अध्याय ६९ वा - श्लोक १ ते ५

नरकं निहतं श्रुत्वा तथोद्वाहं च योषिताम् । कृष्णेनैकेन बह्वीनां तद्दिदृक्षुः स्म नारदः ॥१॥

कुरुकुळनरवरधुरंधरा । श्रवणकोविदा मात्स्यीकुमरा । कृष्णलीलाब्जरसमधुकरा । त्यक्तनीरा नररत्ना ॥१६॥
परमेष्ठीचिये सभास्थानीं । देवगंधर्वी गातां वदनीं । नारदें हरियश ऐकोनि श्रवणीं । इच्छी नयनीं पहावया ॥१७॥
सहज संचारप्रसंगें । अमरावतिये आला वेगें । नरकहननादि हरियश अवघें । ऐकोनि निजाङ्गें सुखावला ॥१८॥
नरक निवटिला विश्वकंटक । अदितिअमरां दिधलें सुख । तत्संगृहीत कन्यका देख । नेऊनि पृथक पर्णियल्या ॥१९॥
एकें कृष्णें अनेक कन्या । एके घटिकेंत विधिविधाना । पृथक पृथक पाणिग्रहणा । करूनि वरल्या हें नवल ॥२०॥

चित्रं बतैतदेकेन वपुषा युगपत्पृथक् । गृहेषु द्व्यष्टसाहस्रं स्त्रिय एक उदावहत् ॥२॥

बत हें आश्चर्य आपुले मनीं । अघटित विचित्र नारदमुनि । एके घटिकेंत अनेक पत्नी । एकला पर्णी केंवि हरि ॥२१॥
द्व्यष्टसाहस्रां सदनीं कैसा । एक्या शरीरें वर्ते सरिसा । समान रमवी सर्व योषा । हर्षामर्षी न भजोनी ॥२२॥
हेंचि पहावया कौतुक । नारद होत्साता उत्सुक । द्वारकावतीप्रति सम्यक । येता झाला तें ऐका ॥२३॥

इत्युत्सुको द्वारवतीं देवर्षिर्द्रष्ट्रुमागमत् । पुष्पितोपवनारामद्विजालिकुलनादिताम् ॥३॥

जिये द्वारावतीप्रति । पहावया नारद प्रीती । पातला तयेची शोभा वदती । साडे तीं श्लोकें शुक्लस्वामी ॥२४॥
उपवनें फुललीं विविध फुलीं । रम्य उद्यानें शोभलीं । वृक्ष लगडले सुधोपमफळीं । यास्तव द्विजाळी रुंजति ॥२५॥
द्विज म्हणिजे पक्षिजाति । अमरभोग्यें फळें खाती । तदुन्मादें सुस्वर गाती । विविधा जाती विविधा रवें ॥२६॥
अळिशब्दें बोलिजे भ्रमर । सेविती प्रसूनामोदसार । तदुन्मादें मधुरोत्तर । गुज्जारवति स्वानंदें ॥२७॥
तया द्विजालिकुळाचें कूजित । तेणें द्वारका सुनादित । अमरावतीहूनि बहुत । गुणमंडित मुनि मानी ॥२८॥
पुष्पवाटिका वनोद्यानें । वर्णिलीं येथें शुकव्याख्यानें । यावरी सरोवरें पूर्णजीवनें । शोभायमानें तें ऐका ॥२९॥

उत्फुल्लेंदीवरांभोजनह्लारकुमुदोत्पलैः । छुरितेषु सरस्सूच्चैः कूजितां हंससारसैः ॥४॥

पुन्हां कैसी सुनादित । नारदें द्वारका पाहिली तेथ । कुमुदोत्पलें प्रफुल्लित । सरोवर व्याप्त सर्वत्र ॥३०॥
पंकेरुहें सरसीरुहें । रातोत्पलें कुशेशयें । तामरसें नवगाङ्गेयें । इन्दीवरें कल्हारें ॥३१॥
चतुःपंच षष्टाल दळें । दशद्वादशारें निर्मळें । चतुर्दशषोडशपत्री कमळें । अतिविशाळें सहस्रारें ॥३२॥
ऐसीं सरोवराच्या ठायीं । अनेकजाती कमळें पाहीं । द्वारकेभोंवतीं सर्वदाही । विराजमानें मुनि पाहे ॥३३॥
तया जलाश्रयकमलाश्रयें । मधुकर मधुपानें तन्मय । हंस सारस पक्षिनिचय । क्रीडताती संतोषें ॥३४॥
जैसें हरिपदकमळासक्त । उपासक प्रेमळ भवविरक्त । वृत्त्युपरमें तटस्थ । तैसे द्विजाळी सरोवरीं ॥३५॥
नीलोत्पलीं नील मधुप । स्तिमित भासती अभेदरूप । कृष्णभजनें कृष्णसारूप्य । भक्त अमूप जयापरी ॥३६॥
विविध भक्तांचीं अनेक मनें । तेंवि सरोवरीं विविध सुमनें । अनेक रंगाढ्यें सद्गुणें । लक्षी नयनें देवर्षि ॥३७॥
श्रवणरंगीं रंगले भ्रमर । तैसे कीर्तनरंगीं अपर । स्मरणरंगीं रत मधुकर । स्मरणाकार सारूप्यें ॥३८॥
एक रंगले पादाब्जरसा । एक निविष्ट सपर्याकोशा । एक पदकंजा अशेषा । नमनविलासें पकडले ॥३९॥
एक भ्रमर देऊनि घरटी । हास्यरसाची हातवटी । साधूनि सर्वदा सुखसंतुष्टी । निर्भय पोटीं तत्प्रेमें ॥४०॥
एक संख्यारसाचे भोक्ते । अवंचकभावें आसक्तचितें । रंगले अनसूय होत्साते । असूयाद्वैतें सांडवले ॥४१॥
एक आत्मार्पणीं निरत । आमोदामृतीं होऊनि अमृत । विभ्रम भ्रमर भ्रमातीत । भ्रमणरहित विराजले ॥४२॥
एक हरिषदकंजयोगी । एक ध्यानामृत भोगी । एक विरक्त भवभ्रमत्यागी । एक निःसंगी आत्मरत ॥४३॥
असो ऐसे अनेक भ्रमर । सुमनरंगीं सुमनाकार । गुञ्जारवतां द्वारकापुर । नादाकार मुनि लक्षी ॥४४॥
ऐसी भंवती द्वारकापुरी । पाहूनि नारद तोषला भारी । मग प्रवेशला माझारी । तें अवधारीं कुरुवर्या ॥४५॥

प्रासादलक्षैर्नवभिर्जुष्टां स्फाटिकराजतैः । महामरकतप्रख्यैः स्वर्नरत्नपरिच्छदैः ॥५॥

नव लक्ष प्रासाद दामोदरीं । मंडित शोभे द्वारकापुरी । स्फाटिकी राजती रचनाकुसरी । क्रिया त्वाष्ट्री मुनि लक्षी ॥४६॥
नवलक्ष रमणीय दामोदरें । रजतस्फटिकांचीं सुन्दरें । निघोटिलीं कार्तस्वरें । रत्नें विचित्रें खेवणिलीं ॥४७॥
तेजःपुंज रत्नखचित । कळस झळकती गगनाआंत । जैसे उदेले भास्वत । असंख्यात नभोगर्भीं ॥४८॥
महामरकतमणींची प्रभा । द्वारका आच्छादित भरल्या नभा । प्रासादकलशकदंबाभा । संमिश्रशोभा फांकतसे ॥४९॥
ऐसिये द्वारके माझारी । नवलक्ष प्रासादशिखरहारी । माजी संपदा प्रतिमंदिरीं । वदतां वैखरी मौनावे ॥५०॥
परिच्छदपर्याय परिकर । वदला यतिवर्य श्रीधर । याचा कीजे तरी विस्तार । जरी श्रोते चतुर सर्वज्ञ ॥५१॥
सर्वां सदनीं सर्वोपकरणें । स्वर्णरत्नांचीं संपूर्णें । नानारत्नीं नानावर्णें । विश्वकर्म्यानें निर्मिलीं ॥५२॥
देवायतनें प्रतिमंदिरीं । रत्नखचितें कार्तस्वरी । तेथिची उपकरनसामग्री । भासे कार्बुरी लालामी ॥५३॥
पाकशाळेचीं भाजनें । सुवर्णरजतांचीं संपूर्णें । विविधेंरस पचनाकारणें । विश्वकर्म्यानें प्रयोजिलीं ॥५४॥
पानपात्रें भोजनपात्रें । रत्नखचितें चित्रें विचित्रें । चषक झारिया गंडूषपात्रें । सर्वीं सर्वत्र जडितांचीं ॥५५॥
रत्नजडितांचे पर्यंक । शयनभुवनीं एकें एक । तगटीं चांदवे रंग अनेक । मुक्ताघोष लखलखिती ॥५६॥
असो इत्यादि समस्तां भुवनीं । रत्नजडितपरिच्छदभरणी । एकैक पदार्थ वदतां वाणी । ग्रंथ गगनीं न समाये ॥५७॥
इत्यादिपदार्थमंडित पुरी । वैकुंठभुवनाहूनि साजिरी । नारद पाहत चालिला नेत्रीं । तें अवधारीं कुरुनाथा ॥५८॥