|
सह [saha] a. a. [सहते सह्-अच्]
Bearing, enduring, suffering.
Patient.
Able; see असह; चरतस्तपस्तव वनेषु सहा न वयं निरूपयितुमस्य गतिम् [Ki.6.36.]
Overpowering, vanquishing.
Defying, equal to.
Exerting.
हः The month मार्गशीर्ष.
N. N. of Śiva.
-हः, -हम् -हः,
-हम् Power, strength. A kind of salt; L. D. B.
चारः accompaniment.
agreement, harmony.
(in logic) the invariable accompaniment of the hetu (middle term) by the sādhya (major term).
right course (opp. व्यभिचार).
-चारिन् see सहचर.
-ज a.
inborn, natural, innate; सहजं कर्म कौन्तेय सदोषमपि न त्यजेत् [Bg.18.] 48; सहजामप्यपहाय धीरताम् [R.8.43.]
hereditary; सहजं किल यद्विनिन्दितं न खलु तत्कर्म विवर्जनीयम् [Ś.6.1.]
(जः) a brother of whole blood; तृतीयो मे नप्ता रजनिचरनाथस्य सहजः [Mv.4.7.]
the natural state or disposition. ˚अरिः a natural enemy. ˚उदासीनः a born neutral. ˚मित्रम् a natural friend.
natural; see सहज.
born together, twin-born.
-जित् a. a. victorious at once; स्वर्णेता सहजिद् बभ्रुरिति राजाभिधीयते [Mb.3.185.28.]
with a wife.
married.
-देवः N. N. of the youngest of the five Pāṇḍavas; the twin brother of Nakula, born of Mādrī by the gods Aśvins. He is regarded as the type of manly beauty.
-धर्मः same duties. ˚चारिन् m. a husband. ˚चारिणी
a lawful wife, one legally married (also सहधर्मिणी in this sense).
a fellow-worker.
-पथिन् m. m.,
-पन्थाः m. m., f. a fellow-traveller.
-पांशुक्रीडिन, पांशुकिल m a friend from the earliest childhood.
भावः companionship.
concomitance.
-भाविन् m. m. a friend, partisan, follower.-भू a. natural, innate; औत्सुक्येन कृतत्वरा सहभुवा व्यावर्तमाना ह्रिया [Ratn.1.2.]
-भोजनम् eating in company with friends.
-मनस् a. a. with intelligence.
-मरणम् see सह- गमन.
-मृता a woman who has burnt herself with her husband.
-युध्वन् m. m. a brother in arms.
-रक्षस् m. m. one of the three kinds of sacrificial fires.
-वसतिः, -वासः dwelling together; सहवसतिमुपेत्य यैः प्रियायाः कृत इव मुग्धविलोकितोपदेशः [Ś.2.3.]
-वासिन् m. m. a fellow-lodger.-वीर्यम् fresh butter.
-संसर्गः carnal contact.
-सेविन् a. a. having intercource with.
-स्थः a companion.
सह [saha] ind.
With, together with, along with, accompanied by (with instr.); शशिना सह याति कौमुदी सह मेघेन तडित् प्रलीयते [Ku.4.33.]
Together, simultaneously, at the same time; अस्तोदयौ सहैवासौ कुरुते नृपतिर्द्विषाम् Subhāṣ. (The following senses are given of this word: साकल्य, सादृश्य, यौगपद्य, विद्यमानत्व, समृद्धि, संबन्ध and सामर्थ्य.)
Comp. अध्ययनम् studying together; [U.2.]
fellowstudentship.
-अध्यायिन् m. m. a fellow-student.
-अपवाद a. a. disagreeing.
having the same object.
synonymous. (-र्थः) the same or common object.
-अर्ध a. a. together with a half.
-आलापः conversation with.-आसनम् sitting on the same seat.
-आसिका company, sitting together; समुद्रः सहासिकां यां सुमतिः प्रतीच्छति [Rām. ch.2.85.]
-उक्तिः f. f. a figure of speech in Rhetoric; सा सहोक्तिः सहार्थस्य बलादेकं द्विवाचकम् [K. P.1;] e.g. पपात भूमौ सह सैनिकाश्रुभिः [R.3.61.]
-उटजः a hut made of leaves.-उत्थायिन् a. rising or conspiring together.
-उदरः a uterine brother, brother of whole blood; जनन्यां संस्थितायां तु समं सर्वे सहोदराः [Ms.9.92;] सहोदरा कुङ्कुमकेसराणां भवन्ति नूनं कविताविलासाः [Vikr.1.21.]
-उपमा a kind of Upamā.-ऊढः,
-ऊढजः the son of a woman pregnant at marriage; (one of the 12 kinds of sons recognized in old Hindu law); या गर्भिणी संस्क्रियते ज्ञाताज्ञातापि वा सती । वोढुः स गर्भो भवति सहोढ इति चोच्यते ॥ [Ms.9.173.]
-एकासनम् see सहासनम् [Y.2.284.]
-कर्तृ m. m. a co-worker, assistant; तस्य कर्मानुरूपेण देर्योऽशः सहकर्तृभिः [Ms.8.26.]
कारः co-operation.
a mango tree; क इदानीं सहकारमन्तरेण पल्लवितामतिमुक्तलतां सहेत [Ś.3.] ˚भञ्जिका a kind of game.- कारिन्,
-कृत्, -कृत्वन् a. a. co-operating. (-m.) a coadjutor, associate, colleague.
-कृत a. a. co-operated with, assisted or aided by.
-क्रिया simultaneous performance; स हि न्यायः संभूयकारिणां सहक्रियेति सर्वत्रैव ŚB. on [MS.11.1.] 57.
-खट्वासनम् sitting together on a bed; [Ms.8.357;] see सहैकासनम्.
गमनम् accompanying.
a woman's burning herself with her deceased husband's body, self-immolation of a widow.
-चर a. a. accompanying, going or living with; यानि प्रियासहचरश्चिरमध्यवात्सम् [U.3.8.]
(रः) a companion, friend, associate; श्मशानेष्वाक्रीडा स्मरहर पिशाचाः सहचराः [Śiva-mahimna 24.]
a follower, servant.
a husband.
a surety. (-री f.)
a famale companion.
a wife, mate; प्रेक्ष्य स्थितां सहचरीं व्यवधाय देहम् [R.9.57.]
accompanying, attending, associating with.
Congruent, homogeneous,
|