Dictionaries | References

माणूस

   
Script: Devanagari
See also:  जळमनुष्य , माणूसपण , माणूसपणमा , माणूसबळ

माणूस     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
काणूस, ठेकस, ठोमस. भरल्या माणसांतून उठविणें-काढणें-घालविणें To cast out of society. माणसाकाणसीं By or through human beings. माणुसाचें काणूस होणें To become emaciated or reduced; or to become poor and wretched; i. e. to cease being माणूस and to become any non-descript thing. माणूस काणूस ओळखावें- जाणावें-पाहावें-ध्यानांत धरावें &c. Make distinction betwixt man and man.

माणूस     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
See मणुष्य &c.

माणूस     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
See : व्यक्ती, मानव

माणूस     

पुस्त्रीन .
 पु. १ मत्स्यकन्या - पुत्र ; पाण्यांत राहणारी एक कल्पित मनुष्यजात व तींतील व्यक्ति ; जलमनुष्य पहा . गोपांनीं जळमनुष्य मारिलें । - ह १३ . १६८ . २ ( ल . ) कोळीजात ; कोळी . ३ अतिशय लहान खुजा , माणूस .
मानव ; मनुष्य ; मानवी प्राणी .
( कु . ) रखेली ; अंगवस्त्र .
मानव ; मनुष्यजाति .
पुस्त्री . रोजंदारीनें कामावर लावलेला मजूर ; गडी . सासान्यतः श्रेष्ठ दर्जाच्या मनुष्याची कोमलता , नाजुकपणा यापासून तों रानटीपणा , रांकटपणा , दांडगेपणा इ० अवस्था दाखविण्यासाठीं माणूस , शब्दास जोडून काणूस , माणूस ठेकस , माणूस ठोमस इ० . ( समासांत ) रानमाणूस , जळमाणूस , बाईलमाणूस इ० [ सं . मनुष्य ; आर्मेंजि . मनुस ; पोर्तु . जि . मनु , मनुश ] म्ह०
( व . ) माणूस फिरलें तर फिरलें पण घराचे वासेहि फिरले = घरांतल्या मुख्य माणसाची नाराजी झाली ती झालीच . पण त्यामुळें घरांतील लहानमोठीं सर्वच माणसें विरुद्ध झाली .
( व . ) माणसांतला , रांड्या बायकांतला देशपांड्या = पुरुष मंडळींत कांहींच चालत नाहीं पण बायकांत मात्र बढाई मारणारा . ( वाप्र . ) माणसाकाणशीं - मानवी प्राण्याकडून . भरल्या माणसांतून उठविणें , काढणें , घालविणें - समाजांतून बाहेर टाकणें . माणसानें काय बोलावयाचें - ( बायकी ) १ आतां कांहीं बोलावयाचें उरलेंच नाहीं या अर्थी उदगार .
आतां यापुढें शब्द करणें - काढणें व्यर्थ . माणुसाचें काणूस होणें - आजार , दुःख , काळजी यांमुळें मनुष्य किडकिडीत , कृष होणें ; दरिद्री व दुःखी होणें . माणूस काणूस , ओळखावें , जाणावें , पाहावें , ध्यानांत धरावें - माणसामाणसांतील भेद लक्षांत आणावा ; कोण चांगला , कोण वाईट ओळखावा . माणसळणें , माणसाळणें , माणसावणें --- अक्रि .
माणसाच्या संवयीचा होणें ; क्रूरपणा टाकून गरीब होणें ; ( रानटी पशु ).
मनुष्य खाण्यास वखवखणें ( मनुष्याच्या रक्ताची एकदां चव घेतलेला वाघ , लांडगा इ० ) माणसाचा अवतार , कांदा , लेंक - पु . ठोंब्या , दगड मनुष्य . सामाशब्द -
०कंटाळ्या   गंधारा गंध्या घाण्या घाण - वि . एकलकोंडा ; मनुष्याच्या संगतीचा कंटाळा करणारा . [ माणूस + कंटाळणें , गंध , घाण ]
०पण   पणा - नपु . माणुसकी पहा .
०बळ  न. 
माणसांच्या संख्येच बळ ; संघशक्ति . हें काम एकट्याचें नव्हे , माणूसबळ पाहिजे .
मनुष्यरुप शक्ति ( सैन्य , नोकर इ० ) विद्याबळ , द्रव्यबळ , पुण्यबळ यांच्याहून भिन्न शक्ति .
०मार्‍या वि.  
माणसें मारणारा ; मानवहत्यारा ; खुनी .
( ल . ) क्रूर ; निर्दय . माणसामाणसीं - क्रिवि .
आपल्या नोकरा - चाकरा मार्फत .
मनुष्यांकडून ; मानवी प्राण्यांकडून . माणुसकी - स्त्री .
सुधारलेल्या मनुष्याचे गुण व भावना , चाली व रीती ; सभ्यता ; शिष्टता ; सुजनता ; थोरपणा ; मनुष्यांतील सात्विक गुण . या सात्विक गुणांच्या समुच्चयास आपण तूर्त माणुसकी असें नांव देऊं . - गीर ९२ .
मानवी धर्माची जाणीव ; मानुषी दयाधर्म ; मनुष्यपण .
व्यवस्थित वर्तन ; नियमितपणा व मनमिळाऊपणा .

Related Words

आपला माणूस   गू माणूस   उजेडाचा माणूस   केलेला माणूस   माणूस   बायको माणूस   लाखाचा माणूस   बालबोध माणूस   लक्षाचा माणूस   आधुनिक माणूस   अनुभवी माणूस   गरीब माणूस शिष्‍यासमान   गेलें माणूस गुणाचें   कुमार्गी माणूस   बुटका माणूस   दुर्वर्तनी माणूस   दूरदर्शी माणूस   पदरचा माणूस   सोनें सलखावें, माणूस पारखावें   सोनें सुलखावें, माणूस पारखावें   माणूस काणूस ओळखावें   माणूस काणूस जाणावें   माणूस काणूस ध्यानांत धरावें   माणूस काणूस पाहावें   माणूस पाहावें बसून   लोभी माणूस धन जोडतो आणि उदार माणूस धन उधळतो   सोनें पाहावें कसून, माणूस पाहावें वसून   माणसासारखा माणूस, मग पाण्यासारखा कां मुततो?   माणूस पाहून बोल, झाड पाहून घाव   मेलें माणूस गुणाचें व फाटकें पांघरुण रंगाचें   फाटकें लुगडें बावाचें, मेलेलें माणूस गुणाचें   फाटलें पांघरुण वाणाचें, मेलें माणूस गुणाचें   وُنۍ ککہِ زمانُک   आधुनिक व्यक्ति   आधुनीक व्यक्ती   अभिनवः   गोदान मुगानि मानसि   ଆଧୁନିକ ବ୍ୟକ୍ତି   ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਅਕਤੀ   આધુનિક વ્યક્તિ   இக்காலநபர்   ఆధునికులు   ಆಧುನಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿ   আধুনিক ব্যক্তি   राळयाचा भात पंक्तीला आणि म्हातारा माणूस (नवरा) गमतीला   माणूस फिरलें तर फिरलें पण घराचें वासेहि फिरले   मेलं माणूस गोड झालं फुटकं मडकं धड झालं   म्हातारें माणूस अन्नानें बळकट फाटकें सूप शेणानें बळकट   शहरांतलें व्हावें कुत्रें पण गावढांतलें होऊं नये माणूस   dwarf   nanus   man   god   midget   homo   human being   individual   somebody   someone   human   sick   soul   person   mortal   heroic man   बगलबच्चा   धडेल मौला   हुच्चाभाई मणी   नगद नारायण   नगन नारायण   आधुनिक व्यक्ती   हुंडा बैल   हुलचुत्या   हुलचूतिया   हेंगडतट्टू   विकटोपशास्त्री   विजोगाचा दिवा   हणभर   बुळबुळ पंचांग   भागूबाईचा कुल्ला!   बगोपंताचे भाचे   बरगळ भूत   टेनप्या   ठलवा   सांबापुढचा   पोळलेला जीव   शेसाळा शेसाळे, शेजार पिसाळे   शेसाळे शेसाळे, शेजार पिसाळे   prudent man   बॅताळ   बॅबदॉ   रावणाचा लेक   छी सुण्या लाज ना, आजि म्‍ह्‌ळ्‌ळेलें फायिना   जल्मा   दैवांतून उतरणें   महादेवापुढचा   अजाबा   गरीबाच्या लवड्याला शेटांचे झांकण   गेझट   गेझा   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP