अवधूत

{ avadhūta }

हिन्दी (hindi) WN

   See : नष्ट, संन्यासी, अवधूत उपनिषद्

A dictionary, Marathi and English

   A Bráhman-avátar of दत्तात्रेय q. v. He was a great wanderer. Hence, A term for an individual of an order of विरक्तब्राह्मण or गोसावी who roam about in nudity reciting अवधूतगीता a metrical piece found in the भागवत पुराण. Compounds are अवधूत-पंथ-मार्ग-संप्र- दाय-चरित्र-दीक्षा. The order or ways of the अवधूत roamers; and fig. Non-distinction of castes and general pollution and profligacy. For अवधूतदत्तात्रेय See दत्तात्रेय. In poetry, also अवधूतमूर्त्ति. Ex. सकळ ब्रह्मांडींचीं देवतें धावति ॥ अवधूतमूर्त्ति पाहावया ॥.

Aryabhushan School Dictionary

  m  दत्तात्रेय. One who does not observe the distinction of castes &c.
 a   Naked.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 वि.  विकारमुक्त , विरक्त , विरागी ;
 वि.  दिगंबर , नग्न , नागदा .

महाराष्ट्र शब्दकोश

 वि.  
   टाकलेलें , सोडलेलें .
   विरक्त ; विरागी ; वैषयिक विकारालिप्त . अवधूत निराकारी । तयाची तिन्ही लोकीं फेरी
   नग्न ; दिगंबर . - पु .
   दत्तात्रेयाचा अवतार .
   विरक्तावस्थेंत फिरणारा गोसावी ; गोसावी पंथांतील ; नग्न गोसावी .
०गीता  स्त्री. भागवतांतील एक प्रकरण . ही अवधूतपंथी तोंडाने म्हणत फिरतात .
०पंथ   मार्ग संप्रदाय चरित्र दीक्षा - पुनस्त्री .
   अवधूत गोसाव्यांचा संप्रदाय , त्यांची रीतभात , रहाणी .
   ( ल . ) जात गोत न पाळणें ; वर्णसंकर ; भ्रष्टाचार ; दुराचरण .
०मूर्ति वि.  दत्तात्रेय . सकळ ब्रंह्मांडीचीं दैवते धावतीं । अवधूत मूर्ति पहावया । [ सं . अव + धू = धुणें ]

नेपाली (Nepali) WN

   See : सन्यासी

A Sanskrit English Dictionary

अव-धूत  mfn.  mfn. shaken off (as evil spirits), [VS. i, 14]

ROOTS:

अव धूत

   removed, shaken away, [BhP.] &c.
   discarded, expelled, excluded, [MBh.] &c.
   disregarded, neglected, rejected, [Daś.] &c.
   touched, [R. vi, 82, 62]
   shaken, agitated (especially as plants or the dust by the wind), fanned, [MBh.] &c.
अवक्षुत   that upon which anything unclean has been shaken out or off ( cf.), [Mn. v, 125]; [MBh. xiii, 1577]
   unclean, [BhP.]
ब्रह्म-विद्   one who has shaken, off from himself worldly feeling and obligation, a philosopher (), [BhP.]; [Rājat.]

ROOTS:

ब्रह्म विद्

अव-धूत  m.  m. N. of a शैव philosopher

ROOTS:

अव धूत

अव-धूत  n.  n. rejecting, repudiating, [MBh. iv, 352] (= [Hariv. 4717]).

ROOTS:

अव धूत

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अवधूत [avadhūta] p.p. p.  p. p.
   Shaken, waved. [Māl.9.18.]
   Discarded, rejected, despised; [R.19.43.]
   Insulted, humiliated. हृतदारोऽवधूतश्च नाहं जीवितमुत्सहे [Mb.3.282.36.]
   Excelled, surpassed; लीलावधूतपद्मा कथयन्ती पक्षपातमधिकं नः [Ratn.2.8.]
   Attacked, overcome.
   Separated from worldly attachments.
-तः   An ascetic who has renounced all worldly attachments and connections; यो विलङ्घ्याश्रमान्वर्णानात्मन्येव स्थितः पुमान् । अतिवर्णाश्रमी योगी अवधूतः स उच्यते ॥ or अक्षरत्वात् वरेण्यत्वात् धूतसंसारबन्ध- नात् । तत्त्वमस्यर्थसिद्धत्वादवधूतोऽभिधीयते ॥ सदाप्लुतोऽधःशयनोऽवधूतः [Bhāg.3.1.19.] अवधूतोपेक्षिते च कम्पिते चाश्रमान्तरे । [Nm.]
   Smelling sense, nose, नलिनी नालिनी च प्राग्द्वारावेकत्र निर्मिते । अवधूतसखस्ताभ्यां विषयं याति सौरभम् ॥ [Bhāg.4.25.48.] -Comp.
-वेश a.  a. undressed, naked.

Shabda-Sagara

अवधूत  mfn.  ( -तः-ता-तं)
   1. Compelled.
   2. Discarded.
   3. Shaken, removed, tossed.
   4. Trodden upon.
   5. Separated from worldly feeling and obligation.
    E. अव, and धूत shaken.

ROOTS:

अव धूत

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

   See : अवधूत उपनिषद्