सूर

{ sūrḥ }

हिन्दी (hindi) WN

   See : सूरदास

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  संगितांतले थारायिल्ले सात ध्वनी   Ex. संगितांत सात सूर आसात

HYPONYMY:

मध्यम स्वर रुशभ पंचम षड्ज स्वर निषाद गांधार अनुवादी सॉल धैवत अवरोही अंतर्गांधार आरोही वादी कोमल स्वर तीव्र स्वर

ONTOLOGY:

अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

स्वर

Wordnet:

bd मेथायनि देंखो

ben সঙ্গীত স্বর

guj સૂર

hin संगीत स्वर

kan ಸಂಗೀತ ಸ್ವರ

kas ساز

mal സ്വര വിശേഷം

mar स्वर

mni ꯏꯁꯩꯒꯤ꯭ꯈꯣꯟꯊꯣꯛ

ori ସଙ୍ଗୀତ ସ୍ୱର

pan ਸੰਗੀਤ ਸੁਰ

tam சுரம்

tel సంగీత స్వరం

urd سر , سر موسیقی

   See : सुरदास

A dictionary, Marathi and English

   ; and सूर वाहणें To have this breathing freely.
   Spirituous or vinous liquor.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A note in music; a tune.
  f  Spirituous liquor.
सूर धरणें   Pitch the voice in agreement with.
सूर देणें   Sing second with.

मराठी (Marathi) WN

   See : स्वर

महाराष्ट्र शब्दकोश

 वि.  शूर ; वीर . [ सं . ]
  पु. सूर्य . उदयापूर्वीच हरी तेजोलेशेंचि जेंवि सूर तमे । - मोकर्ण ७ . १८ . [ सं . सूर्य ]
  स्त्री. ( कों . ) नारळाची दारु ( पिण्याची ). [ सं . सुरा ]
  पु. 
०मर्द  पु. शूर पुरुष ; धाडसी माणूस . [ शूर + मर्द ]
   गाण्यांतील स्वर ; आवाज ; मधुर ध्वनि .
   नाकांतून बाहेर सोडण्यात येणारा श्वास . ( क्रि० वाहणे ; चालणे ; जाणे ; बंद होणे ).
   सनई , पावा इ० वाद्ये सप्त स्वरांत वाजत असतां , त्या स्वरांचे सामान्य रुप धरुन जे सतत एक सारखे लांब सनईप्रमाणे वाद्य वाजवितात ते . याने सुराचा भरणा होतो .
   सुरपारंबी खेळांतील फेकावयाची व परत आणावयाची काठी . [ सं . स्वर ]
०काढणे   ( ल . ) रडणे .
०धरणे   
   स्वर सांभाळणे
   ( आट्यापाट्या ) मधली पाटी धरणे .
   सूर देणे ; साथ करणारा इसम .
०बंद होणे   १ थंडी वगैरेमुळे ( नाकांतील ) श्वासास अडथळा होणे .
   श्वास बंद होऊन मरणे .
०वाहणे   
   वरील प्रकारचा अडथला दूर होणे .
   ( एखाद्या कामाची ) शक्यता किंवा संभव दिसणे ; मनाचा कल होणे .
०करी   दास नीस पु . गाणार्‍याचा साथीदार ; त्याचे स्वरपूरण करणारा .
०भरणा  पु. गाणार्‍यास सुराची मदत करणे , साथ .
०भरणी  स्त्री. 
   सूर भरण्याची क्रिया ; अनेक वाद्यांचे एक सूर जमविणे .
   साथ .
०ज्ञान  न. स्वरज्ञान [ सं . ]

A Sanskrit English Dictionary

सूर  m.  1. m. the sun, [RV.]; [AV.]
अर्क    Calotropis Gigantea (= ), [MW.]
सूरि   a wise or learned man, teacher (= ), [L.]
    N. of the father of कुन्थु (the 17th अर्हत् of the present अवसर्पिणी), [L.]
भट्ट   of various authors (also with and मिश्र), [Cat.]
सूर  m.  2. m. ( fr. √ 1. सू) an inciter, propeller, [RV. i, 121, 7] ( [Sāy.])
सूर  m.  3. m. ( fr. √ 3. सु) the सोम-juice flowing from the सोम press, [RV.]; [AV.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

सूरः [sūrḥ]   [सुवति प्रेरयति कर्मणि लोकानुदयेन, सू-क्रन् [Uṇ.2.24] ]
   The sun.
   The Arka plant.
   The Soma.
   A wise or learned man.
   A hero, king. -Comp. -चक्षुस्a. radiant as the sun.
-सुतः   an epithet of Saturn.-सूतः the charioteer of the sun. i. e. Aruṇa.

Shabda-Sagara

सूर  m.  ( -रः)
   1. The sun.
   2. The father of the 17th Jaina of the present era.
   3. Paṇḍit.
   4. A hero.
   5. A king.
   6. The Soma.
   7. The Arka plant.
  f.  ( -री) Black mustard.
    E. षू to bring forth, क्रन् Unādi aff.

ROOTS:

षू क्रन्