अश्

{ aś }

A Sanskrit English Dictionary

अश्    1. (in classical Sanskṛt only) Ā. अश्नुते ( aor. 3. pl. आशिषत, [Bhaṭṭ.]; perf. आनशे, [Pāṇ. 7-4, 72.] Vedic forms are: अश्नोति, &c.; Subj. अश्नवत्, &c.; aor. P. आनट् (2. & 3. sg., frequently in [RV.]) and Ā. अष्ट or आ॑ष्ट, 3. pl. आशत (frequently in [RV.]) or आ॑क्षिषुर् [ [RV. i, 163, 10]] Subj. अ॑क्षत् [ [RV. x, 11, 7]] Pot. 1. pl. अशेम Prec. अश्यास् (2. & 3. sg.) &c. Pot. Ā. 1. sg. अशीय and pl. अशीमहि, Imper. अष्टु [ [VS.]]; perf. आनंश (thrice in [RV.]) or आनाश [ [RV. vi, 16, 26]] or आश [ [RV. viii, 47, 6]], 2. pl. आनश॑ 3. pl. आनशु॑ (frequently in [RV.]) or आशुः [ [RV. iv, 33, 4]] Ā. आनशो॑ Subj. 1. pl. a अनशामहै [ [RV. viii, 27, 22]] Pot. 1. sg. आनस्याम्, p. आनशान॑ [ [AV.]]; Inf. अष्टवे, [RV. iv, 30, 19])

to reach, come to, reach, come to, arrive at, get, gain, obtain, [RV.] &c.;

(said of an evil, अंहति, अं॑हस्, ग्रा॑हि) to visit, [RV.]; [AV. vi, 113, 1];

to master, become master of [RV.];

to offer, [RV.];

to enjoy, [MBh. xii, 12136];

to pervade, penetrate, fill, [Naigh.]; [Bhaṭṭ. ii, 30];

to accumulate, [L.] :

Desid. अशिशिषते, [Pāṇ. 7-2, 74] Intens. अशाश्यते, [Pāṇ. 3-1, 22]; [Pat.]
अश्    2. अश्ना॑ति ( Pot. अश्नीयात्; p. अश्न॑त् (See s.v. 1. अश्न); aor. Subj. अशीत्, [RV. x, 87, 17]; fut. p. अशिष्य॑त्, [ŚBr.], perf. आ॑स, [RV. i, 162, 9 and iii, 36, 8]; perf. p. आशिवस् See अ॑न्-आश्वस् s.v. अ॑न्-आसक; Pass. p. अश्य॑मान, [AV. xii, 5, 38])

to eat, consume (with acc. [this only in classical Sanskrit] or gen.), [RV.] &c.;

to enjoy, [Bhag. ix, 20, &c.] :

Caus. आशयति ( [Pāṇ. 1-3, 87] Sch.; aor. आशिशत्, ib. i, 1, 59 Sch.)

to cause to eat, feed, [Mn.];

(with double acc.; cf. [Pāṇ. 1-4, 52]; [Kāś.]), [BhP.];

( cf. आ॑शित) :

Desid. अ॑शिशिषा-ति ( [Pāṇ. 6-1, 2] Sch.) to wish to eat, [ŚBr.]; [ChUp.] :

Intens. अशाश्यते, [Pāṇ. 3-1, 22]; [Pat.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अश् [aś]   I. 5 A. [अश्नुते, आनशे, आशिष्ट-आष्ट, अशिता-अष्टा, अशिष्यते-अक्ष्यते, अशितुम्-अष्टुम्, अशित-अष्ट]
   To pervade, fill completely, penetrate; खं प्रावृषेण्यैरिव चानशेऽब्दैः [Bk.2.3;] सदिगश्नुवानमिव विश्वमोजसा [Ki.12.21;] [Śi.17.] 46.65;
   To reach, go or come to, arrive at, attain to; नैष्कर्म्यं पुरुषोऽश्नुते [Bg.3.4;] सर्वमानन्त्यमश्नुते [Y.1.261.]
   To get, gain, obtain, enjoy, experience; अत्युत्कटैः पापपुण्यैरिहैव फलमश्नुते [H.1.8;] उदयमस्तमयं च रघू- द्वहादुभयमानशिरे वसुधाधिपाः [R.9.9;] न वेदफलमश्नुते [Ms.1.19;] 4.149;5.46; अर्थज्ञ इत्सकलं भद्रमश्नुते Nir.; फलं दृशोरानशिरे महिष्यः [N.6.43;] [Bg.3.4;] 5.21; [Bk.3.37;5.14;] 14.19.
   To become master of; to master, to be able (Ved.).
   To heap, accumulate. With
   अनु To reach, come up to.
   to equal.
   आ to reach to.
   to obtain, get.
   to addict oneself to.
   उद् to reach to the top of.
   to reach, obtain, get
   to be master of.
   उप to obtain, enjoy, acquire. न च लोकानुपाश्नुते Mb.; क्रियाफलमुपाश्नुते [Ms.6.82,12.2,81.]
   to become master of.
-परि   to reach, attain; fill competely, pervade.
-प्र   to arrive at, reach, occupy; fill completely.
   to fall to the lot of one (acc.). -II. 9. P. (rarely A.) [अश्नाति, आशीत्, आश, अशिता, अशिष्यति, अशित]
   To eat, to consume; निवेद्य गुरवेऽश्नीयात् [Ms.2.] 51; अश्नीमहि वयं भिक्षाम् [Bh.3.117.]
   To taste, enjoy; यद्ददाति यदश्नाति तदेव धनिनो धनम् [H.1.143-44;] अश्नन्ति दिव्यान् दिवि देवभोगान् [Bg.9.2;] प्रत्यक्षं फलमश्नन्ति कर्मणाम् Mb. -Caus. (आशयति) To feed, give to eat, cause to eat or drink (with acc. of person); आशयच्चामृतं देवान् Sk.; [Ms.3.83,] 94,219,22; (for derivatives from the causal see under आ). -With अति to precede or surpass in eating.
-उप   to eat; taste, enjoy.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

   See : भुज्, भक्ष्, भक्ष्(भक्षति/ते), अर्ज्