अध्याय ८२ वा - श्लोक २१ ते २६

N/Aकंसप्रतापिताः सर्वे वयं याता दिशोदश । एतर्ह्येव पुनः स्थानं दैवेना सादिताः स्वसः ॥२१॥

वसुदेव म्हणे अवो बहिणी । दुष्ट कंस पापखाणी । तेणें त्रासिल्या यादवश्रेणी । तैं नेदी चरणी ठाव आम्हां ॥५७॥
दाही दिशा कुटुम्बें सहित । आम्ही लागलों विषयीभूत । देशोदेशीं दोन अनाथ । याचकवत परिभ्रमलों ॥५८॥
असो यादवांची हे कथा । काळक्षोभ आमुचे माथां । निगडबंधाद दुर्घट व्यथा । त्या त्वां तत्वता नायकिल्या ॥५९॥
दैवानुसार रामकृष्ण । नंदव्रजीं वांचले जाण । नष्टचक्रें गोरक्षण । केलें संफूर्ण चिरकाळ ॥१६०॥
नारदमुखें कंसा कळतां । तेणें प्रेरूनि गान्दिनीसुता । करावया त्यांचिया धाता । मथुरे तत्वता आणविले ॥६१॥
प्रस्तुत आमुचें दैव उदित । यास्तव कंसचि पावला मृत्य । दिगंतींहूनि आम्ही समस्त । पुन्हा मथुरेंत पावलों ॥६२॥
सफळदैवें स्वस्थानमासी । होऊनि वर्ततों जनपदेंसीं । ऐसिया आम्हांवरी तूं रुससी । कां न स्मरसी तो समय ॥६३॥
तुम्हीं रुसावें आम्हांचिवरी । परंतु आमुची हे अवसरी । जाणे एक ईश्वरगौरी । अपर संसारी नर न जाणती ॥६४॥
ऐसा पृथेसी संवाद । केला वसुदेवे एवंविध । आणि पातला भूपाळवृंद । तोही विशाद भूजियेला ॥१६५॥

श्रीभगवान उवाच - वस्देवोग्रसेनाद्यैर्यदुभिस्तेऽर्चिता नृपाः । आसन्नच्युतसंदर्शपरमानंदनिर्वृताः ॥२२॥

मत्स्योशीनरप्रमुख राजे । प्रसंगें दर्शना पातले जे जे । वसुदेवोग्रसेनादिकीं सहजें । बरवे वोजे तें पूजिले ॥६६॥
अच्युत देखोनि यदवां माजी । तया नृपांची चित्तें सहजीं । विगुन्तलीं गरुडध्वजीं । म्हणती आजि धन्य जालों ॥६७॥
समीप बैसोनि अच्युता निकटीं । दर्शन स्पर्शन अंगध्रृष्टी । सुखसंवादीं वदती गोष्टी । आनंद पोटीं न समाये ॥६८॥
निर्विषय जो परमानंद । देखोनि बळराम मुकुन्द । पावता जाला भूपाळवृंद । तो तुज विशद निरूपिला ॥६९॥
यावरी कौरव सह परिवारीं । यादवांचिया बिढागारीं । पातके समस्त ते अवधारीं । कुरुधरित्रीप्राणेशा ॥१७०॥

भीष्मो द्रोणोंऽबिकापुत्रो गान्धारी ससुता तथा । सदाराः पाण्डवाः कुन्ती सञ्जयो विदुरः कृपः ॥२३॥
कुतिभोजो विराटश्च भीष्मको नग्नजिन्महान् । पुरुजिद् द्रुपदः शल्यो धृष्टकेतुः सकाशिराट् ॥२४॥
दमघोषो विशालाक्षो मैथिलो मद्वकैकयाः । युधामन्यु सुशर्पा च ससुता बाह्लिकादय ॥२५॥
राजानो वै च राजेन्द्र युधिष्ठिरमनुव्रताः । श्रीनिकेतं वपुः शौरे सस्त्रीक वीक्ष्य विस्मिता ॥२६॥
 
भीष्म द्रोण कृपाचार्य । धृतराष्ट्र तो अंबिकातनय । सह गान्धारी पुत्रनिश्चय । दुर्योधनादि शतंसंख्य ॥७१॥
स्त्रियांसहित पाण्डव अवघे । पातले तेही ऐक ओघें । द्रौपदे धर्मराजासंगें । द्वितीय पत्नी पौरवी ॥७२॥
पौरवीपुत्र जो देवक । तोही पातला सम्यक । भीमपत्नी कालीनामक । सर्वगतनामा तत्पुत्र ॥७३॥
सुभद्रा उलूपी दोघी जणी । अर्जुना सहित या अर्जुनपत्नी । अभिमन्यु इरावत पुत्र दोन्ही । पाकशासनि जयन्तवत ॥७४॥
विजया सहदेवाची वधू । तत्पुत्र सुहोत्र प्रतापसिन्धु । नृपोडुगणामाजी इन्दु । शौर्यें अगाध समराङ्गणीं ॥१७५॥
नकुळपत्नी करेणुमती । निरमित्रनामा तत्संगति । पांचां द्रौपदेयांची पंक्ती । प्रतिविन्ध्यादिप्रमुखांची ॥७६॥
कुन्ती संजयविदुरादिक । विरात कुन्तिभोज भीष्मक । पुरुजित नग्नजित द्रुपदप्रमुख । शल्य मद्रक धृष्टकेतु ॥७७॥
विराट दमघोष विशालाक्ष । मैथिल कैकेय सुशर्मा दक्ष । युधामन्यु आणि बाह्लिक । सोमदत्त भूरिश्रवा ॥७८॥
नामनिर्देशें हे निगदिले । यां वेगळे भूपाळ भले । धर्मराजातें अनुसरले । अर्थें प्राणें सर्वस्वें ॥७९॥
पूर्वीं राजसूययज्ञकाळीं । दिग्विजयार्थ भूमंडळीं । भीमार्जुनीं सहदेवनकुळीं । प्रतापशाळी वश केले ॥१८०॥
तैंहूनि ते धर्मानुचर । होऊनि सेविती युधिष्ठिर । भीष्मप्रमुख हे नृपांचे निकर । पाहती सादर श्रीकृष्ण ॥८१॥
सामान्य मानवां समान । वृक्षस्थळीं श्रीनिकेतन । भीमकी सहित हे कृष्णतनु । होती लक्षूनि विस्मित पैं ॥८२॥
श्रीवत्सचिह्न इतरां देहीं । कोण्ही देखिलें ऐकिलें नाहीं । यालागीं प्रत्यक्ष शेषशायी । हा यदुगेहीं अवतरला ॥८३॥
स्वरूपता मुक्ति दे सप्रेमळा । श्रीवत्स मिरवी हरि एकला । आम्हीं तो प्रत्यक्ष आपुले डोळां । भाग्यें देखिला नृप म्हणती ॥८४॥
ऐसे विस्मित नृपांचे गण । त्यांचे हृद्गत अवलोकून । पूजिते जाले रामकृष्ण । तें तूं श्रवण करीं राया ॥१८५॥