भिद्

{ bhid }

A Sanskrit English Dictionary

भिद्    1. cl. 7. Ā. P. ( [Dhātup. xix, 2]) भिन॑त्ति, भिन्त्ते ( impf. 2. 3. sg. अ॑भिनत्, [RV.]; Subj. भिन॑दः, ib.; Impv. बिन्धि॑, ib.; बिन्द्धि, [Var.] [ cf. बिन्द्धि-लवणा]; cl. 1. P. भे॑दति, [RV.]; Pot. भिदेयम्, [AV.]; pf. बिभे॑द, [RV.]; aor., 2. 3. sg. भे॑त्, [RV.] अभैत्सीत्, [R.]; भित्थास्, [TS.]; Prec. भित्सीष्ट Gr.; fut. भेत्स्य॑ति, °ते, [Br.] &c.; Cond. अभेत्स्यत्, [Up.]; fut. भेत्ता Gr.; inf. भे॑त्तवै॑, [ŚBr.]; भेत्तुम्, ib. &c.; ind.p. भित्त्वा॑, -भिद्य, [RV.] &c.),

to split, cleave, break, cut or rend asunder, pierce, destroy, [RV.] &c. &c.,;

to pass through (as a planet or, comet), [Hariv.]; [Var.];

to disperse (darkness), [R.]; [Śak.];

to transgress, violate, (a compact or alliance), [MBh.]; [Kāv.] &c.;

to open, expand, [MaitrUp.]; [Megh.];

to loosen, disentangle, dissolve, [MBh.]; [Kāv.] &c.;

to disturb, interrupt, stop, ib.;

to disclose, betray, [Mn.]; [MBh.] &c.;

to disunite, set at variance, ib.;

to distinguish, discriminate, [L.] :

Pass. भिद्य॑ते ( ep. also °ति aor. अभेदि, [Br.]; [MBh.] &c.; pf. बिभिदे, [Kālid.]),

to be split or broken, burst (intrans.), [Br.] &c. &c.;

to be opened (as a closed hand, eyes &c.), [Kāv.]; [Pur.];

to overflow (as water), [R.]; [Hariv.];

to be loosened, become loose, [MuṇḍUp.]; [Kāv.];

to be stopped or interrupted, [MBh.];

to be disclosed or betrayed, [Kāv.];

to be changed or altered (in mind), be won over, [Kāv.]; [Pur.];

to be disunited, [MBh.];

to keep aloof from ( instr.), ib.;

to be distinguished, differ from ( abl.), [Sāṃkhyak.]; [Kāv.] &c.:

Caus. भेदयति, °ते ( aor. अबीभिदत्; cf. also भिदापन),

to cause to split or break &c.;

to split, break, shatter, crush, destroy, [MBh.]; [Hariv.]; [Hit.];

to separate, divide (See भेदित);

to disunite, set at variance, perplex, unsettle (in opinion), seduce, win over, [MBh.]; [R.] :

Desid. बि॑भित्सति, °ते, to wish to break through or disperse or defeat, [RV.]; [MBh.] ( cf., बिभित्सा) :

Desid. of Caus. See बिभेदयिषु:

Intens. बेभिदीति or बेभेत्ति, to cleave repeatedly, [Bhaṭṭ.]
भिद्   [ cf. Lat. findo; Germ. beissen; Eng. bite.]
भिद्  mfn.  2. mfn. ( ifc.) breaking, splitting, piercing, destroying, [Kāv.]; [Kathās.]; [Pur.] ( cf. अश्म-, गिरि-, तमो-, पुर-भिद् &c.)
भिद्  f.  f. a wall (= भित्ति), [RV. i, 174, 8]
   separation, distinction, [BhP.]
   a sort, kind, species, [L.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

भिद् [bhid]   I.1.P. (भिन्दति) To divide or cut into parts. -II. 7 U. (भिनत्ति, भिन्त्ते, बिभेद, बिभिदे, अभैत्सीत्, अभिनत्, अभिन्त्त, भेत्स्यति-ते, भेत्तुम् भिन्न)
   To break, cleave, split, cut asunder, rend, pierce, break through or down; अतिशीतलमप्यम्भः किं भिनत्ति न भूभृतः [H.3.38;] तेषां कथं नु हृदयं न भिनत्ति लज्जा [Mu.3.34;] [Śi.8.39;] [Ms.3.33;] [R.8.] 93;12.77.
   To dig or tear up, excavate; [U.1.23.]
   To pass through; यदि रोहिण्याः शकटं भिनत्ति रविनन्दनो गगनवीथ्याम् [Pt.1.211,212.]
   (a) To divide, separate; द्विधा भिन्ना शिखण्डिभिः [R.1.39.] (b) To displace; आनन्दजः शोकजमश्रु बाष्पस्तयोरशीतं शिशिरो बिभेद [R.14.3.]
   To violate, break, infringe; समयं लक्ष्मणोऽभिनत् [R.15.94;] निहतश्च स्थितिं भिन्दन् दानवोऽसौ बलद्विषा [Bk.7.68.]
   To remove, take away; धैर्यमभिनदुदितं शिशुना [Śi.15.87.]
   To disturb, interrupt; as in समाधिभेदिन्; असिपत्रवने चैव भिद्यमानानधार्मिकान् [Rām.7.21.15.]
   To change, alter; (न) भिन्दन्ति मन्दां गतिमश्वमुख्यः [Ku.1.11;] or विश्वासोपगमा- दभिन्नगतयः शब्दं सहन्ते मृगाः [Ś.1.14.]
   To expand, cause to open or blossom, open; सूर्यांशुभिर्भिन्नमिवारविन्दम् [Ku.1.32;] नवोषसा भिन्नमिवैकपङ्कजम् [Ś.7.16;] [Me.19.]
   To disperse, scatter, scare away; भिन्नसारङ्गयूथः [Ś.1.32;] [V.1.16.]
   To disjoin, disunite, set at variance; भेत्स्यामि स्वमतेन भेदकुशलो ह्येष प्रतीपं द्विषः [Mu.3.13.]
   To loosen, relax, dissolve; पर्यङ्कबन्धं निबिडं बिभेद [Ku.3.59.]
   To disclose, divulge.
   To perplex, distract.
   To distinguish, discriminate.
   To explain or to understand; वचांसि योगग्रथितानि साधो न नः क्षमन्ते मनसापि भेत्तुम् [Bhāg.5.1.18.] -Pass. (भिद्यते)
   To be split, rent or shivered; धरा धारापातै- र्मणिमयशरैर्भिद्यत इव [Mk.5.22.]
   To be divided or separated.
   To expand, blossom, open.
   To be loose or relaxed; प्रस्थानभिन्नां न बबन्ध नीविम् [R.7.9,66.]
   To be different from (with abl.); न कारणात् स्वाद् बिभिदे कुमारः प्रवर्तितो दीप इव प्रदीपात् [R.5.37;] [U.4.]
   To be destroyed.
   To be divulged or betrayed, get abroad; षट्कर्णो भिद्यते मन्त्रः &c. [Pt.1.99.]
   To be harassed, pained or afflicted.
   To be frightened or alarmed; अम्भसा भिद्यते सेतुस्तथा मन्त्रोऽप्यरक्षितः । पैशुन्याद् भिद्यते स्नेहो वाचा भिद्येत कातरः ॥ [Pt.1.12.]
   To separate oneself from, keep aloof from. -Caus. (भेदयति-ते)
   To split, cleave, divide, tear &c.
   To destroy, dissolve.
   To disunite, set at variance.
   To perplex.
   To seduce. -Desid. (बिभित्सति-ते) To wish to break &c.
भिद् [bhid] a.  a. (At the end of comp.) Breaking, splitting; destroying &c.; तुरगविचयव्यग्रानुर्वीभिदः [U.1.23.] -f.
   Breaking, splitting, dividing.
   Difference.
   A sort, kind.

Shabda-Sagara

भिद् (इर्) भिदिर्   r. 7th cl. ( -भिनत्ति-भिन्ते) To break, to break or tear to pieces.
भिद्  mfn.  ( -भिद् or भित्) Who or what breaks, divides, severs, des- troys, &c.
  f.  ( भिद् or भित्)
   1. Kind, sort, difference.
   2. Breaking, dividing.
    E. भिद् to break, aff. क्विप् .

ROOTS:

भिद् क्विप् .

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 verb  भेदानुकूलव्यापारः।   Ex. काष्ठप्रहारात् तस्य पदम् अभिद्यत्।

HYPERNYMY:

नाशय

ONTOLOGY:

() ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

Wordnet:

asm ভঙা

bd सिफाय

ben ভেঙে ফেলা

guj તોડવું

hin तोड़ना

kan ಒಡಿ

kas پھٕٹراوُن

kok तोडप

mal പൊട്ടിക്കുക

mni ꯊꯨꯗꯦꯛꯄ

nep फुटाउनु

ori ଫଟେଇବା

pan ਤੋੜਨਾ

tel విరుచు

urd شکست کرنا , توڑنا , پھوڑنا , توڑدینا

   See : भञ्ज्, प्रतिबन्ध, प्रकाशय, विवृ, छिद्, विच्छिद्, भञ्ज्, प्रतिभिद्, छिद्, व्यध्, वियुज्