भुवनम्

{ bhuvanam }

The Practical Sanskrit-English Dictionary

भुवनम् [bhuvanam]   [भवत्यत्र, भू-आधारादौ-क्थुन्]
   A world, the number of worlds is either three, as in त्रिभुवन or fourteen; इह हि भुवनान्यन्ये धीराश्चतुर्दश भुञ्जते [Bh.3.23] (see लोक also); cf. also अतलं सुतलं चैव वितलं च गभस्तिमत् । महातलं रसातलं पातालं सप्तमं स्मृतम् ॥ रुक्मभौमं शिलाभौमं पातालं नीलमृत्तिकम् । रक्तपीतश्वेतकृष्णभौमानि च भवन्त्यपि । पातालानां च सप्तानां लोकानां च यदन्तरम् । सुशिरं तानि कथ्यन्ते भुवनानि चतुर्दश ॥ Vahni. P.; भुवनालोकनप्रीतिः [Ku.2.45;] भुवनविदितम् [Me.6.]
   The earth.
   Heaven.
   A being, living creature.
   Man, mankind.
   Water; पाणिरेष भुवनं वितरेति छद्मवाग्भिरव वामन विश्वम् [N.21.64.]
   The number 'fourteen'.
   Abode, residence (Ved.).
   Becoming prosperous.-Comp.
-अद्भुत a.  a. astonishing the world.
-ईशः   a lord of the earth, king.
   ईश्वरः a king.
  N. N. of Śiva.-ईश्वरी N. of various goddesses. ˚पूजायन्त्रम् N. of a mystical diagram.
-ओकस्  m. m. a god.
-कोशः   the receptacle of beings.
-तलम्   the surface of the earth.-त्रयम् the three worlds (the earth, atmosphere, and heaven; or heaven, earth, and lower regions).
-पावनी   an epithet of the Ganges.
-भावनः   the creator of the world.
-भर्तृ  m. m. the supporter of the earth. -शासिन्m. a king, ruler.
-हितम्   the welfare of the world.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 noun  पृथिव्याः अधोरुर्ध्वभागे च कल्पितानि चतुर्दशस्थानानि।   Ex. धर्मग्रन्थानुसारेण पृथिव्याः अधः सप्त तथा च उपरि सप्त लोकाः सन्ति। / इह हि भुवनान्यन्ये धीराश्चतुर्दश भुञ्जते।

HYPONYMY:

गन्धर्वलोकः अमरावती रसातलम् मृत्युलोकः सूर्यलोकः परलोकः पातालम्

ONTOLOGY:

पौराणिक स्थान (Mythological Place) ➜ स्थान (Place) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

लोकः

Wordnet:

ben লোক

hin लोक

kan ಲೋಕ

kas دُنِیاہ

mal ലോകം

mar भुवन

ori ଲୋକ

tam உலகம்

tel ప్రపంచం

urd دنیا , سطح , طبق

   See : त्रयः, जलम्, संसारः