गान्धर्व

{ gāndharva }

Puranic Encyclopaedia

GĀNDHARVA   A marriage settled by the boy and the girl of their own accord. A love marriage. There are six different kinds of marriage: Gāndharva, Ārṣa, Prājāpatya, Rākṣasa, Āsura and Paiśāca. (See under Vivāha).

हिन्दी (hindi) WN

   See : गांधर्व

A Sanskrit English Dictionary

गान्धर्व  mfn.  mf( गा॑न्धर्वी-)n. belonging or relating to the गन्धर्वs (especially विवाह, or विधि, the form of marriage called after the गन्धर्वs which requires only mutual agreement, [ĀśvGṛ. i, 6, 5]; [Mn.]; [Yājñ.]; [MBh. i, &c.]; cf. गन्धर्व-विवाह), [RV. x, 80, 6]; [ŚBr. xiv &c.]
-कला   relating to the गन्धर्वs as heavenly choristers ( cf., -वेद, &c.), [MBh.]; [Hariv.] &c.

ROOTS:

कला

गान्धर्व  m.  m. (= गन्ध्° g. प्रज्ञा-दि, [Gaṇar. 175]) a singer, [R. vii, 94, 6]; [VarBṛS. xv, xxxii]
    N. of a musical note, [Hariv. 16291]; [VāyuP. i, 21, 30]
   of one of the 9 divisions of भारत-वर्ष, [VP. ii, 3, 7]
गान्धर्व  n.  n. the art of the गन्धर्वs, song, music, concert, [MBh.]; [Hariv.] &c.
    N. of a तन्त्र

The Practical Sanskrit-English Dictionary

गान्धर्व [gāndharva] a.  a. (-र्वी f.) [गन्धर्वस्येदम्-अण्] Relating to the Gandharvas.
   र्वः A singer, celestial chorister; [Rām.7.94.6.]
   One of the eight forms of marriage; गान्धर्वः समयान्मिथः [Y.1.61;] (for explanation, see गन्धर्व- विवाह); cf. अग्निर्गान्धर्वी पथ्यामृतस्या [Rv.1.8.6.]
   A subordinate Veda treating of music attached to the Sāmaveda; see उपवेद.
   A horse.
-र्वम्   The art of the Gandharvas; i. e. music, singing; कापि वेला चारुदत्तस्य गान्धर्व श्रोतुं गतस्य [Mk.3;] अये गान्धर्वध्वनिरिव श्रूयते [Avimārakam 3;] [Ks.12.28.]
   र्वी Speech.
   An epithet of Durgā. -Comp.
-कला, -विद्या, -शिक्षा, -शास्त्रम्   song, music; यद्गन्धर्वकलासु कौशलम् [Gīt.12.28;] [Ks.12.27.]
-चित्त a.  a. one whose mind is possessed by a Gandharva.
-वेदः   the Veda of music (considered as an appendix to Sāmaveda and ascribed to Bharata).
-शाला   a music saloon, concert-hall; तत्र गान्धर्वशालायां वत्सराज उवास सः [Ks.12.31.]
गान्धर्व [gāndharva] र्वि [rvi] कः [kḥ]   (र्वि) कः A singer; [Ks.63.]

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 adjective  गन्धर्वेण सम्बद्धः।   Ex. यदा नारदः इन्द्रलोकं प्राप्तवान् तदा तत्र गान्धर्वं नृत्यं प्रचलन् आसीत्।

MODIFIES NOUN:

क्रिया वस्तुः

ONTOLOGY:

संबंधसूचक (Relational) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

ben গান্ধর্ব

guj ગાંધર્વ

hin गांधर्व

kan ಗಾಂಧರ್ವ

kas گَنٛدَرٕو سُںٛد , نیٖم دیوتا سُںٛد

kok गांधर्व

mal ഗന്ധർവന്റെ

mar गांधर्व

ori ଗାନ୍ଧର୍ବ

pan ਗੰਧਰਵੀ

tam கந்தர்வ

tel గాంధర్వ

urd گاندھرو