संख्या

{ saṅkhyā, saṁkhyā }

Puranic Encyclopaedia

SAṀKHYĀ   In ancient India digits up to 19 were in vogue. Bhāskarācārya the great mathematician, has in his work, “Līlāvatī”, given the following names to the nineteen digits. 1 Ekam 10 Daśam 100 Śatam 1000 Sahasram 10000 Ayutam 100000 Lakṣam 1000000 Prayutam 10000000 Koṭi 100000000 Arbudam 1000000000 Abjam 10000000000 Kharvam 10000000000000 Trikharvam 1000000000000 Mahāpadmam 1000000000000 Śaṅku 1000000000 Jaladhi 100000000000000 Antyam 1000000000000000 Madhyam 100000000000000000 Parārdham 1000000000000000000 Daśaparārdham.

हिन्दी (hindi) WN

 noun  वस्तुओं, व्यक्तियों आदि की कुल इकाइयों का जोड़   Ex. मैदान में बहुत बड़ी संख्या में लोग उपस्थित हैं ।

HYPONYMY:

पूर्णांक प्राप्तांक भिन्न संख्या जोड़ विभाज्य संख्या विभाजक संख्या शेष भागफल इकतालीस अंश पैंतालीस अठारह शेषफल एक ग्यारह गुणन फल धनात्मक संख्या ऋणात्मक संख्या चौदह दो शून्य पूर्ण संख्या करण समसंख्या चालीस विषम संख्या चौबीस छियानवे छियालीस छियासी छिहत्तर महाशंख शंख अविभाज्य संख्या गुणनखंड अंक अड़तालिस उन्नीस सात उनचास तीन घात पंद्रह इकतीस आठ चार पाँच छह नौ दस तेरह सोलह सतरह बीस इक्कीस बाईस तेईस पचीस छब्बीस सताईस अठाईस उनतीस तीस बत्तीस तैंतीस चौंतीस पैंतीस छत्तीस सैंतीस अड़तीस उनतालीस बयालीस तैंतालीस चवालीस सैंतालीस पचास बारह रन अट्ठानवे अट्ठावन सत्तावन अट्ठासी अठहत्तर अड़सठ तिरपन इक्कावन बावन चौवन पचपन छप्पन उनसठ साठ इकसठ बासठ तिरसठ चौसठ पैंसठ छियासठ सड़सठ उनहत्तर सत्तर इकहत्तर बहत्तर तिहत्तर चौहत्तर पचहत्तर सतहत्तर उनासी अस्सी इक्यासी बयासी तिरासी चौरासी पचासी सत्तासी नवासी नब्बे इक्यानवे बानबे तिरानबे चौरानबे पंचानबे सत्तानवे निन्यानबे सौ हजार लाख करोड़ अरब खरब नील पद्म अनंतराशि परमाणु संख्या अपवर्तक अपवर्त्य योज्य नियतांक क्रमांक डेढ़ सौ दस हज़ार पचास लाख दस करोड़ दस लाख गणपूर्ति दस खरब ढाई वर्गमूल वर्गांक फल क्रमसूचक संख्या

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

तादाद गिनती संख्यान

Wordnet:

bd अनजिमा

guj સંખ્યા

kan ಸಂಖ್ಯೆ

kas عَدَد

kok संख्या

mal സംഖ്യ

mar संख्या

pan ਸੰਖਿਆ

tam எண்

tel సంఖ్య

urd تعداد , شمار , عدد , نمبر

 noun  किसी वस्तु आदि का परिमाण या मात्रा   Ex. हर टोकरी में आमों की संख्या पचास है ।

HYPONYMY:

द्रव्यमान संख्या

ONTOLOGY:

गुण (Quality) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kas تعداد , شُمار , نَمبَر

san सङ्ख्या

urd تعداد , مقدار , عدد

 noun  शून्य और एक से नौ तक के अंकों से व्युत्पन्न मात्रा की अवधारणा   Ex. हर संख्या का अनुक्रम में एक विशिष्ट स्थान होता है ।

ONTOLOGY:

संकल्पना (concept) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

mal വാക്വം ക്ളീനര്‍

   See : अंक, अंक, अंक, आँकड़ा

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  एक, दोन, तीनांची बी मोजणी   Ex. एक करोड खूब व्हड संख्या

HYPONYMY:

भिन्नसंख्या भाजक संख्या भाज्य बाकी भागाकार अंश अठरा एक इकरा गुणाकार चवदा पुर्णांक चोवीस अविभाज्य संख्या आंकडो गूण दोन तीन चार पांच स सात आठ णव धा तेरा पंदरा सोळा सतरा वीस एकवीस तेवीस पंचवीस सवीस सत्तावीस अठ्ठावीस एकुणतीस तीस चाळीस पन्नास एकुणीस बारा साठ सत्तर अंयशीं णव्वद शंबर हजार लाख कोटी अब्ज परमाणू संख्या पंचेचाळीस शाण्णव शेचाळीस शांयशीं शात्तर अठ्ठेचाळीस एकूणपन्नास बावीस एकतीस बत्तीस तेत्तीस चवतीस पस्तीस छत्तीस सात्तीस आठ्ठीस एकुणचाळीस बेचाळीस तेवेचाळीस चवेचाळीस सत्तेचाळीस क्रमांक धा हजार पन्नास लाख धा कोटी धा लाख धा खर्व प्राप्तांक बेरीज समसंख्या विशम संख्या महाशंख शंख भाग्य संख्या धनात्मक संख्या शुन्य घात एकेचाळीस रन अठ्ठ्याण्णव अठ्ठावन सत्तावन अठ्ठ्यांयशीं अठ्ठ्यात्तर आठसठ त्रेप्पन एकावन बावन चवपन पंचावन छाप्पन एकुणसाठ एकसठ बासठ त्रेसठ चवसठ पांसठ सांसठ सातसठ एकुणसत्तर एकात्तर बात्तर त्र्यात्तर चवद्यात्तर पंच्यात्तर सत्त्यात्तर एकुणअंयशीं एक्यांयशीं ब्यांयशीं त्र्यांयशीं चवद्यांयशीं पंच्यांयशीं सत्यांयशीं एक्याण्णव ब्याण्णव त्र्याण्णव चवद्याण्णव पंच्याण्णव सत्त्याण्णव णव्याण्णव खर्व पद्म जलधी अनंत आंकडो योजक वजात्मक आंकडो देडशें गणपूर्ती अडेज

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

आंकडो

Wordnet:

bd अनजिमा

guj સંખ્યા

hin संख्या

kan ಸಂಖ್ಯೆ

kas عَدَد

mal സംഖ്യ

mar संख्या

pan ਸੰਖਿਆ

tam எண்

tel సంఖ్య

urd تعداد , شمار , عدد , نمبر

 noun  खंयचीय वस्तू बी हांचो परिमाण वा प्रमाण   Ex. हांगा शंबरांचे संख्येंत लोक उपस्थीत आसात / जखम्यांची संख्या खूब चड आसा

ONTOLOGY:

गुण (Quality) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

आंकडो

Wordnet:

kas تعداد , شُمار , نَمبَر

san सङ्ख्या

urd تعداد , مقدار , عدد

   See : आंकडो, अंक

A dictionary, Marathi and English

   Number. 2 A number or a numeral. संख्या मोजणें To count the number of Ex. संख्या मोजितां जाहले किती ॥ तेही तुजप्रतीं सांगतों ॥.

Aryabhushan School Dictionary

  f  Number. A numeral.
संख्या मोजणें   Count the number of.

मराठी (Marathi) WN

 noun  शून्यापासून सुरू होणारे अंक   Ex. एक कोटी ही खूप मोठी संख्या आहे.

HYPONYMY:

प्राप्तांक बेरीज भाज्य भाजक बाकी भागाकार अपूर्णांक अंश पंचेचाळीस चौदा अठरा एक अकरा गुणाकार पूर्णांक अंक समसंख्या विषम संख्या शेचाळीस चोवीस शहाण्णव शहाऐंशी शाहत्तर अवयव ऋणसंख्या धनसंख्या गुण घात चौतीस दोन तीन सहा सात आठ नऊ दहा बारा तेरा पंधरा सोळा सतरा एकोणीस वीस तेवीस पंचवीस सव्वीस अठ्ठावीस पाच तीस एकतीस बत्तीस तेहेतीस पस्तीस सदतीस अडतीस एकोणचाळीस चाळीस अडीच एकेचाळीस बेचाळीस त्रेचाळीस ऐंशी एकोणनव्वद पन्नास एकावन्न बावन्न त्रेपन्न त्रेसष्ट त्र्याण्णव नव्वद एक्याण्णव ब्याण्णव चौर्‍याण्णव पंच्याण्णव सत्त्याण्णव अठ्ठ्याण्णव अठ्ठावन्न सत्तावन्न एकोणसाठ चौपन्न धाव साठ एकसष्ठ बासष्ट चौसष्ट पासष्ट सहासष्ट सदुसष्ट अडुसष्ट सत्तर नव्याण्णव हजार पंच्याऐंशी पंच्याहत्तर एकाहत्तर बहात्तर त्र्याहत्तर चौर्‍याहत्तर सत्त्याहत्तर अठ्ठ्याहत्तर एकोणऐंशी लाख आणव क्रमांक शंख बावीस चार शंभर एकवीस सत्तावीस एकोणपन्नास अविभाज्य संख्या अब्ज शंकू शून्य स्थिरांक खर्व अठ्ठेचाळीस चौर्‍याऐंशी अठ्ठ्याऐंशी पंचावन्न छप्पन्न एक्याऐंशी ब्याऐंशी सत्याऐंशी सत्तेचाळीस चव्वेचाळीस छत्तीस एकोणतीस एकोणसत्तर अनंतराशी कोटी दहा हजार क्रमांक त्र्याऐंशी पन्नास लाख दहा कोटी दहा लाख निखर्व एकूण गुण दिडशे महाशंख

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

bd अनजिमा

guj સંખ્યા

hin संख्या

kan ಸಂಖ್ಯೆ

kas عَدَد

kok संख्या

mal സംഖ്യ

pan ਸੰਖਿਆ

tam எண்

tel సంఖ్య

urd تعداد , شمار , عدد , نمبر

 noun  एका क्षेत्रात राहणार्‍या किंवा वास्तव करणार्‍या एका विशिष्ट जीवजंतूचा एकूण आकडा   Ex. भारतात वाघांची संख्या दिवसेंदिवस घटत चालली आहे.

ONTOLOGY:

समूह (Group) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

bd सानखो अन्जिमा

ben জনসংখ্যা

kan ಜನಸಂಖ್ಯೆ

kas آبٲدی

ori ଜନସଂଖ୍ୟା

san गणना

tam மக்கள்தொகை

tel జనసంఖ్య

urd آبادی , مردم شماری , باشندوں کی گنتی

 noun  एखाद्या वस्तू इत्यादीचे प्रमाण   Ex. खूप संख्येने लोक जमा झाले होते.

ONTOLOGY:

गुण (Quality) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kas تعداد , شُمار , نَمبَر

san सङ्ख्या

urd تعداد , مقدار , عدد

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. १ अंक ; आंकडा ; आंख . २ गणना ; मोज दाद ; इयत्ता . संख्या न करवे कोणासी । - ज्ञा ७ . १६३ . [ सं . ]
०मोजणें   गणना करणें ; मोजदाद करणें ; रकम किती तें काढणें , सांगणें . संख्यात - धावि . मोजलेलें ; गणलेलें . संख्यान - न . मोजण्याची क्रिया ; गणन . संख्यावत् ‍ , संख्यावान् ‍ - वि . विद्वान् ‍ ; संख्या जाणणारा . चांद्र शरन्मानें हे संख्या संख्यावदातृता घडती । - मोविराट ४ . ६४ . संख्यावाचक - वि . संख्या दाखविणारा विशेषणांचा एक प्रकार ; एक , दोन , तीन वगैरे . संख्याविशेषण - वि . संख्या दाखविणारा विशेषणांचा प्रकार . याचे संख्यावाचक , संख्यापूरक , संख्यावृत्तिवाचक व संख्यांशवाचक असे चार प्रकार आहेत . - मभाव्या १३८ . संख्येय - वि . मोजण्याजोगें ; गणना करावयाचें ; गणण्यास शक्य .

A Sanskrit English Dictionary

सं-√ ख्या    a P. -ख्याति, to reckon or count up, sum up, enumerate, calculate, [ŚBr.]; [Mn.]; [MBh.] &c.;

to estimate by ( instr.), [MBh.];

Ā. (only aor. सं-अख्यत) to appear along with, be connected with, belong to ( instr.), [RV.]; [VS.] :

Caus. -ख्यापयति, to cause to be looked at or observed by ( instr.), [TS.]; [ŚBr.]

ROOTS:

सं √ ख्या

सं-ख्या  f.  b f. See below

ROOTS:

सं ख्या

सं-ख्या  f.  c f. reckoning or summing up, numeration, calculation ( ifc. = ‘numbered or reckoned among’), [R.]; [Ragh.]; [Rājat.]

ROOTS:

सं ख्या

   a number, sum, total ( ifc. ‘amounting to’), [ŚBr.] &c. &c.
   a numeral, [Prāt.]; [Pāṇ.] &c.
   (in gram.) number (as expressed by case terminations or personal t°), [Kāś.] on [Pāṇ. 2-3, 1]
   deliberation, reasoning, reflection, reason, intellect, [MBh.]; [Kāv.]
आख्या   name, appellation (= ), [R.]
   a partic. high number, [Buddh.]
   manner, [MW.]
   (in geom.) a gnomon (for ascertaining the points of the compass), [RāmRās.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

संख्या [saṅkhyā]   2 [P.]
   To count, enumerate, calculate, sum up; तावन्त्येव च तत्त्वानि सांख्यैः संख्यायन्ते Ś. B.
   Ved. To appear along with, be connected with.
संख्या [saṅkhyā]   1 Enumeration, reckoning, calculation; संख्या- मिवैषां भ्रमरश्चकार [R.16.47.]
   A number.
   A numeral.
   Sum.
   Reason, understanding, intellect; उदारसंख्यैः सचिवैरसंख्यैः [Bu. Ch.1.14.]
   Deliberation, reflection, exposition; धर्मसंख्या महाराज व्यवहार इतीष्यते [Mb.12.121.] 9.
   Manner.
   War, battle; संख्यासमयविस्तीर्णमभि- जातोद्भवं बहु [Mb.12.98.21.]
   Appellation, name; ततो द्वापरसंख्या सा युगस्य समजायत [Rām.7.74.22] (com. द्वापर- संख्या द्वापर इति नाम । पृषोदरादित्वात् साधुः ।).
   (In geom). A gnomon. -Comp.
-अतिग, -अतीत a.  a. beyond number, innumerable, countless.
-पदम्   a numeral. -परित्यक्तa. innumerable.
-मात्रम्   mere numeration.
-वाचक a.  a. expressive of number. (-कः) a numeral.
-विधानम्   the making of a calculation.
-शब्दः   a numeral.-समापनः an epithet of Śiva.