हलम्

{ halam }

The Practical Sanskrit-English Dictionary

हलम् [halam]   [हल् घञर्थे करणे क]
   A plough; वहसि वपुषि विशदे वसनं जलदाभम् । हलहतिभीतिमिलितयमुनाभम्; or हलं कलयते [Gīt.1.]
   Deformity, ugliness; ततो मया रूपगुणैरहल्या स्त्री विनिर्मिता । हलं नामेह वैरूप्यं हल्यं तत्प्रभवं भवेत् ॥ [Rām.7.3.] 22.
   Hindrance.
   Quarrel. -Comp.
-अभः   a piebald horse.
   आयुधः an epithet of Balarāma.
  N. N. of the author of अभिधान-रत्नमाला.
-ककुद्  f. f. the projecting beam of the plough.
-गोलकः   a kind of insect; फलं वा मूलकं हृत्वा अपूपं वा पिपीलिकाः । चोरयित्वा च निष्पावं जायते हलगो- लकः ॥ [Mb.13] 111.1 (com. हलगोलकः दीर्घपुच्छो गोलरूपी कीटविशेषः).
-दण्डः   the shaft or pole of a plough.
-धर, -भृत्  m. m.
   a ploughman.
  N. N. of Balarāma; केशव धृतहलधररूप जय जगदीश हरे [Gīt.1;] अंसन्यस्ते सति हलभृतो मेचके वाससीव [Me.61.]
-भूतिः, -भृतिः  f. f. ploughing, agriculture, husbandry.
-मार्गः   a furrow.
-मुखम्   a ploughshare,-वाहा a particular landmeasure.
-सीरः   a ploughshare.-हति f.
   striking or drawing along with a plough.
   ploughing.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 noun  अस्त्रविशेषः।   Ex. बलरामस्य अस्त्रं हलम् आसीत् अतः सः हलधरः इति उच्यते।

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kas اَلبٲنۍ , ہَل

urd ہل

 noun  प्राचीने काले भूमिं मापयितुम् उपयुज्यमानः कश्चन यष्टिविशेषः ।   Ex. भूमिपतेः गृहे हलम् अस्ति ।

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

हलः

 noun  सामुद्रिकशास्त्रानुसारं पादे विद्यमानं किञ्चन चिह्नं यच्च लाङ्गलसदृशं भवति ।   Ex. नन्दन्याः पादे हलम् अस्ति ।

ONTOLOGY:

प्राकृतिक वस्तु (Natural Object) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

   See : हलः