|
भाग्यम् [bhāgyam] a. a. [भज्-ण्यत् कुत्वम्] To be divided, divisible. Entitled to a share. Forming a part. Subject to fractional deduction. Lucky, fortunate. ग्यम् Fate, destiny, luck, fortune; स्त्रियाचरित्रं पुरुषस्य भाग्यं देवो न जानाति कुतो मनुष्यः Subhāṣ; oft. in pl.; सा निन्दन्ती स्वानि भाग्यानि बाला [Ś.5.3.] Good fortune or luck; [R.3.13.] Prosperity, affluence; भाग्येष्वनुत्सेकिनी [Ś.4.18.] Happiness, welfare. (भाग्येन fortunately, happily). -Comp. -आयत्त a. a. dependent on fate; भाग्यायत्तमतः परम् [Ś.4.17;] cf. also भाग्येषु शेषमायत्तं दृष्टपूर्वं न चान्यथा Pratijñā [Y.2.5.] उदयः dawn of good fortune, lucky occurrence. -ऋक्षम् (भाग्यर्क्षम्) the asterism पूर्वा- फल्गुनी. -क्रमः course or turn of fortune; भाग्यक्रमेण हि धनानि भवन्ति यान्ति [Mk.1.13.] -पञ्चः a kind of pavilion; Vastuvidyā. -योगः a lucky or fortunate juncture.रहित a. deserted by fortune, miserable; प्रायो गच्छति यत्र भाग्यरहितस्तत्रैव यान्त्यापदः [Bh.2.9.] -विप्लवः ill-luck, adverseness of fate; अथवा मम भाग्यविप्लवादशनिः कल्पित एष वेधसा [R.8.47.] -वशात् ind. through the will of fate, luckily, fortunately. -संक्षयः bad fortune, calamity. -संपद् good fortune, prosperity.
|