मेध

{ mēdhḥ }

प्राचीन चरित्रकोश

मेध n.  एक यज्ञकर्ता आचार्य, जिसका निर्देश कण्व एवं दीर्घनीथ लोगों के साथ प्राप्त है [ऋ./८.५०.१०] ।
मेध II. n.  (स्वा.प्रिय.) एक राजा, जो प्रियव्रत राजा का पुत्र था [मार्क.५०.१६] ।

A dictionary, Marathi and English

mēdha m S Sacrifice. In comp. as अश्वमेध, नरमेध.

Aryabhushan School Dictionary

 m  Sacrifice.

महाराष्ट्र शब्दकोश

पु
यज्ञ . ( समासांत ) अश्वमेघ ; नरमेध इ०
आहुति ; बळी ; यज्ञिय पशु . [ सं . मेध = मारणें ] मेध्य - वि .
बळी देण्यास योजलेला , योग्य .
( हवनीय ) पवित्र ; शुद्ध . तयाचि परी खाद्याखाद्य । न म्हणे निंद्यानिद्य । तोंडा आवडे तें मेध्य । - ज्ञा १८ . ५६० . [ सं . ]

A Sanskrit English Dictionary

मेध  m.  m. the juice of meat, broth, nourishing or strengthening drink, [RV.]; [ŚBr.]; KātyŚr.
marrow ( esp. of the sacrificial victim), sap, pith, essence, [AV.]; [TS.]; [Br.]
a sacrificial animal, victim, [VS.]; [Br.]; [ŚrS.]
an animal-sacrifice, offering, oblation, any sacrifice ( esp. ifc.), ib.; [MBh.] &c.
N. of the reputed author of [VS. xxxiii, 92]; [Anukr.]
मेधस्   of a son of प्रिय-व्रत ( v.l.), [VP.]
मेध  mfn.  mfn. g. पचा-दि.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

मेधः [mēdhḥ]   1 A sacrifice, as in नरमेध, अश्वमेध, एकविंशति- मेधान्ते [Mb.14.29.18.] (com. मेधो युद्धयज्ञः । 'यज्ञो वै मेधः' इति श्रुतेः ।).
A sacrificial animal or victim.
An offering, oblation.
Ved. The juice of meat, broth.
Ved. Sap, pith, essence. -Comp.
-जः   an epithet of Viṣṇu.

Shabda-Sagara

मेध  m.  ( -धः) Sacrifice, offering oblation.
 f.  ( -धा)
1. Apprehension, con- ception, understanding.
2. Retentiveness.
E. मेध् to associate, aff. अप् or अङ् .

ROOTS:

मेध् अप् अङ् .