कटार

{ kaṭārḥ }

हिन्दी (hindi) WN

noun  प्रायः एक बित्ते का दुधारा हथियार   Ex. बटमार ने कटार से यात्री पर हमला कर दिया ।

HYPONYMY:

कटारी तरबालिका तिराही

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

कृपाण खंजर अध्रियामणी कंकण

Wordnet:

asm ডেগাৰ

bd देगार

ben ছুড়ি

guj કટાર

kan ಕಠಾರಿ

kas کھنٛجَر چُھرۍ

kok कट्यार

mal കഠാര

mar कट्यार

mni ꯊꯥꯡ

ori କୃପାଣ

pan ਛੁਰਾ

san छुरिका

tam குத்துவாள்

tel కత్తి

urd کٹار , خنجر

See : कतर, कतर

A dictionary, Marathi and English

hanging over one; to be in the position of Damocles. क0 लावणें To reproach, probe, taunt.

Aryabhushan School Dictionary

 f  A sort of dagger. Fig. Any piercing trouble or severe affliction.
जिवावर कटार टांगलेली असणें   To have a dagger hanging over one.
कटार लावणें   To torment, to reproach or scold so as to cause the deepest pain.

महाराष्ट्र शब्दकोश

 स्त्री. १ सरळ व एक हात लांबींचें दोन्ही बाजूला धार व पुढें चिंचोळें टोंक असलेलें , पोटांत खुपसण्याचें एक हत्यार , हें कमरेला खोंवतात . ' तरी वायांचि कां बांधावीं कटारें। ' - ज्ञ ४ . २३३ . ' कढती माजींच्या कटारा । उभयांच्या कापिती शिरा । ' - कथा ३ . १० . १५० . २ कापडावर कट्यारीसारखी काढलेली वेलबुट्टी . ३ ( ल .) दहशत ; भीति ; धास्ती ; अंतर्यामीं होणारें दुःख ; आधि ; मानसिक यातना ; मनाला सतत बोंचणारें दुःख . ' इंग्रजांचे उरावर कट्यार राहील .' - पया २५६ . ४ अधिकाराचें एक चिन्हं ; स्वराज्यांत मोठ्या अधिकाराची वस्त्रे द्तांना शिक्केकठ्य़ार सरकाराकडुन मिळत असे . ' शिक्के दउत पत कटार दुसरी करा . ' - ऐपो ३०५ . ( सं . कट्टार ; दे . कटार कट्टारी ; हिं . गु . कटार ; सिं . कटारो )
०जिवाला   - लागणें - अतिशय दुःख काढणें ; मनाला अतिशय काळजी लागण ; कट्यारीप्रमाणें दुःख चिंता बोचत राहाणें .
असणें   - लागणें - अतिशय दुःख काढणें ; मनाला अतिशय काळजी लागण ; कट्यारीप्रमाणें दुःख चिंता बोचत राहाणें .
०उराचर   जिवावर टाकणें -( कर्ज , अपरिहार्य कर्तव्य , वाइटाची भीति , जबाबदारी इ० च्या ) कचाट्यांत सांपडणे ; नेहमी आगामीं संकटाच्या काळजींत असणें . ' इंग्रजीचे उरावर क० राहील .' - पया २५६ .
०लावणें   टोंचून बोलणें ; निंदा करणें .
०आरी  स्त्री. ( चांभार ) काट्याची आरी , हिनें सुईशिवाय खालींवर दोरा आणतां येतो .
०काठां  पु. ( कापडाचा ) कट्यारीप्रमाणें काढलेला कांठ .
०वाह   हा - वि . कट्यारवाला ; कट्यार बाळगणार ( शिपाई ). ' वाहाणी लाविती कटारवाहें . - उषा १११०

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

कट्यार उरावर-जीवावर टाकणें-टांगणें-धरणें-राहणें
नेहमी येणार्‍या संकटाच्या काळजीत सापडणें
डोक्‍यावर तरवार टांगलेली असणें
अडचणीत सापडलेले असणें. ‘इंग्रजांचे उरावर कट्यार राहील.’ -पया २५६.

A Sanskrit English Dictionary

कटार  m.  m. a libidinous man, lecher, [L.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

कटारः [kaṭārḥ]   1 A libidinous man, a lecher.
A citizen.

Shabda-Sagara

कटार  m.  ( -रः) A libidinous man, a lecher.