मनो गुणान्वै सृजते बलीयस्ततश्च कर्माणि विलक्षणानि ।
शुक्लानि कृष्णान्यथ लोहितानि तेभ्यः सवर्णाः सृतयो भवन्ति ॥४४॥
मनें कल्पोनि निजसत्तें । उपजवी नाना वृत्तींतें ।
त्याचि त्रिगुणा होती येथें । गुणविभागातें गुणवृत्ती ॥१४॥
सत्त्वरजतमादि गुणीं । सुरनरतिर्यगादि योनी ।
मनें त्रिभुवन उभवूनी । संसारभुवनीं स्वयें नांदे ॥१५॥
त्या मनाची प्रौढी गाढी । क्षणें रची क्षणें मोडी ।
मन ब्रह्मादिकां भुली पाडी । इतर बापुडीं तीं कायी ॥१६॥
मनाचा बलात्कार कैसा । निर्गुणीं पाडी गुणाच्या फांसा ।
लावूनि जीवपणाचा झांसा । संसारवळसा आवर्ती ॥१७॥
केवळ विचारितां मन । तें जड मूढ अचेतन ।
त्याचें केवीं घडे स्त्रजन । तेंचि निरुपण सांगत ॥१८॥;