Dictionaries | References

कल्

   { kal }
Script: Devanagari

कल्     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
कल्   a (in comp. for 2.कद्).
कल्   1.cl. 1. Ā.कलते, to sound, [Dhātup. xiv, 26] ;
to count, ib.;
कल्   [cf.Lat.calculo.]
कल्   2.cl. 10. P. (rarely Ā.) कालयति (°ते), to push on, drive forward, drive before one's self or away, carry off, [MBh.] ; [BhP.] ;
to go after (with hostile intention), persecute, [R. iii, 41, 26] ;
to count, tell over, [MBh. iii, 14853] ;
to throw, [L.] ;
to announce the time (?).
कल्   3.P. (rarely Ā.) कलयति (°ते), to impel, incite, urge on [MBh.] ; [BhP.] &c.;
to bear, carry, [Gīt.] ; [Śāntiś.] &c.;
to betake one's self to, [Naiṣ. ii, 104] ;
to do, make, accomplish, [Bhartṛ. iii, 20] ; [Sāh.] ;
to utter a sound, murmur, [Naiṣ.] ; [Śiś.] &c.;
(sometimes in connection with nouns merely expressing the verbal conception e.g.मूर्छां √ , to swoon, [Bālar.] ; चुलुकं जलस्य √ , to take a draught of water, ib.);
to tie on, attach, affix, [Gīt.] ;
to furnish with;
to observe, perceive, take notice of;
to consider, count, take for, [Gīt.] ; [Bālar.] ; [Ratnāv.] ;
(See 1.कलय, col.3.)

कल्     

कल् [kal]   I. 1 Ā. (कलते, कलित)
To count.
To sound. -II. 1 U. (कलयति-ते, कलित)
To hold, bear, carry, wield, have, put on; करालकरकन्दलीकलितशस्त्रजालैर्बलैः [U.5.5;] म्लेच्छनिवहनिधने कलयसि करवालम् [Gīt.1;] कलित- ललितवनमालः; हलं कलयते ibid.; कलय वलयश्रेणीं पाणौ पदे कुरु नूपुरौ 12; [Mb.12.4.18.]
(a) To count, reckon; कालः कलयतामहम् [Bg.1.3.] (b) To measure; सदा पान्थः पूषा गगनपरिमाणं कलयति [Bh.2.114.]
To assume, take, have, possess; कलयति हि हिमांशोर्निष्कलङ्कस्य लक्ष्मीम् [Māl.1.22.] [Śi.4.36,9.59.]
To know, understand, observe, take notice of, think of; कलयन्नपि सव्यथोवतस्थे [Śi.9.83;] कोपितं विरहखेदितचित्ता कान्तमेव कलयन्त्यनुनिन्ये 1.29; [N.2.65,] 3.12, [Māl.2.9.]
To think, regard, consider; कलये- दमानमनसं सखि माम् [Śi.9.58,6.54,15.55,16.64;] [Mb.12.4.15;] व्यालनिलयमिलनेन गरलमिव कलयति मलयसमीरम् [Gīt.4,7;] cf. कलयति स कथं ते पाशमुद्बन्धनाय [Nag.2.11.]
To undergo, be influenced by; मदलीलाकलितकामपाल [Māl.8;] धन्यः कोऽपि न विक्रियां कलयति प्राप्ते नवे यौवने [Bh.1.72.]
To do, perform.
To go.
To attach to, tie on; furnish with.
To urge on, impel, incite; कलय शिखिनः केकोत्कण्ठान् [Māl.9.42.]
To utter a sound, murmur.
To take hold of the die called Kali. -III. 1 P. (कालयति, कालित)
To push on, urge, drive forward; गावो न काल्यन्त इदं कुतो रजो [Bhāg. 4.5.8.]
To carry off.
To collect.
To throw, cast.
To proclaim the time.

Related Words

कल्   कालिन्दिका   अनुसंकल्   कालकीट   कलाव   कलयत्   ध्वाङ्क्षा   उत्कल्   कळ्‌हांटणें   कनदिनीं   कनदिशीं   उषाकल   प्रत्यासंकलित   निष्कल्   सङ्कल   व्यवकलन   कालानुनादिन्   केलिकुञ्चिका   व्यावकलन   व्यावकलित   उत्कलापय   कल्मलि   कळकळ्या   व्यवकलित   कळकळ   कुल्फ   परिकल्   काकल   कलंडणें   कलक   कलित   कोकलणें   केलिकला   सुकल   विकालक   प्रकल्   प्रत्याकलित   संकल्   कलभ   कलवड   compute   अकल्य   गन्धकाली   कालसूत्र   कलल   कलाली   कळगा   अवकलित   सांकळणें   सङ्कलन   सङ्कलित   कलना   कलिल   उत्कलित   उकाल   कलवडू   कल्य   क्लीतक   मदकल   rob   pillage   कलुष   कल्क   कलणें   कलथा   कल्ला   कळकळणें   subtract   modulate   plunder   count   seize   कल्माष   reckon   calculate   sing   कालक   उत्कलिका   कन   कलकल   कलन   कलोड   कळणें   उत्कल   estimate   include   snatch   कलिका   render   sum   कल   carry   कळ   कलि   cast   value   कल्कि   भद्रकाली   number   कलम   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP