं खाणींच्या ठायीं । जितुकीं भौतिकें शरीरें पाहीं । वर्ततीं साद्यंत सबाह्मीं । कारणभूतीं भौतिकें ॥२३॥
शरावां आणि योनिप्रभवां । भूतां भौतिकां अविशेष बरवा । परि भोक्तियाच्या व्यापकभावा । माज व्यापकता त्यां नाहीं ॥२४॥
भौतिकें शरीरें तितुकीं भोग्यें । आत्मा भोक्ता तदंतरंगें । त्या आत्मयातें व्यापकयोगें । भूतें भौतिकें न व्यापिती ॥३२५॥
भौतिकां व्यापूनि वर्तती भूतें । भौतिकें स्वकारणीं साद्यंतें । आत्मा चिदाभास अलिप्त तेथें । भूतां भौतिकां अव्याप्त ॥२६॥
भूतां भौतिकां आत्मा व्यापक । परि तो त्यांचेनि अव्यापक । भूतें भोग्यें भोक्ता सम्यक । चिदाभास चिन्मय जो ॥२७॥
चिदाभास तो जो जीव । आणि भूतांचा समुदाव । द्विधारूपें जे हे माव । माझ्या रूपीं आभासे ॥२८॥
मी नित्य निर्विकार । प्रकृतीहूनि पर अक्षर । तेथें आभासती साचार । भोग्यभोक्तार दोन्हीही ॥२९॥
माझिया सगुणविरहप्रेमें । भवतमभ्रमाच्या विरामें । सदैव रंगतां निष्कामकामें । मद्रूपप्राप्ति विशेष हा ॥३३०॥
तैसी अविनाश मदूपप्राप्ति । सगुणविरहें तुम्हांप्रति । लाधली हें जाणा चित्तीं । वृथा मद्भक्ति हों न शके ॥३१॥

श्रीशुक उवाच - अध्यात्मशिक्षया गोप्य एवं कृष्णेन शिक्षिताः ।
तदनुस्मरणध्वस्तजीवकोशास्तमध्यगन् ॥४७॥

शुक म्हणे गा कौरवपाळा । परम धन्य त्या पशुपबाळा । विरहप्रेमेम श्रीगोपाळा । भजोनि पावल्या कैवल्य ॥३२॥
अध्यात्मशिक्षेच्या उपदेशें । त्यांतें निजरूप श्रीपरेशें । बोधिलें मग त्या तत्प्रकाशें । जीवत्वदशे मुकलिया ॥३३॥
वास्तवस्वरूपाच्या अनुस्मरणें । जीवकोशा ध्वस्त करणें । अमृतत्वीं त्यां समरसनें । दथापि भजनें न संडिती ॥३४॥
ऐसियापरी लाधल्या कृष्ण । गृहव्यासंगें झणें विस्मरण । होईल म्हणोनि तत्पदस्मरण । याचिती श्रवण तें कीजें ॥३३५॥

आहुश्च ते नलिननाभ पदारविन्दं योगेश्वरैहृदि विचिन्त्य मगाधबोधेः ।
संसारकूपपतितोत्तरणावलम्बं गेहं जुषामपि मनस्युदियात्सदा नः ॥४८॥

त्या म्हणती भो पंकजनाभा । तुझिया पदाब्जांची शोभा । कैवल्यलाभाहूनि दुर्लभा । ते तूं सुलभा अम्हां करीं ॥३६॥
अगाधबोध जे योगीश्वर । तिहीं जें चिंतिलें निरंतर । तें तव चरणारविन्द सुन्दर । वसवो अंतर पैं आमुचें ॥३७॥
गृहसेवनासक्त ज्या आम्ही । तव पदपंकज हृदयपदद्मीं । आमुचे वसो इतुकें स्वामी । निष्कामकामी कामितसों ॥३८॥
संसारकूपामाजि पतन । जे पावले त्यांलागून । उद्धरणार्थ अवलंबन । ते श्रीचरण दे आम्हां ॥३९॥
स्वप्रकाश निरंतर । गगनीं अचंचल भास्कर । तैसा तव पदपंकजाङ्कुर । राहो अजस्र हृतकमळीं ॥३४०॥
सप्रेम प्रार्थूनियां श्रीपति । ऐसी गोपींहीं केली विनति । हरिपदप्रेमा मोक्षावरुती । दुर्लभ तत्स्मृति याचियली ॥४१॥
ऐसें ऐकूनि श्रीभगवान । म्हणे गोपींचा प्रेमा गहन । होऊं न शकेंचि मी उत्तीर्ण । अनन्यभजनपडिपाडें ॥४२॥
इतुकीं कथा व्द्यशीतितमीं । कुरुभूपातें श्रीशुक स्वामे । निरोपूनियां हृदयपद्मीं । म्हणे धन्य मी या मननें ॥४३॥
सूर्योपरागीं कुरुक्षेत्रा । भूमंडळींची भूपाळयात्रा । मिनली तिहीं देवकीपुत्रा । स्तविलें स्तोत्रा त्या कथिलें ॥४४॥
यावरी त्र्यशीतितमाध्यायीं । कुरुयदुवनिता एके ठायीं । परस्परें निजविवाहीं । कथा वर्तल्या अनुवदती ॥३४५॥
तये कथेच्या श्रवणा श्रोतीं । अवधान दीजे सादरवृत्ती । दयार्णवाची इतुकी विनती । पुढतीपुढती श्रीचरणीं ॥४६॥
प्रतिष्ठानीं श्रीएकनाथ । चिद्गगनींचा ज्ञानादित्य । चिदानंदकिरणीं दीप्त । स्वानंदभरित तेजस्वी ॥४७॥
गोविन्दप्रकाशें धवळी त्रिजगा । कृपामृतें वर्षोनि वेगा । ब्रह्माद्रीहूनि त्रिदाघभंगा । स्वभक्तिगंगा पूर्ण करी ॥४८॥
तया वोघाची सांठवण । केला दयार्नव स्वपादशरण । श्रोते सज्जन अमृतपान । स्वेच्छा श्रवण करोत कां ॥४९॥
श्रीमद्भागवत दशम स्कंध । टीका हरिवरद अगाध । दयार्णवकृत परम विशुद्ध । अध्याय प्रसिद्ध व्द्यशीतितम ॥३५०॥
इति श्रीमद्भागवते महापुराणेऽष्टादशसाहस्र्यां पारमहंस्यां संहितायां दशमस्कंधे श्रीशुकपरीक्षित्संवादे हरिवरदाटीकायां दयार्णवानुचरविरचितायां सूर्योपरागतीर्थयात्रावृष्णिकुरुसंगमवर्णनं नाम व्द्यशीतितमोऽध्ययः ॥८२॥
श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥ श्लोक ॥४८॥ ओवी संख्या ॥३५०॥ एवं संख्या ॥३९८॥ ( ब्याऐशिवा अध्याय मिळून ओवी संख्या ३६८७१ )
कालयुक्तोर्जके शुक्ले दशम्यां भृगुवासरे । पिपीलिकापुरे वृष्णिकुरुसङ्गो निरूपितः ॥

ब्याऐशिवा अध्याय समाप्त.