कडसणी

A dictionary, Marathi and English

. Ex. नातरी जाणी वेचा आयणी करीत दधिक0 ॥ क0 घालणें or कडसणींत धरणें To catch, entangle, embarrass, confound, non-plus. कडसणीस लागणें To waste away.

Aryabhushan School Dictionary

 f  Careful examination. A cartrope. A side of the chest. Either side of that region of the body which is encircled by the धोतर or लुगडें.

महाराष्ट्र शब्दकोश

 स्त्री. १ ( काव्य ) चौकशी ; विचार ; वाटा . घाट ; परीक्षा ; शोध ; निवड . ' ये युक्तीची कडसणी । नाहीं जयाच्या अंतःकरणीं । ' - ज्ञा २ . ३४२ . ' बसउनि केली कडसणी । निज निष्ठेची । ' - रास ४ . २९१ . ' नित्यमुक्त आणि जीवन्मुक्त । हेहि कडसणी हे निभ्रांत । ते उपाधि आरोपित । म्हणुनच ॥ ' २ नाडा ; दोरी ( बटव्याची , गाडीवरील बोझा आवळण्याची पडद्याची , तंबुच्या कनातीच्या वरच्या भागाची इ० ). ' ऐसा सद्‌गुरु पूर्णपणी । तुटे भेदाची कडसणी ॥ ' - दा ७ . १ . १८ . ३ ( ल .) मंथन ; घुसळणें . ' करितां दधिकडसणी । मग नवनीत निर्वाणी । दिसें जैसें ॥ ' - ज्ञा २ . १२९ . ४ ( ल .) विचार ; भेद ; भेदभाव . ' मी तूं हे कडसणी । ' - विपु २ . ४१ . ' देव भक्त हे कडसणी । निरसोनि गेली । ' - दा ८ . ८ . ८१ . ५ ( ना .) धाकदपटशा ; तंबी ; दटावणी ; काच . ' तेथे द्वैतबुद्धिची कडसणी । ' - परमा २ . १९ . ६ चातुर्याची रचना ( बोलण्याची लिहिण्याची ), ( सं कृष ; प्रा . कडढ = खेचणें ; का . कडे = घुसळणें ?)
 स्त्री. १ ( कों .) बाजू ; बरगड्या ; कूस . ' त्याच्या कडसण्या तटाटल्या .' हें गुरूं कडसण्या हाणतें .' २ कनवट ; कडोसरी ; कमरेजवळचा नेसलेल्या वस्त्राचा भाग ( हिच्यांत लहानशी वस्तु खोचून ठेवतात ) ( क्रि०खोचणें , खुपसणें ). ' कडसणीचा पैसा , सुपारी , डब्बी .' ( सं . कटि )
०देणें   ( व ) पखवाज किंवा तबला आवळून बांधणें .
०घालणें   कडसणींत धरणें - अडचणींत घालणें , पेचांत आणणें ; घोटाळ्यांत पाडणें . - स लागणें - उतरती कळा लागणें .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

कडसणी घालणें
कडसणींत धरणें
अडचणीत घालणें
पेचात आणणें
घोटाळ्यांत पाडणें
अडवून धरणें
कचाटींत पकडणें.