पङ्क्ति

{ paṅktiḥ }

A Sanskrit English Dictionary

पङ्क्ति  f.  f. (also °क्ती mc. and in comp.) ( fr. पञ्चन्) a row or set or collection of five, the number 5 [AV.]; [Br.] &c.
a sort of five fold metre consisting of 5 पादs of 8 syllables each, ib.
छन्दस्   any stanza of 4 x 10 syllables, [Col.] (= , [L.])
-ग्रीव   the number 10 [Hcat.] ( cf. &c. below)

ROOTS:

ग्रीव

any row or set or series or number, a group, collection, flock, troop, assembly, company ( e.g. of persons eating together or belonging to the same caste), [Mn.]; [MBh.]; [Kāv.] &c.
the earth, [L.]
पक्ति    w.r. for q.v.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

पङ्क्तिः [paṅktiḥ]  f. f. [पञ्च् विस्तारे क्तिन्]
A line, row, range, series; दृश्येत चारुपदपङ्क्तिरलक्तकाङ्का [V.4.16;] पक्ष्मपङ्क्तिः [R. 2.19;] अलिपङ्क्तिः [Ku.4.15;] सहस्रधात्मा व्यरुचद्विभक्त पयोमुचां पङ्क्तिषु विद्युतेव [R.6.5.]
A group, collection, flock, troop.
A row of people (of the same caste) sitting down to a meal, a company or party at dinner of the same caste; cf. पङ्क्तिपावन below.
The living generation
The earth.
Fame, celebrity.
A collection of five, or the number 'five'.
The number 'ten' as in पङ्क्तिरथ, पङ्क्तिग्रीव.
Cooking; maturing,
A company of persons of the same tribe.
A sort of fivefold metre. -Comp.
-कण्टकः = पङ्क्तिदूषक   q. v.
a white-flowering Achyranthas (Mar. पांढरा आघाडा).
-क्रमः   An order, succession.
-ग्रीवः   an epithet ot Rāvaṇa.
-चरः   an osprey.
-दूषः, -दूषकः   a person defiling a society at dinner-time; तेषामन्ये पङ्क्तिदूषा- स्तथाऽन्ये पङ्क्तिपावनाः [Mb.13.9.5.]
-दोषः   anything that defiles a social circle.
-पावनः   a respectable or eminent person; especially, a respectable Brāhmaṇa who, being very learned, always gets the seat of honour at dinner parties, or who purifies by his presence the पङ्क्ति or persons who sit in the same row to dine with him; [Śi.14.33;] पङ्क्तिपावनाः पञ्चाग्नयः [Māl.1.] where Jagaddhara says:पङ्क्तिपावनाः पङ्क्तौ भोजनादि- गोष्ठयां पावनाः । अग्रभोजिनः पवित्रा वा । यद्वा । यजुषां पारगो यस्तु साम्नां यश्चापि पारगः । अथर्वशिरसोऽध्येता ब्राह्मणः पङ्क्तिपावनः ॥ or अग्ऱ्याः सर्वेषु वेदेषु सर्वप्रवचनेषु च । यावदेते प्रपश्यन्ति पङ्क्त्यां तावत् पुनन्ति च ॥ ततो हि पावनात् पङ्क्त्या उच्यन्ते पङ्क्तिपावनाः. Manu explains the word thus: अपाङ्क्त्योपहता पङ्क्तिः पाव्यते यैद्विजोत्तमैः । तान्निबोधत कार्त्स्न्येन द्विजाग्ऱ्यान् पङ्क्तिपावनान् [Ms.3.] 183; see 3.184,186 also.
-बीजः   Acacia Arabica (Mar. पांगारा, etc.).
-रथः  N. N. of Daśaratha; नृपतेः प्रतिषिद्धमेव तत्कृतवान्पङ्क्तिरथो विलङ्घ्य यत् [R.9.74.]

Shabda-Sagara

पङ्क्ति  f.  ( -ङ्क्तिः-ङ्क्ती)
1. A line, a row or range.
2. A sort of metre, a stanza of four lines, each line consisting of ten syllables.
3. The number “ten,” (in composition, ut infra.)
4. The earth.
5. Fame, celebrity.
6. Cooking, maturing.
7. Associating with, eating or sitting with, especially with persons of the same caste.
8. A com- pany, a society, an assembly.
E. पचि to spread, to extended, to make evident, and क्तिन् aff. or पच् to cook, deriv. irr.

ROOTS:

पचि क्तिन् पच्