|
श्वास ; उच्छवास ; उसासा . ( क्रि . टाकणें ). अपरिमित तियेला येति तेणें उमासे . - सारुह ३ . ६३ . मला उमासा टाकायाला फावत नाहीं . पु. विश्रांति ; उसंत ; विसावा . सैन्य पळालें दशदिशा । म्हणती त्राहें त्राहें जगदिशा भीमें आकांत मांडिला कैसा । पळतां उमासा घेऊं नेदी ॥ - जै १३ . ६३ . मळमळ ; पोटांतील खळबळ ; पोटांत ढवळणें , कालवणें ( क्रि० येणें ). उमाळा ; आवेग ; उकळी ; लाट ( हर्ष , शोक वगैरेचा ). अभिमानाचे आळेपिळे । महत्त्वउमासे येती बळे । - एभा ८ . २१२ . घेरी ; बेशुद्धि . उमासा येऊनि पडिला वनीं । परी दृष्टीसि कोठें न दिसे पाणी ॥ - महिपतिकथासारामृत २४ . १९० . [ सं . उद + मिष . प्रा . उम्मिस ] उमस , उमास खाणें - विश्रांति घेणें ; दम टाकणें . उद्भवण्याची स्थिति , तयारी ( वादळ , रोग , गळूं वगैरेची ). धुमसणें ; पिकणें ; तयार होणें . खोकल्याची उबळ . जंत वगैरे झाल्यामुळें होणारा अन्नद्वेष वगेरै ( क्रि० येणें ) [ सं . उद + मथ ; दे . उम्मच्छिअ = व्याकुळ ]
|