अकाल [akāla] > a. [नास्ति उचितः कालो यस्य]
Untimely, premature, inopportune, unseasonable, out of season; न प्रजासु ˚मृत्युश्चरति
[U.2;] न ह्यकालभवो मृत्युरिक्ष्वाकुपदमस्पृशत् ॥
[R.15.44;] अकालमृत्युहरणं सर्वव्याधिविनाशनम् । सूर्यपादोदकं तीर्यं जठरे धारया- म्यहम् ॥ (सूर्यनमस्कारसंकल्पः); ˚बातावली
[Ratn.3.] [न कालः] Not black, white.
-लः [न. त.] Wrong, inauspicious or unseasonable time, not the proper time (for anything); unholy time in a year calculated and shown in Indian almanacs. ˚लः स्वबलप्रधानविरोधस्य
[Ve.3;] ˚लः कुलजनस्य निवर्तितुं
[Mu.7;] अकाले बोधितो भ्राता
[R.12.81] (at an improper time); अत्यारूढो हि नारीणामकालज्ञो मनोभवः 12.33 takes no account of proper or improper time; अकाले वीक्षितो विष्णुर्हन्ति पुण्यं पुराकृतम्; नाकाले म्रियते कश्चित् प्राप्ते काले न जीवति; नाकाले म्रियते जन्तुः
[H.1.17] does not die a premature death; काले प्राप्तस्त्वकाले वा नास्यानश्नन् गृहे वसेत्
[Ms.3.15] in time or late. -Comp.
-कुसुमम्, -पुष्पम् a flower blossoming out of season; ˚कुसुमानीव भयं संजनयन्ति हि
[H.3.23,] (a bad omen boding some evil.)
-कूष्माण्डः a pumpkin produced out of season; (fig.) of a useless birth.
-ज, -उत्पन्न, -जात a. a. produced out of season; premature; unseasonable.
जलदः an untimely cloud.
N. N. of the great-grandfather of the poet Rājaśekhara.
जलदोदयः, मेघोदयः an unseasonable rise or gathering of clouds; बालातपमिवाब्जानामकाल- जलदोदयः
[R.4.61.] mist or fog.
-ज्ञ a. a. taking no account of proper or improper time; अत्यारूढो हि नारीणामकालज्ञो मनोभवः
[R.12.33.] -वेला unseasonable or improper time.
-सह a.
not enduring delay or loss of time, impatient, not biding one's time.
not able to hold out (for a long time), unable to stand a protracted siege (as a दुर्ग);
[H.3.137.]