Dictionaries | References

दह्

   { dah }
Script: Devanagari

दह्     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
दह्  m. 1.cl. 1. P.दहति (ep. also Ā.; p.द॑हतिimpf.अ॑दहत्; aor.अधाक्, [RV. ii, 15, 4] ; 1.sg.°क्षम्, [MBh. vii] ; 3. pl.°क्षुर्, [Kathās.] ; Subj.धाक्, [RV. i, 158, 4] ; 2. sg.धक्षि, iv, 4, 4; p.ध॑क्षत् [also nom.m.], vi, 3, 4 x, 91, 7द॑क्षत्, i, 130, 8; fut.धक्ष्यति [[Pāṇ. 7-2, 10] ; [Siddh.] ; [Kār. 6] ] [MBh.] [Pot.धक्ष्येत्, i, 8383] &c.; दहिष्य्°, i, 2120; [BhP. iv] ; [Prasaṅg. xix, 7] ; inf.दग्धुम्)
to burn, consume by fire, scorch, roast, [RV.] &c.;
to cauterise, [Suśr.] ;
to consume, destroy completely, [Mn. vii, 9] ; [MBh.] &c.;
to torment, torture, pain, distress, disturb, grieve, [MBh.] &c.:
Pass.दह्यते (°ति, [MānGṛ. ii, 15] ; [MBh. i f., xii f.] );
to be burnt, burn, be in flames, [AV.] ; [Nir.] &c.;
to be consumed by fire or destroyed, [Mn. vi, 71] ;
to be inflamed (a wound), [Suśr. i, 28] ;
to be consumed by internal heat or grief, suffer pain, be distressed or vexed, [MBh.] &c.;
Caus.दाहयति to burn or be burned, [Mn.] ; [Yājñ. i, 89] ; [MBh.] &c.;
to cause to be cooked, [Hariv. 15523] (aor.pl.अदीदहन्) :
Desid.दिधक्षति (cf.°क्षा, °क्षु) to be about to burn or consume or destroy, [MBh. i-iv] ; [R.] (p.°क्षमाण) :
Desid. Caus. (p.°क्षयत्) to cause any one to make efforts to burn, [Bhaṭṭ. iii, 33] :
Intens.दन्दहीति, °ह्यते ([Pāṇ. 3-1, 24; 7-4, 86] )
to burn or destroy completely, [Hariv. 8726] ; [BhP. vi, 8, 21] (Impv.°दग्धि), [Śiś.] ; [Prasannar. vi, 32 and 48] ;
Ā. to be burnt completely, [Hariv. 7040] ; [BhP.] ; [Pañcat. i, 8, 23/24]
दह्   [cf.Lith.degú, ‘I am hot’; Goth.dag-s; Old Germ.tāh-t, ‘a wick’]
दह्  mfn. 2.mfn. ‘burning’ See उश॑-.

दह्     

दह् [dah]   1 P. (दहति, ददाह, अधाक्षीत्, धक्ष्यति, दग्धुम्, दग्ध, desid. दिधक्षति)
To burn, scorch (fig. also); दग्धुं विश्वं दहनकिरणैर्नोदिता द्वादशार्काः [Ve.3.6;5.2;] सपदि मदनानलो दहति मम मानसं देहि मुखकमलमधुपानम् [Gīt.1;] [Ś.3.16.]
To consume, destroy completely; एकमेव दहत्यग्निर्नरं दुरुप- सर्पिणम् [Ms.7.9.]
To pain, torment, afflict, distress, grieve; इत्थमात्मकृतमप्रतिहतं चापलं दहति [Ś.5;] तत् सविषमिव शल्यं दहति माम् 6.9; एतत्तु मां दहति यद् गृहमस्मदीयं क्षीणार्थमित्य- तिथयः परिवर्जयन्ति [Mk.1.12;] [R.8.86;] [U.4.14.]
To cauterize (in medicine). -With निस्
To burn, consume.
to torment, distress, pain.
-परि   to burn, scorch; दिशि दिशि परिदग्धा भूमयः पावकेन [Ṛs.1.24;] [Bg.1.3.]
प्र to burn.
to burn completely.
to pain, torment.
to trouble, tease.
-सम्   to burn; अभिजनः संदह्यतां वह्निना [Bh.2.39.]

दह्     

verb  आतपादीनां कारणेन वनस्पत्यादीनां शुष्कीभवनानुकूलः व्यापारः।   Ex. जलस्य अभावात् सम्पूर्णं सस्यम् अदहत्।
HYPERNYMY:
अस्
ONTOLOGY:
होना क्रिया (Verb of Occur)क्रिया (Verb)
Wordnet:
asmজঁই ্পৰা
bdखाम
gujસુકાવું
kasدزُن
kokकरपप
malകരിഞ്ഞ്പോവുക
marकरपणे
nepजल्नु
panਜਲਣਾ
urdجلنا , جل جانا , خاکستر ہونا
verb  भस्मीकरणानुकूलः व्यापारः।   Ex. शत्रुत्वात् मङ्गलः प्रतिनिवेशिनः गृहम् अदहत्।
HYPERNYMY:
नाशय
ONTOLOGY:
()कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action)क्रिया (Verb)
SYNONYM:
ज्वलय दीपय उपतापय सन्धुक्षय संधुक्षय समिन्ध्
Wordnet:
asmজ্বলাই দিয়া
bdसाव
benআগুন লাগানো
gujસળગાવવું
hinजलाना
kanಬೆಂಕಿಹಚ್ಚು
kasنار دُین
kokपेटोवप
malതീയിടുക
marजाळणे
mniꯊꯥꯗꯣꯛꯄ
nepजलाउनु
oriଜଳେଇବା
panਜਲਾਉਣਾ
tamஎரி
telమండించు
urdپھونکنا , جلانا , بھسم کرنا , خاکستر کرنا
verb  अग्निसम्पर्कात् अङ्गपीडनानुकूलः व्यापारः।   Ex. पाकं पचन्ती स्नुषा अदहत्।
HYPERNYMY:
अस्
ONTOLOGY:
भौतिक अवस्थासूचक (Physical State)अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State)क्रिया (Verb)
SYNONYM:
ज्वल् तप् दीप् प्लुष्
Wordnet:
asmজ্বলা
bdखाम जा
benপুড়ে যাওয়া
gujદાઝવું
kanಸುಡು
kasدَزُن
kokहुलपप
malപൊള്ളല്
marपोळणे
mniꯃꯩꯅ꯭ꯄꯣꯛꯄ
nepडडनु
tamதீக்காயம் படு
telమండు
urdجلنا , جھلسنا
verb  अग्निसम्पर्कात् ज्वलनजन्यः नाशानुकूलः व्यापारः।   Ex. एतद् पुस्तकस्य कानिचन् पृष्ठानि अग्नौ अदहन्
HYPERNYMY:
परि वृत्
ONTOLOGY:
परिवर्तनसूचक (Change)होना क्रिया (Verb of Occur)क्रिया (Verb)
Wordnet:
asmপোৰা
benজ্বলে যাওয়া
kanಸುಡು
kokजळप
malകത്തുക
mniꯆꯥꯛꯄ
nepडढनु
oriଜଳିଯିବା
panਜਲਣਾ
urdجلنا , خاکسترہونا
verb  मरीचिकादीनां कटुपदार्थानां सेवनेन शरीरान्तर्गतः दाहानुकूलः व्यापारः।   Ex. कटोः भक्षणेन मम जिह्वा दहति।
HYPERNYMY:
बाध्
ONTOLOGY:
अवस्थासूचक क्रिया (Verb of State)क्रिया (Verb)
SYNONYM:
प्लुष्
Wordnet:
asmপোৰণি উঠা
bdआलौ
benঝাল লাগা
gujચચરવું
hinपरपराना
kasہوٗ ہوٗ کَرُن
kokहुलपप
malഎരിയുക
marचुणचुणणे
nepपोल्नु
tamஎரிந்துகொண்டிரு
telమండు
urdپرپرانا
See : भ्रस्ज्, अभिज्वल्

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP