खट्वा

{ khaṭvā }

महाराष्ट्र शब्दकोश

 स्त्री. खाट ; पलंग बाज . ( सं .)
०मरण  न. खाटे वर आलेलें मरण . मरणकाली माणसाला कांबळ्यावर उतरण्याची चाल आहे . पण एखादा मनूष्य खाटेवरच मेला तर तें हिंदुधर्म शास्त्राप्रमाणें निषिद्ध मानतात .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

खट्‌वा मरण
खाटेवर आलेले मरण
मरणापूर्वी मनुष्‍यास खाटेवरून घोंगडीवर उतरण्याची चाल आहे. तीप्रमाणें घोंगडीवर न उतरतां एखाद्यास खाटेवरच मरण आले तर ते निषिद्ध मानतात. व त्‍याबद्दल प्रायश्र्चित्त द्यावयाचे असते.

A Sanskrit English Dictionary

खट्वा  f.  f. a bedstead, couch, cot, [Kauś.]; [Mn. viii, 357 &c.] ( खट्वां समारूढ, lying on the sick-bed, [MBh. v, 1474=xii, 10599])
a swing, hammock, [L.]
a kind of bandage, [Suśr.]
कोल-शिम्बी    N. of a plant (), [L.]

ROOTS:

कोल शिम्बी

The Practical Sanskrit-English Dictionary

खट्वा [khaṭvā]   [खट्-क्कुन्; cf. [Uṇ.1.15] ]
A bed-stead, couch, cot; सहखट्वासनं चैव सर्वं संग्रहणं स्मृतम् [Ms.8.357.]
A swing, hammock.
A kind of bandage.
Comp. अङ्गः a club or staff with a skull at the top considered as the weapon of Śiva and carried by ascetics and Yogins; [Māl.5.4,23.]
 N. N. of Dilīpa; ˚धर, ˚भृत् an epithet of Śiva.
-अङ्गिन्  m. m. an epithet of Śiva; [Bhāg. 4.19.2.]
-आप्लुतः, -आरूढ   a.
lying on a bed.
low, vile.
abandoned, wicked.
silly, stupid.
erring, going wrong or astray; खट्वारूढो जाल्मः । नाति व्रतवान् Mbh. on [P.II.1.26.] खट्वारूढः प्रभादवान् [Bk.5.1.]

Shabda-Sagara

खट्वा  f.  ( -ट्वा)
1. A bedstead, a cot, a couch.
2. A hammock, a swing
E. खट्ट् to hide, Unadi affix कन्

ROOTS:

खट्ट् कन्

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

noun  क्षुपविशेषः अस्य गुणः वातलत्वम् ।   Ex. खट्वायाः उल्लेखः राजनिर्घण्टे वर्तते

SYNONYM:

कोलशिम्बी

See : पर्य्यङ्कः