अनुभूतिलेश - श्लोक १५ ते ३०

वामन नरहरी शेष उर्फ वामन पंडित (इ.स.१६३६ ते १६९५) हे १७ व्या शतकात होऊन गेलेले प्रख्यात मराठी कवी होते


देहोहमिति जानामि स्वप्रतीत्या जगद्नुरो ।
जानामि देहादन्योहमिति शास्त्रविमर्शनात् ॥१६॥
जाणतों देह मी ऐसें प्रतीतीनें जगद्रुरो ।
देहाहुनी अन्य मीहें जाणें शास्त्रावलोकनें ॥१६॥

न चैवमैव स्वप्नेऽपि स्वप्नदेहात्मता तव ।
अयमेव स देहो वा सोऽन्यो वा स्वप्ननिर्मित: ॥१७॥
असा स्वप्नांतही स्वप्न देह मी म्हणतोसिं तूं ।
तेव्हां तूं हाच कीं देह कीं तूं तो स्वप्ननिर्मित ॥१७॥

अयमेव स देहश्चेत्सुप्तोयं  स तु धावति ।
तस्मादन्य: स्वाप्नदेहस्तं चात्मत्वेन मन्यसे ॥१८॥
जरी तो हा तुझा देह निद्रिस्त असतां तयीं ।
धांवे जो अन्य स्वप्नांत मानिसी त्यास आत्मता ॥१८॥

जागरे हि त्वदीयोऽयं  स स्वप्ने तत्र को भवान् ।
स्वप्ने नास्य प्रतीतिस्ते न स्वप्नस्य हि जागरे ॥१९॥
जागरीं देह हा आत्मा तरि स्वप्नां त कोण तूं ।
जागृत्प्रतीति न स्वप्नीं स्वप्नींची ते न जा गृतीं ॥१९॥

देहात्मता प्रतीतिस्ते तस्मान्मिथ्येत्यवैहि भो: ।
न यथा स्वप्नदेहस्त्वं जा गृहद्देहोऽपि नो भवान् ॥२०॥
देहात्मता प्रतीती या तस्मात् मिथ्या तुझ्या असे ।
न जसा देह स्वर्प्नीचा जागृद्देहहि तूं नसे ॥२०॥

स्वप्ने नास्य प्रतीतिस्ते प्रतीतिरपि ते मृषा ।
शास्त्रट्टष्टयास्यन्यथाचेत्क्रीद्दशोसि वदस्व भो: ॥२१॥
याची प्रतीति न स्वप्नीं असे प्रस्तुत ते मृषा ।
अन्यथा शास्त्रदृष्टीनें जरि तूं बोल तो कसा ॥२१॥

देहादन्योहमित्येव प्रतीतिरस्ति चेलव ।
एवं प्रतीतिरूपो वा प्रत्ययादन्यथासि वा ॥२२॥
देहाहुनी वेगळा मी प्रतीति अशि तूजला ।
तरि तूं प्रतितीरूप कीं असे अन्य त्याहुनी ॥२२॥

देहादन्योहमित्येव प्रतीतिरस्ति चेत्तव ।
सुषुप्तिकाले न त्वेवं प्रतीतिस्तव विद्यते ॥२३॥
जरि देहाहुनी अन्य मी आहें प्रतिती तुझी ।
तरी सुषुप्तिकाळीं ते तुजला न तशी असे ॥२३॥

त्वं तत्रासि यत उत्थाय स्मरसि स्वसुखं हि तत् ।
अथ चेत्प्रत्ययादन्य: कट्टिशोसि वदस्त्र भो: ॥२४॥
तेथूनि उठतां तूंचि स्वसुख तेंच आठवीं ।
तेव्हां तूं प्रत्ययाहून कसा अन्य दिसे वद ॥२४॥

वर्णीं एकादश श्लोकें अविद्यानाशयुक्तितें ।
घडे श्रीगुरुउक्तीनें तसें न शास्त्रदृष्टिनें ॥१॥

तन्न जानासि चेद्‌व्यर्थं श्रवणं दर्शनं विना ।
ज्ञानस्य साधनं शास्त्रं न ज्ञानं स्वयमेव तत् ॥२५॥
न जाणें तें तरी व्यर्थ विना श्रवणदर्शन ।
शास्त्रसाधन ज्ञानाचें स्वयें शास्त्र न ज्ञान तें ॥२५॥

अथ किं बहुनोक्तेन भवंतं वेत्ति नो भवान् ।
अबिद्यावरणं नूनमेतद्देवावधारय ॥२६॥
आतां बोलूं बहू काय तूं न जाणसि आपणा ।
आवरण अविद्येचें हें च तूं जाण निश्चय ॥२६॥

वेदांतपारगोपि त्वमात्मविद्याप्रदं विना ।
वेदांतवक्तुर्वाक्याच्च नाज्ञानं तव नश्यति ॥२७॥
वेदांतपारग जरी विद्याप्रद गुरु विना ।
वाक्यें वेदांतवत्तयाच्या अज्ञाना तव न क्षय ॥२७॥

तद्विज्ञानार्थं स्वगुरुमेव गच्छेदिति श्रुते: ।
गुरुमात्मप्रदं गच्छेद्वेदांतमधिगम्य च ॥२८॥
विज्ञानार्थ गुरूशींच शरणागत्व दे श्रुति ।
वेदांत जाणुनी जावें गुरुआत्मप्रदाप्रती ॥२८॥

शास्त्राध्ययनमात्रेण तत्त्वज्ञानं भवेद्यदि ।
वेदार्यज्ञानतो ज्ञानं जातमित्येव सिध्यति ॥२९॥
शास्त्रअध्ययनें होतें तत्त्वज्ञान जरी तरी ।
सिद्ध होतें ज्ञान झालें वेदार्थज्ञान जाणतां ॥२९॥

निगमैरपरोक्षं चेत्त एवोपदिशन्त्यहो ।
गुरुमेवाभिगच्छेत्स इत्याहुस्ते पुन: कुत: ॥३०॥
अपरोक्षज्ञान वेदें करूनी होतसे जरी ।
पुन्हां कां वदते वेद जावें शरण श्रीगुरू ॥३०॥

N/A

References : N/A
Last Updated : November 29, 2014

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP