Dictionaries | References

दया

   { dayā }
Script: Devanagari

दया     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
noun  वह मनोवेग जो दूसरे का दुख देखकर उत्पन्न होता है   Ex. दया एक सात्विक भावना है ।
HYPONYMY:
क्षमा दया-दृष्टि
ONTOLOGY:
मनोवैज्ञानिक लक्षण (Psychological Feature)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
अनुकंपा अनुकम्पा कृपा इनायत रहम रहमत तरस करुणा अनुग्रह मेहरबानी करुना मेहर अनुक्रोश अनुषंग कारुण्य फजल फजिल शफक शफ़क़ शफकत शफ़क़त वत निवाजिश
Wordnet:
asmদয়া
bdअननाय
gujદયા
kanದಯೆ
kasرحم , اِنصاف , مہربٲنی , تَرَس , عِنایَت
kokकाकूट
malഅലിവു്‌
marकृपा
mniꯊꯧꯖꯥꯜ
nepदया
oriଦୟା
panਦਇਆ
telదయ
urdرحم , عنایت , شفقت , مہربانی , نوازش , عفوودرگزر , دردمندی , ہمدردی , فضل
noun  उड़ीसा की एक नदी   Ex. दया भुवनेश्वर के पास से बहती है ।
ONTOLOGY:
भौतिक स्थान (Physical Place)स्थान (Place)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
दया नदी
Wordnet:
benদয়া নদী
gujદયા
kasدیا , دیا دٔریاو دیا دٔریاب
marदया नदी
oriଦୟା ନଦୀ
panਦਇਆ
sanदया नदी
urdدیا , دیاندی
noun  दक्ष प्रजापति की एक कन्या   Ex. दया का वर्णन पुराणों में मिलता है ।
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kasدَیا
urdدیا

दया     

दया n.  कश्यप प्रजापति की स्त्री, एवं दक्ष प्रजाप्रति की कन्या [स्कंद. १.२.१४] । इसे अभय नामक पुत्र था [भा.४.१.५०]

दया     

कोंकणी (Konkani) WN | Konkani  Konkani
noun  आपली व्यक्ती वा आपले परस निर्बळ व्यक्तीचें दुख्ख वा त्रास पळोवन ताचें कश्ट, दुख्ख, बी पयस करपाचो वेव्हार   Ex. देवाची दया सगल्यांचेर आसता
SYNONYM:
कृपा करुणा
Wordnet:
asmদয়া
benদয়া
gujદયા
kanದಯೆ
malദയ
panਦਇਆ
sanदया
tamஅனுகிரகம்
urdمہربانی , رحمت , عنایت , رحم , فضل , شفقت , شفق , نوازش , مہر
noun  ओरिसाची एक न्हंय   Ex. दया भुवनेश्वरा कडल्यान व्हांवता
ONTOLOGY:
भौतिक स्थान (Physical Place)स्थान (Place)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
benদয়া নদী
gujદયા
hinदया
kasدیا , دیا دٔریاو دیا دٔریاب
marदया नदी
oriଦୟା ନଦୀ
panਦਇਆ
sanदया नदी
urdدیا , دیاندی
noun  दक्ष प्रजापतीची एक चली   Ex. दयाचें वर्णन पुराणांत मेळटा
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kasدَیا
urdدیا
See : काकूट, काकूट

दया     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
Tenderness, compassion, pity, mercy. Pr. दया उधार खता रोखडी. दयाकर, दयानिधान, दयानिधि, दयाब्धि, दयासमुद्र, दयासागर Terms applied to a compassionate or merciful person. दयापूरित, दयापूर्ण, दयाभरित, दयायुक्त, दयाविशिष्ट, दयासंपन्न, दयाशाली, दयाशील, दयालु or ळू, दयाढ्य Full of pity, tenderness, gentleness &c. 2 Abridged from देवदया.

दया     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
 f  Tenderness, pity, compassion, mercy.
दयानिधि, दयाब्धि, दयासमुद्र, दयासागर.   Terms app. to a merciful person.
दयां दयां   Used with
करणें, करीत फिरणें   Wander about from door to door crying pity! pity! beg about in exceeding abjectness or wretchedness.
दयां दयां होणें.   Be in a most pitiable condition.

दया     

ना.  अनुकंपा , कणव , करुणा , कळवळा , कृपा , मेहेरबानी .

दया     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
noun  आपली व्यक्ती किंवा आपल्यापेक्षा दुर्बल व्यक्तीला दुःखी, पीडित पाहून त्याचे कष्ट, दुःख इत्यादी दूर करण्याचा व्यवहार   Ex. देवाची दया आपल्यावर व्हावी हीच आपली सतत प्रार्थना असते.
SYNONYM:
कृपा मेहरबानी अनुकंपा करुणा
Wordnet:
asmদয়া
benদয়া
gujદયા
kanದಯೆ
kokदया
malദയ
panਦਇਆ
sanदया
tamஅனுகிரகம்
urdمہربانی , رحمت , عنایت , رحم , فضل , شفقت , شفق , نوازش , مہر
noun  दक्ष राजाची एक कन्या   Ex. दयाचे वर्णन पुराणांमध्ये आढळते.
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kasدَیا
urdدیا
See : कृपा, दया नदी

दया     

 स्त्री. १ करुणा ; अनुकंपा ; कळवळा . २ कृपा ; मेहेरबानी . ३ विशेषतः देवाने केलेली कृपा , अनुकंपा ( समासांत ) दया - कर - निधान - निधि - समुद्र - सागर इ० = दयाळू ( माणूस ). [ सं . ] म्ह ० दया उधार खता रोकडी .
०दया   दयांदयां भयाभयाम दयाभया - क्रिवि . दया ! दया ! असे ओरडत दारोदार भीक मागत फिरुन . ( क्रि० करणे ; करीत फिरणे , जाणे ). दयांदयां - स्त्री . केविलवाणी स्थिति . दयांदयां होणे - अतिशय करुणास्पद स्थितीस येणे .
०धर्म  पु. नैतिक व धार्मिक कृत्ये ; आचारविचार . ( क्रि० करणे ; होणे ).
०भूत   रुप वि . दयाशील ; दयेची मूर्ति ; मूर्तिमान दयाच असा ( मनुष्य इ० ).
०मय वि.  दयेने पूर्ण ; दयाशील ; कृपाळू .
०माया  स्त्री. सामान्यतः दया ; कृपा ; माया ; ममता . ( क्रि० येणे ; असणे ; करणे ; ठेवणे ; राखणे ).
०राम   नातू - पुअव . ( ल . ) एखादा अतिशय श्रीमंत ( मनुष्य ) ( व्यंगोक्तीने ) अतिशय दरिद्री मनुष्य .
मुकुंददासाचे   नातू - पुअव . ( ल . ) एखादा अतिशय श्रीमंत ( मनुष्य ) ( व्यंगोक्तीने ) अतिशय दरिद्री मनुष्य .
०लु   ळू वि . कृपाळू .
०वान   वंत , दयाळ वि . कृपाळू ; मायाळु .
०शील वि.  दयाळू स्वभावाचा ; दुसर्‍यावर नेहमी दया करणारा .
०हीन वि.  निर्दय ; निष्ठुर .

दया     

नेपाली (Nepali) WN | Nepali  Nepali
noun  त्यो मनको आवेग जुन अर्काको दु   Ex. ख देखेर त्यसलाई दूर गर्ने प्रेरणा दिन्छहे ईश्‍वर तपाईँले सबै जीवहरूलाई दया गर्नुहोस्
HYPONYMY:
क्षमा दया-दृष्टि
ONTOLOGY:
मनोवैज्ञानिक लक्षण (Psychological Feature)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
कृपा माया
Wordnet:
asmদয়া
bdअननाय
gujદયા
hinदया
kanದಯೆ
kasرحم , اِنصاف , مہربٲنی , تَرَس , عِنایَت
kokकाकूट
malഅലിവു്‌
marकृपा
mniꯊꯧꯖꯥꯜ
oriଦୟା
panਦਇਆ
telదయ
urdرحم , عنایت , شفقت , مہربانی , نوازش , عفوودرگزر , دردمندی , ہمدردی , فضل

दया     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
दया  f. f. sympathy, compassion, pity for (loc.[MBh.] ; [Pañcat.] ; [Bhartṛ.] &c. ; gen.[R.] ; [Hariv. 8486] ; in comp.[MBh. xiv] ; [Hit. i, 6, 41] ), [ŚBr. xiv &c.] (°यांकृ, ‘to take pity on’ [loc.[MBh.] ; [Hit. i, 2, 7;] gen.[Vop.] ])
अ-दय   Pity (daughter of दक्ष and mother of अ-भय, [BhP. iv, 1, 49 f.] ), [Hariv. 14035;] cf.; निर्-, and सदय.
ROOTS:
दय

दया     

दया [dayā]   [दय् भिदा-भावे अङ्] Pity, tenderness, compassion, mercy, sympathy; निर्गुणेष्वपि सत्त्वेषु दयां कुर्वन्ति साधवः [H.1.] 6; [R.2.11;] यत्नादपि परक्लेशं हर्तुं या हृदि जायते । इच्छा भूमि- सुरश्रेष्ठ सा दया परिकीर्तिता ॥. -Comp.
-कर a.  a. kind, sympathetic. (-रः) an epithet of Śiva.
-कूटः, -कूर्चः   epithets of Buddha.
वीरः (in Rhet.) the sentiment of heroic compassion; the sentiment of heroism arising out of compassion; e. q. Jīmūtavāhana's remark to Garuḍa in Nāg.: शिरामुखैः स्यन्दत एव रक्तमद्यापि देहे मम मांसमस्ति । तृप्तिं न पश्यामि तथापि तावत् किं भक्षणात्त्वं विरतो गरुत्मन् ॥ cf. also R. G. under दयावीर
a.  a. Very merciful man.

दया     

noun  स्वजनान् दुर्बलान् वा मनुष्यान् व्यथितं दृष्ट्वा तेषां दुःखादीनाम् दूरीकरणम्।   Ex. ईश्वरस्य दया अस्मासु भवेत्।
SYNONYM:
करुणा अनुकम्पा कृपा कारुणिकता कृपालुता कारुण्यम् अनुकम्पनम् माया विक्षेपः अनुक्रोशः अनुषङ्गः
Wordnet:
asmদয়া
benদয়া
gujદયા
kanದಯೆ
kokदया
malദയ
panਦਇਆ
tamஅனுகிரகம்
urdمہربانی , رحمت , عنایت , رحم , فضل , شفقت , شفق , نوازش , مہر
noun  दक्षप्रजापतेः कन्या।   Ex. दयायाः वर्णनं पुराणेषु अस्ति।
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kasدَیا
urdدیا
See : करुणा, घृणा

Related Words

दया   दया नदी   दया-दृष्टि   दया येणे   दया माया   दया धर्मका मूळ है   दया मांसाशिनः कुत:।   दया चोराला, दंड सावाला   दया तेथे देव   अकाबाईची दया   दया नाहीं ठाऊक, त्याला म्हणावें खाटीक   ଦୟାହୀନ ଭାବ   दया धर्म नाहीं मनीं, मुखोटा पाही दर्पणीं   दया क्षमा शांति । तेथें देवाची वसति ॥   दयाना   काकळूट दिसप   कृपादृष्टी   pity   कृपा   लिहाज   compassion   दया तिचें नांव भूतांचें पाळण । आणि निर्दळण कंटकांचें ॥   शांति, क्षमा, दया | अलंकार आंगीं | अभंग प्रसंगीं | धैर्यवंत ||   لحاظ   দয়া নদী   ଦୟା ନଦୀ   लक्ष्मीबाईची दया   दया करून   दया गरेर   दया मृत्यु   दया येवप   दया राशि   दया से   दातृत्वापेक्षां दया अधिक   दया उधार, खता रोकडी   શરમ   அனுகிரகம்   ಮಾನ ಮರ್ಯಾದೆ   દયા   देवाची दया आणि आईची माया   अननाय नोजोर   ਦਇਆ   ദയയോടുകൂടിയ നോട്ടം   दया माया दुर्भागी, ती विसरली आत्म्यालागीं   घृणा   مَہربٲنی   कृपादृष्टिः   দয়া   দয়া হওয়া   ଦୟା   ଦୟା ଆସିବା   କୃପାଦୃଷ୍ଟି   મહેરબાની   ਕ੍ਰਿਪਾ   ਦਇਆ ਕਰਨਾ   દયા આવવી   देवादयेन   இரக்கப்படு   అనుగ్రహము   దయచూపు   ಕೃಪಾದೃಷ್ಟಿ   ದಯೆ ಹುಟ್ಟು   അലിവു്   কৃপাদৃষ্টি   ದಯೆ   compassionateness   काकूट   ദയ   fellow-feeling   kindly   sympathy   దయ   கருணை   নম্রতা   stipend   अननाय   please   भदैवी   रहम   रहमत   फजल   फजिल   निवाजिश   कृपा-दृष्टि   दयादृष्टि   अनुकम्पनम्   अनुक्रोशः   अनुषङ्गः   इकळत   शफ़क़   शफकत   शफ़क़त   नजर-ए-इनायत   नज़र-ए-करम   नजरे इनायत   नज़रे करम   सहानुभूती   sorrowful pity   कन्हयाळू   clemency   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP