Dictionaries | References

चक्षुस्

   { cakṣus }
Script: Devanagari

चक्षुस्     

Puranic Encyclopaedia  | English  English
A tributary of river Gaṅgā. Starting from Viṣṇupāda (Svarga) the Gaṅgā falls into Devayāna and thence into the moon and after flooding the whole area it divides itself into four tributaries, viz., Sītā, Cakṣus, Alakanandā and Bhadrā and falls into Brahmaloka and flows in four directions. Of the four tributaries the river called Cakṣus falls on the peak of Mount Mālyavān and then flows through Ketumāla and falls into the western sea. The Gaṅgā which flows through India is a branch of the above-mentioned tributary, Alakanandā. [Devī Bhāgavata, Aṣṭama Skandha] .
CAKṢUS I   A synonym of the Sun. [Ādi Parva, Chapter 1, Verse 42] .
CAKṢUS III   A king born in the lunar dynasty. He was the son of King Anudruhyu. [Bhāgavata, Navama Skandha] .

चक्षुस्     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
चक्षुस्  mfn. mfn. seeing, [RV. ii, 39, 5]
x; [AV. v, 24, 9; x, 10, 15]
चक्षुस्  m. m.N. of a मरुत्, [Hariv. 11545]
of a ऋषि (with the patr.मानव, author of [RV. ix, 106, 4-6] ), [RAnukr.]
of another ऋषि (with the patr.सौर्य, author of [RV. x, 158] ), ib.
of a son of अनु, [BhP. ix, 23, 1]
चक्षुस्  f. f.N. of a river, [BhP. v, 17, 6 f.]
चक्षुस्  n. n. light, clearness, [RV.] ; [SV.]
°क्षसे   the act of seeing (dat.inf. = ), [AV. xviii, 3, 10]
aspect, [RV. x, 87, 8]
faculty of seeing, sight, [RV.] ; [AV.] ; [TS. ii, v] ; [AitBr. ii, 6] ; [ŚBr. x, xiv] ; [Mn.] &c.
a look, [RV.] ; [AV. iv, 9, 6]
अ   the eye, [RV.] &c. (often ifc.cf.-, अ॑-घोर-, अ॑-दब्ध-, &c.)
प्रजापतेस् त्रीणि चक्षूंषि   , ‘the 3 eyes of प्रजा-पति’, N. of a सामन्, [ĀrṣBr.]
मित्रा-वरुणयोश् चक्षुः   , ‘the eye of मित्र and वरुण’ (cf.[RV. vii, 61, 1] ), another सामन्, [ĀrṣBr.]
ROOTS:
मित्रा वरुणयोश् चक्षुः
°क्षुर्-बहल   = , [L.]
ROOTS:
°क्षुर् बहल

चक्षुस्     

चक्षुस् [cakṣus] a.  a. [चक्ष् करणे उसि [Uṇ.2.118] ] Seeing. -n.
The eye; दृश्यं तमसि न पश्यति दीपेन विना सचक्षुरपि [M.1.9;] कृष्णसारे ददच्चक्षुः [Ś.1.6;] cf. words like घ्राणचक्षुस्, ज्ञानचक्षुस्, नयचक्षुस्, चारचक्षुस् &c.
Sight, look, vision, the faculty of sight; चक्षुरायुश्चैव प्रहीयते [Ms.4.41,42.]
Light, clearness.
Lustre, splendour. -Comp.
-गोचर a.  a. visible, being within the range of the eye.
-ग्रहणम्   morbid affection of the eye.
-दानम्   the ceremony of anointing the eyes of an image at the time of consecrating it.
-पथः   the range of sight, the horizon.
-बन्धः   blinding the sight; [Vās.67.]
-मलम्   the excretion of the eyes.
-रागः   (चक्षूरागः)
redness in the eyes.
'eye-love', love or liking as expressed by an exchange of glances; पुरश्चक्षूरागस्तदनु मनसोऽनन्यपरता [Māl. 6.15;] चक्षूरागः कोकिलेषु न परकलत्रेषु [K.41] (where the word has sense 1 also).
-रोगः (चक्षूरोग)   a disease of the eye.
विषयः the range of sight, ken, presence, visibility; चक्षुर्विषयातिक्रान्तेषु कपोतेषु [H.1;] [Ms.2.198.]
an object of sight, any visible object.
the horizon.-श्रवस् m. a serpent; तमाशु चक्षुःश्रवसां समूहं मन्त्रेण तार्क्ष्यो- दयकारणेन
-श्रुति  m. m. (=
-श्रवस्) गोभिः कण्ठतटस्य हृष्यति पुरो दृक्पश्य चक्षुःश्रुतेः   Rāj. T.5.1; [Ki.16.42;] इति स्म चक्षुःश्रवसां प्रियानले स्तुवन्ति निन्दन्ति हृदा तदात्मनः [N.1.28.]
-हन् a.  a. who kills the enemy by the mere glance; सेवे चक्षुर्हणः पार्थानुग्र- वीर्यप्रतापिनः [Mb.3.233.22.]

चक्षुस्     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
चक्षुस्  n.  (-क्षुः) The eye.
E. चक्ष् to speak, and करणे उसि aff.
ROOTS:
चक्ष् करणे उसि

Related Words

चक्षुस्   चक्षुस् मानव   चक्षुस् सौर्य   शास्त्रनेत्र   सुखावल   gutta serena   उत्पलचक्षुस्   विचक्षुम्   सौपर्ण्य   ज्ञानदीर्घ   पिङ्गचक्षुस्   नभश्चक्षुस्   निर्निमेष   शास्त्रदृष्टि   लोकचक्षुस्   चक्षूरोग   पृष्ठचक्षुस्   शास्त्रचक्षुस्   उपचक्षुस्   उच्चक्षुस्   विचक्षस्   चक्षुष्मान्   अचक्षुस्   विचक्षुस्   दिव्यदृष्टि   चक्षुःश्रवस्   visual   सुखीनल   ज्ञानचक्षुस्   दिव्यचक्षुस्   चक्षुर्दान   चक्षुर्विषय   चारचक्षुस्   प्रज्ञाचक्षुस्   अतिग्रह   अपाक   sight   सौर्य   चक्षुष्य   चुद्   परमेष्ठिन्   see   पुष्करिणी   organ   ज्ञानम्   मानव   चाक्षुष   eye   sense   प्राण   जन   मनस्   दिव्य   त्रि   હિલાલ્ શુક્લ પક્ષની શરુના ત્રણ-ચાર દિવસનો મુખ્યત   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   વાહિની લોકોનો એ સમૂહ જેની પાસે પ્રભાવી કાર્યો કરવાની શક્તિ કે   સર્જરી એ શાસ્ત્ર જેમાં શરીરના   ન્યાસલેખ તે પાત્ર કે કાગળ જેમાં કોઇ વસ્તુને   બખૂબી સારી રીતે:"તેણે પોતાની જવાબદારી   ਆੜਤੀ ਅਪੂਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ   బొప్పాయిచెట్టు. అది ఒక   लोरसोर जायै जाय फेंजानाय नङा एबा जाय गंग्लायथाव नङा:"सिकन्दरनि खाथियाव पोरसा गोरा जायो   आनाव सोरनिबा बिजिरनायाव बिनि बिमानि फिसाजो एबा मादै   भाजप भाजपाची मजुरी:"पसरकार रोटयांची भाजणी म्हूण धा रुपया मागता   नागरिकता कुनै स्थान   ३।। कोटी      ۔۔۔۔۔۔۔۔   ۔گوڑ سنکرمن      0      00   ૦૦   ୦୦   000   ০০০   ૦૦૦   ୦୦୦   00000   ০০০০০   0000000   00000000000   00000000000000000   000 பில்லியன்   000 மனித ஆண்டுகள்   1                  1/16 ರೂಪಾಯಿ   1/20   1/3   ૧।।   10   १०   ১০   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP