संस्कृत सूची|संस्कृत साहित्य|पुस्तकं|अमरकोषः|तृतीयं सामान्यकाण्डम्|

संकीर्णवर्गः - श्लोक २७१ ते ३१३

अमरकोश में संज्ञा और उसके लिंगभेद का अनुशासन या शिक्षा है। अन्य संस्कृत कोशों की भांति अमरकोश भी छंदोबद्ध रचना है।


२७१) विस्तारो विग्रहो व्यासः स च शब्दस्य विस्तरः

२७२) संवाहनं मर्दनं स्याद्विनाशः स्याददर्शनम्

२७३) संस्तवः स्यात्परिचयः प्रसरस्तु विसर्पणम्

२७४) नीवाकस् तु प्रयामः स्यात् संनिधिः संनिकर्षणम्

२७५) लवोऽभिलाषो लवने निष्पावः पवने पवः

२७६) प्रस्तावः स्यादपसरस्त्रसरः सूत्रवेष्टनम्

२७७) प्रजनः स्यादुपसरः प्रश्रयप्रणयौ समौ

२७८) धीशक्तिर्निष्क्रमोऽस्त्री तु संक्रमो दुर्गसंचरः

२७९) प्रत्युत्क्रमः प्रयोगाऽर्थः प्रक्रमः स्यादुपक्रमः

२८०) स्यादभ्यादानमुद्धात आरम्भः संभ्रमस् त्वरा

२८१) प्रतिबन्धः प्रविष्टम्भोऽवनायस्तु निपातनम्

२८२) उपलम्भस्त्वनुभवः समालम्भो विलेपनम्

२८३) विप्रलम्भो विप्रयोगो विलम्भस् त्वतिसर्जनम्

२८४) विश्रावस् तु प्रतिख्यातिरवेक्षा प्रतिजागरः

२८५) निपाठनिपठौ पाठे तेमस्तेमौ समुन्दने

२८६) आदीनवास्रवौ क्लेशे मेलके संगसंगमौ

२८७) संवीक्षनं विचयनं मार्गणं मृगणा मृगः

२८८) परिरम्भः परिष्वङ्गः संश्लेष उपगूहनम्

२८९) निर्वर्णनं तु निध्यानं दर्शनालोकनेक्षणम्

२९०) प्रत्याख्यानं निरसनं प्रत्यादेशो निराकृतिः

२९१) उपशायो विशायश् च पर्यायशयनाऽर्थकौ

२९२) अर्तनं च ऋतीया च हृणीया च घृणाऽर्थकाः

२९३) स्याद्व्यत्यासो विपर्यासो व्यत्ययश् च विपर्यये

२९४) पर्ययोऽतिक्रमस् तस्मिन्नतिपात उपात्ययः

२९५) प्रेषणं यत्समाहूय तत्र स्यात्प्रतिशासनम्

२९६) स संस्तावः क्रतुषु या स्तुतिभूमिर्द्विजन्मनाम्

२९७) निधाय तक्ष्यते यत्र काष्ठे काष्ठं स उद्धनः

२९८) स्तम्बघ्नस् तु स्तम्बघनः स्तम्बो येन निहन्यते

२९९) आविधो विध्यते येन तत्र विष्वक्समे निघः

३००) उत्ख़ारश् च निकारश् च द्वौ धान्योत्क्षेपणाऽर्थकौ

३०१) निगारोद्गारविक्षावोद्ग्राहास्तु गरणादिषु

३०२) आरत्यवरतिविरतय उपरामेऽथाऽस्त्रियां तु निष्ठेवः

३०३) निष्ठयूतिर्निष्ठेवननिष्ठीवनमित्यभिन्नानि

३०४) जवने जूतिः सातिस् त्ववसाने स्यादथ ज्वरे जूर्तिः

३०५) उदजस् तु पशु प्रेरणमकरणिरित्यादयः शापे

३०६) गोत्राऽन्तेभ्यस्तस्य वृन्दमित्यौपगवकादिकम्

३०७) आपूपिकं शाष्कुलिकमेवमाद्यमचेतसाम्

३०८) माणवानां तु माणव्यं सहायानां सहायता

३०९) हल्या हलानां ब्राह्मण्यवाडव्ये तु द्विजन्मनाम्

३१०) द्वे पर्शुकानां पृष्ठानां पार्श्वं पृष्ठ्यमनुक्रमात्

३११) खलानां खलिनी खल्याऽप्यथ मानुष्यकं नृणाम्

३१२) ग्रामता जनता धूम्या पाश्या गल्या पृथक्पृथक्

३१३) अपि साहस्रकारीषवार्मणाथर्वणादिकम्

N/A

References : N/A
Last Updated : March 30, 2010

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP