|
कद् [kad] I. 4 Ā. (कद्यते) To be confounded or confused, to suffer mentally. -II. 1 Ā. (कदते) also 1 [P.] To cry, to weep or shed tears. To grieve. To call. To kill or hurt; see कन्द्. कद् [kad] ind. [कद्-क्विप] Ved. A particle of interrogation, 'where'. This particle which is a substitute for the word कु is often used as the first member of a comp. and expresses the senses of badness, littleness, deterioration, uselessness, defectiveness &c. of anything; नियच्छ मन्युं कददाः स्म मानः [Bhāg.7.5.28.] Comp. अक्षरम् bad letter. bad writing. -अग्निः a little fire. -अध्वन् a bad road. -अन्नम् bad food. -अपत्यम् a bad child, bad posterity. -अभ्यासः a bad habit or custom. -अर्थ a. speaking ill or inaccurately or indistinctly; येन जातं प्रियापाये कद्वदं हंसकोकिलम् [Bk.6.75;] वाग्विदां वरमकद्वदो नृपः [Śi.14.1.] vile, contemptible. कद a. Giving water. Giving happiness. -दः A cloud. useless, unmeaning. having what purpose or aim ? कदर्था न आ गृहम् [Rv.1.22.6.] (-र्थः) a useless thing. -अर्थनम्, -ना troubling, tormenting, torture. -अर्थयति Den. P. Den. P. to despise, slight. to trouble, torment; रे कन्दर्प करं कदर्थयसि किं कोदण्ड- टङ्कारितैः [Bh.3.1;] [N.8.75.] -अर्थित a. despised, disdained, slighted; कदर्थितस्यापि हि धैर्यवृत्तेर्न शक्यते धैर्यगुणः प्रमार्ष्टुम् [Bh.2.16.] tormented, teased; आः कदर्थितोऽ- हमेभिर्वारंवारं वीरसंवादविघ्नकारिभिः [U.5.] insignificant, mean. bad, vile. -अर्थीकृ 8. U. to disdain, despise.-अर्थीकृत a. despised, disdained. क्लेशैः कदर्थीकृतवीर्यसारः [Ki.3.47.] rendered useless and unavailing. -अर्यa. avaricious, miserly. little, insignificant, mean. bad, disagreeable; जनपदे न कदर्यो न मद्यपः [Ch. Up. 5.11.5.] निःसंशयं मया मन्ये पुरा वीरकदर्यया [Rām.2.43.17.] (-र्यः) a miser; [Bhāg.11.23.6.] [Ms.4.21,224;] [Y.1.161.] ˚ता, त्वम् avarice. insignificance. badness. ˚भावः avarice, stinginess. -अश्वः a bad horse.-आकार a. deformed, ugly. -आख्यम् A medicinal plant (कुष्ठ). -आचार a. a. following evil practices, wicked, depraved. (-रः) bad conduct. -इन्द्रियम् a bad organ of sense; कदिन्द्रियाणामनवाप्यवर्त्मने [Bhāg.8.3.28.] -उष्ट्रः a bad camel. -उष्ण (also कोष्ण) a. tepid, lukewarm; श्वसन् कदुष्णं पुरमाविवेश [Bk.3.17.] Harsh, sharp (as a word); प्रियोक्तिरप्याह कदुष्णमक्षरम् [N.9.38.] (-ष्णम्) lukewarmness. तृणम् a fragrant grass. the plant कुम्भिका. -तोयम् an intoxicating drink, wine. -त्रि m. m. (pl.) three inferior articles. -रथः a bad chariot or carriage; युधि कद्रथवद्भीमं बभञ्ज ध्वजशालिनम् [Bk.5.13.] -वद a.
|