वारुणी

{ vāruṇī }

Puranic Encyclopaedia

VĀRUṆĪ II   The daughter of Varuṇa. When the Devas and the Asuras churned the sea of Milk, four damsels were caused to arise by Varuṇa and holy pot of Ambrosia, by Soma. The four damsels were Sulakṣmī, Vāruṇī, Kāmodā and Śreṣṭhā, of whom Vāruṇī was married by Devas. [Padma Purāṇa, Bhūmi Khaṇḍa, Chapter 119] .

हिन्दी (hindi) WN

 noun  वह मदिरा जो समुद्र मंथन के समय निकली थी   Ex. वारुणी की गणना समुद्र से निकले चौदह रत्नों में होती है ।; सर्वप्रथम असुरों ने वारुणी का पान किया ।

ONTOLOGY:

पेय (Drinkable) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

सुरा

Wordnet:

ben বারূণী

guj વારુણી

kan ವಾರುಣಿ

kas واروٗنی

kok वारुणी

mal വാരുണിമദ്യം

ori ବାରୁଣୀ

pan ਸੁਰਾ

san वारुणी

tam வாருணி

urd وارونی , سرا

प्राचीन चरित्रकोश

वारुणी n.  स्वायंभुव मन्वन्तर के वरुण की पत्नी।
वारुणी II. n.  अरण्य प्रजापति की कन्या, जो चक्षुप् राजा की पत्नी एवं चक्षुप् मनु की माता थी [ब्रह्मांड. २.३६.१०२-१०४] ।

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  समुद्र मंथना वेळार आयिल्लो सोरो   Ex. वारुणीची गणटी दर्यांतल्यान आयिल्ल्या चवदा रत्नां मदली आसा / सगल्यांत पयलीं राक्षसांनी वारुणी पिलो

ONTOLOGY:

पेय (Drinkable) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

सुरा

Wordnet:

ben বারূণী

guj વારુણી

hin वारुणी

kan ವಾರುಣಿ

kas واروٗنی

mal വാരുണിമദ്യം

ori ବାରୁଣୀ

pan ਸੁਰਾ

san वारुणी

tam வாருணி

urd وارونی , سرا

A dictionary, Marathi and English

   vāruṇī f S The quarter of which the god वरुण is regent, the west. 2 Spirituous liquor; esp. a liquor distilled from hogweed ground with the exudation from the Date or Palm.

Aryabhushan School Dictionary

  f  The west. Spirituous liquor.

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. 
   पश्चिमदिशा .
   मद्य ; दारु . वारुणी माध्वी मघोदक । आवश्यक सेविती । - एभा १३ . १२० .
   एक अस्त्रविद्या . तुज विद्याभार्गवी वारुणी । - वामन निगमसार १ . ४५ . - वि . वरुणदेवतेसंबंधी ; वरुणदेवताधिष्टित . [ सं . वरुण ]

A Sanskrit English Dictionary

वारुणी  f.  a f. See below
वारुणी  f.  b f. the western quarter or region (presided over by वरुण), the west (with or without दिश्), [VarBṛS.]
    N. of partic. serpents, [GṛS.]
   ( pl.) of partic. sacred texts, [Gaut.]
    वरुण's female Energy (personified either as his wife or as his daughter, produced at the churning of the ocean and regarded as the goddess of spirituous liquor), [TĀr.]; [MBh.]; [R.]; [Pur.]
   a partic. kind of spirit (prepared from hogweed mixed with the juice of the date or palm and distilled), any spirituous liquor, [MBh.]; [Kāv.] &c.
    N. of शिव's wife, [L.]
   a partic. fast-day on the thirteenth of the dark half of चैत्र, [Col.]
    दूर्वा grass or a similar species, [L.]
   colocynth, [L.]
   the नक्षत्र शत-भिषज् (ruled by वरुण), [L.]
    N. of a river, [R.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

वारुणी [vāruṇī]   1 The west (the quarter presided over by Varuṇa).
   Any spirituous liquor; पयोऽपि शौण्डिकीहस्ते वारुणीत्यभिधीयते [H.3.11;] करस्पन्दोऽम्बरत्यागस्तेजोहानिः सरागता । वारुणीसंगजावस्था भानुनाप्यनुभूयते ॥ [Pt.1.178] (where both senses are intended); [Ku.4.12;] [Bhāg.1.65.19.]
   The asterism शतभिषज्.
   Dūrvā grass.
  N. N. of the wife of Varuṇa.
   A kind of Dūrvā.
   A kind of liquor; वारुणीं मदिरां पीत्वा मदोन्मथितचेतसाम् [Bhāg.1.15.23.] -Comp.
-वल्लभः   an epithet of Varuṇa.

Shabda-Sagara

वारुणी  f.  ( -णी)
   1. Any spirituous liquor, or more properly, a particular kind prepared from hogweed, ground with the juice of the date or palm, and then distilled.
   2. The west, the region of VARUṆA. 3. The 25th lunar asterism, of which VARUṆA is the ruling deity. 4. A species of Durbā-grass.
    E. वरुण the deity, अण् and ङीष् affs.

ROOTS:

वरुण अण् ङीष्

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 noun  समुद्रमन्थने प्राप्ता मदिरा।   Ex. समुग्रमन्थने प्राप्तेषु चतुर्दशेषु रत्नेषु एका वारुणी आसीत्।

ONTOLOGY:

पेय (Drinkable) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

सुरा

Wordnet:

ben বারূণী

guj વારુણી

hin वारुणी

kan ವಾರುಣಿ

kas واروٗنی

kok वारुणी

mal വാരുണിമദ്യം

ori ବାରୁଣୀ

pan ਸੁਰਾ

tam வாருணி

urd وارونی , سرا

 noun  शिवस्य पत्नी ।   Ex. वारुण्याः उल्लेखः कोषे अस्ति
 noun  एका नदी ।   Ex. वारुण्याः उल्लेखः रामायणे वर्तते
   See : इन्द्रवारुणी, मद्यम्, इन्द्रवल्ली, दूर्वा, पार्वती