कृपा

{ kṛpā }

हिन्दी (hindi) WN

See : दया

कोंकणी (Konkani) WN

See : काकूट, दया

A dictionary, Marathi and English

Tenderness, compassionateness, mercifulness. 2 Favorableness towards; kindlydisposedness. 3 Kindness or favor conferred. See under दया words with which this word is compounded. 4 In theology. Divine favor, grace. 5 Compounds such as कृपामृत, कृपारस, कृपावृष्टि are ad libitum.

Aryabhushan School Dictionary

 f  Favourableness towards; kindness; tenderness.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

ना.  अनुग्रह , ईश्वरी , कृपा , उपकार , करुणा , दया ;
ना.  प्रसाद , मेहेरबानी , सद्‍भाव .

मराठी (Marathi) WN

noun  असा मनोभाव जो दुसर्‍याचे दुःख पाहून ते दूर करण्यासाठी प्रेरणा देतो   Ex. हे देवा, तुम्ही सगळ्या जीवांवर कृपा करावी.

HYPONYMY:

क्षमा कृपादृष्टी

ONTOLOGY:

मनोवैज्ञानिक लक्षण (Psychological Feature) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

दया मेहरबानी करुणा

Wordnet:

asm দয়া

bd अननाय

guj દયા

hin दया

kan ದಯೆ

kas رحم , اِنصاف , مہربٲنی , تَرَس , عِنایَت

kok काकूट

mal അലിവു്‌

mni ꯊꯧꯖꯥꯜ

nep दया

ori ଦୟା

pan ਦਇਆ

tel దయ

urd رحم , عنایت , شفقت , مہربانی , نوازش , عفوودرگزر , دردمندی , ہمدردی , فضل

See : दया

महाराष्ट्र शब्दकोश

 स्त्री. १ दया ; मेहेरबानी ; करुणा . २ दाखविलेली दया ; केलेला अनुग्रह . ३ अनुकुल वृत्ति ; अनुप्रहबुद्धि ; सद्धाव . ४ ( भक्ति ) ईश्वरी कृपा ; अनुग्रह ' अवें तुझी कृपा जोडे । तरी मुकाही वेदशास्त्र पढे । ' - ह १ . २७ . कृपामृत ; कॄपारस ; कृपावाष्टि असे कृपापुर्वपदघटित समास पुष्कळ आहेत पैकीं काहीं पुढे दिले आहेत .
०कटाक्ष   दृष्टि - पुस्त्री . १ दयादृष्टि ; दयेनें , अनुक्रपेनें पहाणें . २ कृपा , मेहेरबाणीं दाखविणें , करणें . ' कृपादृष्टी दासाकडे पाहे । ' - दत्ताची आरती . ( सं .)
०क्लिन्न वि.  दयेनें पाझर फुटलेले ; दर्यार्द्र ; कृपालु . ' सखीसीं असें बोलतां सारसाक्षी । कृपाक्लिन्न हा होय संसारसाक्षी । ' ( सं .)
०निधि  पु. अत्यंत कृपाळु ; कृपेचा ठेवा ; कृपासागर . ( सं .)
०पात्र  न. १ ज्याच्यावर दया करणें ; योग्य आहे असा ( दरिद्री , गरीब माणुस ); दयार्ह . २ ज्याच्यावर कृपा आहे असा . ( सं .)
०वंत   वान - वि . १ दयाळु ; मायाळू . २ ज्यास दया आली आहे असा . कृपावलोकन - न . मेहेरनजर ; दया . - वि . कृपेनें पाहणारा ; कृपादृष्टि ; सहानुभूति दर्शविणारा . ( सं .) कृपाळ ळा , कृपालु , ळु - वि . मायाळू ; दयाळू ; कृपावंत ; उपकारी ; अनुग्रही . कृपेची नौका - स्त्री . ( काव्य ) दयेची नाव ; दया ; कृपा . ' कृपेची नौका करुन । तारी मज भवसागरीं । ' - रावि १ . १४२ .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

कृपा पातळ होणें
माया, प्रेम कमी होणें. ‘तुझी कृपा पातळ फार झाली। तेणें दशा हे मज आजिं आली।।’-सारुह ४.१६.

नेपाली (Nepali) WN

See : दया

A Sanskrit English Dictionary

कृपा  f.  a f. See s.v. below.
कृपा  f.  b f. ( g. भिदा-दि) pity, tenderness, compassion (with gen. or loc.; कृपां-√ कृ, to pity [with loc.] [Nal. xvii]; [R.]), [MBh.] &c.
रूपा    N. of a river ( v.l.), [VP.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

कृपा [kṛpā]   [क्रप्-भिदा ˚अङ् संप्र.] Pity, tenderness, compassion; कृपया परयाविष्टः [Bg.1.28;] चक्रवाकयोः पुरो वियुक्ते मिथुने कृपावती [Ku.5.26;] [Śānti.4.19;] सकृपम् kindly. -Comp. -अन्वितa. merciful.
-आकरः, -सागरः -सिन्धुः   extremely compassionate.
-दृष्टिः  f. f. a look with favour, a kind of look.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

See : दया, करुणा, घृणा