घन

{ ghana }

हिन्दी (hindi) WN

 noun   बड़ा हथौड़ा   Ex. मजदूर घन से बड़े पत्थर पर वार कर रहा है ।

HYPONYMY:

झुमरा टपमाल

ONTOLOGY:

इत्यादि (ARTFCT)">मानवकृति (Artifact) ➜ इत्यादि (OBJCT)"> वस्तु (Object) ➜ इत्यादि (INANI)">निर्जीव (Inanimate) ➜ इत्यादि (N)">संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm হাতুৰি

bd गेदेर हाथुरा

ben বড়ো হাতুড়ি

kas پَر

kok घण

mal ചുറ്റിക

mar घण

mni ꯅꯨꯡꯊꯪ꯭ꯑꯆꯧꯕ

ori ହାତୁଡ଼ା

pan ਘਣ

tam சம்மட்டி

tel సమ్మెట

urd گھن

 noun  ऐसी ठोस आकृति या वस्तु जिसकी लम्बाई, चौड़ाई तथा ऊँचाई समान होती है   Ex. घन की छः वर्गाकार सतह होती है ।

ONTOLOGY:

इत्यादि (OBJCT)"> वस्तु (Object) ➜ इत्यादि (INANI)">निर्जीव (Inanimate) ➜ इत्यादि (N)">संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

क्यूब

Wordnet:

ben ঘনক. কিউব

guj ઘન

kan ಘನಾಕೃತಿ

pan ਘਣ

san घनः

urd مکعب

 noun   वह गुणनफल जो किसी अंक को उसी अंक से दो बार गुणा करने से आता है   Ex. दो का घन आठ होता है ।

ONTOLOGY:

इत्यादि (PROPT)">गुणधर्म (property) ➜ इत्यादि (ABS)">अमूर्त (Abstract) ➜ इत्यादि (INANI)">निर्जीव (Inanimate) ➜ इत्यादि (N)">संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ঘনফল

 noun  किसी संख्या का तीसरा घात   Ex. पाँच घन में से दो घन घटाएँ ।

ONTOLOGY:

इत्यादि (PROPT)">गुणधर्म (property) ➜ इत्यादि (ABS)">अमूर्त (Abstract) ➜ इत्यादि (INANI)">निर्जीव (Inanimate) ➜ इत्यादि (N)">संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

क्यूब

Wordnet:

ben ঘনফল

kas کیوٗب , مکعب

ori ଘନ

urd مکعب , کیوب

 noun   ताल देने का एक बाजा   Ex. रतन घन बजाता है ।

ONTOLOGY:

इत्यादि (ARTFCT)">मानवकृति (Artifact) ➜ इत्यादि (OBJCT)"> वस्तु (Object) ➜ इत्यादि (INANI)">निर्जीव (Inanimate) ➜ इत्यादि (N)">संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kan ಬಂಟಲು ಗಂಟೆ

kas گَن

san घनवाद्यम्

urd گَھن

    see : बादल, घड़ियाल

प्राचीन चरित्रकोश

घन n.   लंका का एक राक्षस [वा.रा.सु. ६] ।

कोंकणी (Konkani) WN

 adjective   जो द्रव न्हय आनी वायूय न्हय वा थरावीक आकाराचो आसता असो   Ex. फातर हो एक घनट्ट पदार्थ

MODIFIES NOUN:

वस्तू

ONTOLOGY:

इत्यादि (QUAL)">गुणसूचक (Qualitative) ➜ इत्यादि (DES)">विवरणात्मक (Descriptive) ➜ इत्यादि (ADJ)">विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

घट

Wordnet:

guj કઠણ

hin ठोस

kan ಘನವಾದ

kas ٹھوس

mal ഉള്ളതു്‌ദൃഢമായ

mni ꯃꯄꯪ꯭ꯑꯣꯏꯕ

nep ठोस

san घन

tam திண்மமான

tel రాయి

urd ٹھوس

 noun   पातळ वा वाये रुपान नाशिल्लो थारावीक आयटीचो पदार्थ   Ex. पदार्थ घन, द्रव वा वाये रुपान आसता

HYPONYMY:

खंड ल्हान फातर

ONTOLOGY:

इत्यादि (OBJCT)"> वस्तु (Object) ➜ इत्यादि (INANI)">निर्जीव (Inanimate) ➜ इत्यादि (N)">संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

घनपदार्थ

Wordnet:

asm গোটা

ben কঠিন

guj નક્કર

hin ठोस

kan ಗಟ್ಟಿಯಾದ

kas ٹھوس چیٖز

mni ꯃꯄꯡ

nep ठोस

ori କଠିନ

pan ਠੋਸ

tam திடம்

tel ఘన పదార్థం

urd ٹھوس , ٹھوس مادہ

    see : गिरेस्तकाय

A dictionary, Marathi and English

   A cloud. 2 The cube of a number. 3 In geometry. A cube or a solid. 4 A sledgehammer. 5 n A general name for musical instruments of brass or other composite metal which are to be beaten or struck; as करताल, टाळ, झांज, झेंगट &c.: also a bell or gong.
    coarse, close, dense, solid, compact, firm. see the derived and commoner word घण.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A cloud. The cube of a number; a cube. A sledge- hammer.
 a   thick.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 वि.   गर्द , गाढ , घट्ट , घनदाट , दाट , निबिड ( झाडी , अरण्य ).

मराठी (Marathi) WN

 noun   लांबी, रुंदी व उंची एकाच मापाची असलेली आकृती किंवा वस्तू   Ex. घनच्या सहा चौरासाकार पृष्ठभाग असतात.

ONTOLOGY:

इत्यादि (OBJCT)"> वस्तु (Object) ➜ इत्यादि (INANI)">निर्जीव (Inanimate) ➜ इत्यादि (N)">संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ঘনক. কিউব

guj ઘન

hin घन

kan ಘನಾಕೃತಿ

pan ਘਣ

san घनः

urd مکعب

 noun   ज्या इष्टिकाचितीची लांबी, रुंदी व उंची एकाच मापाची असते ती   Ex. फासे घनाच्या आकाराचे असतात.
 adjective   निश्चित आकारमान आणि वस्तुमान असलेला   Ex. बर्फ हे पाण्याचे घन रूप आहे

MODIFIES NOUN:

गोष्ट

ONTOLOGY:

इत्यादि (QUAL)">गुणसूचक (Qualitative) ➜ इत्यादि (DES)">विवरणात्मक (Descriptive) ➜ इत्यादि (ADJ)">विशेषण (Adjective)

Wordnet:

guj કઠણ

hin ठोस

kan ಘನವಾದ

kas ٹھوس

mal ഉള്ളതു്‌ദൃഢമായ

mni ꯃꯄꯪ꯭ꯑꯣꯏꯕ

nep ठोस

san घन

tam திண்மமான

tel రాయి

urd ٹھوس

 noun   निश्चित आकारमान आणि वस्तुमान असलेली वस्तू   Ex. घनात अणू फार जवळ जवळ असतात.

HYPONYMY:

तुकडा खडा

ONTOLOGY:

इत्यादि (OBJCT)"> वस्तु (Object) ➜ इत्यादि (INANI)">निर्जीव (Inanimate) ➜ इत्यादि (N)">संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm গোটা

ben কঠিন

guj નક્કર

hin ठोस

kan ಗಟ್ಟಿಯಾದ

kas ٹھوس چیٖز

kok घन

mni ꯃꯄꯡ

nep ठोस

ori କଠିନ

pan ਠੋਸ

tam திடம்

tel ఘన పదార్థం

urd ٹھوس , ٹھوس مادہ

 noun  एखाद्या संख्येला पुन्हा त्याच संख्येने दोन वेळा गुणल्यानंतर येणारी संख्या किंवा गुणांक   Ex. दोनचा घन आठ आहे.

ONTOLOGY:

इत्यादि (PROPT)">गुणधर्म (property) ➜ इत्यादि (ABS)">अमूर्त (Abstract) ➜ इत्यादि (INANI)">निर्जीव (Inanimate) ➜ इत्यादि (N)">संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ঘনফল

    see : ढग, घण

महाराष्ट्र शब्दकोश

   पु. ( गणित ) तुल्य तीन अंक परस्पर गुणून जें फल येतें तो ; संख्येच्या वर्गाला पुन्हां त्या संख्येनें गुणणें . य० चोहोंचा घन चौसष्ट ( ४ x ४ x ४ = ६४ ); पांचाचा एकशें पंचवीस ( ५ x ५ x ५ = १२५ ). इ
   पु. लोहाराचा मोठा हातोडा . घण पहा . घन सांडस नागफणी । रात हात हातवडे ऐरणी । - कथा ३ . १७ . ९४ . [ सं . ]
   पु. ( भूमिति ) सहा ( सम ) चौरसांनीं मर्यादित अशी घनाकृति . - वि . लांबी , रुंदी व जाडी यांनीं मर्यादित अशी ( पोकळी , आकृति , पदार्थ इ० ). [ सं . ]
   पु.  मेघ ; ढग . वर्षावेयां गाजे आनंदाचा घनु । - शिशु ६६ . चातकालागीं जेवीं घन । - एभा ६ . ४१२ . [ सं . ] सामाशब्द -
 वि.   घण . १ जाड ; जाडेंभरडें ; घट्ट विणीचें ( कापड ). २ दाट ; फार पातळ नसलेलें ( ताक इ० ). ३ दाट ; गर्द ; निबिड ( छाया , झाडी , पालवी इ० ). ४ दुर्भेद्य ( अंधार ). ५ जाड ; बळकट ( फळी ). ६ घुमेपणानें स्तब्ध असलेला ( मनुष्य ). ७ गाढ ; स्वस्थ ( झोंप इ० ). ना स्वरूप अवस्थान । ते सुषुप्ति कां घन । जैसी होय । - ज्ञा १४ . ७४ . ८ मोठा ; जोराचा ; मोठया सरीचा ( पाऊस इ० ). इंदिराकळत्रा इंद्रें वर्षतां घन घन धारा । - र ६२ . ९ घट्ट ; अप्रवाही ; द्रव , वायुरूप पदार्थाविरहित . [ सं . ] सामाशब्द -
  न. १ तास ; पितळेचें , काशाचें वाद्य याअर्थी सर्वसाधारण शब्द ; घडयाळ . घनाचा घमंड तंत लावितो लया । - दावि १६३ . २ घंटा , करताल , टाळ , झांज , झेंगट इ० प्रमाणें एक वाद्य . घनवाद्य पहा .
०कोरा वि.   घणकोरा पहा .
०चित्रदर्शक  न. एखाद्या पदार्थाच्या , स्थलाच्या , इमारतीच्या छायाचित्रावरून त्या पदार्थाचें , स्थलाचें , इमारतीचें हुबेहुब भरींव चित्र दाखविणारें यंत्र ; भरींवदर्शक ; यास दोन सूक्ष्मदर्शक भिंगें असून धरण्याकरितां एक मूठ असते . भिंगांसमोर चित्र ठेवण्याकरितां चौकट असते . ( इं . ) स्टिरिअऑस्कोप . [ सं . घन = भरींव + चित्र + दर्शक = दाखविणारें + यंत्र ]
००पद    मूळ - न . ( गणित ) एखाद्या संख्येच्या घनापासून काढलेली मूळ संख्या ; घनाचें मूळ . उ० चौसष्टाचें घनपद - मूळ चार होय . [ सं . घन + मूल ]
०घोर    घनाघोर - वि . १ निबिड ; दाट ; जोराचा ( पाऊस , ढग ). २ भयंकर ; निकराचें ; तुंबल ; हातघाईचें ( युध्द , लढाई ). ३ भडिमाराची ; आवेशाची ; जोराची ( शिवीगाळ ). ४ गाढ ; स्वस्थ ( झोंप . ) ५ दाट ; निबिड ; गर्द ( अधार , झाडी , रान इ० ). ६ दाट ; गजबजलेला ; खेंचाखेंचीचा ; गडगच्च ( मनुष्यांचा जमाव , पीक , फळें इ० ). [ घन + घोर = भयंकर ]
०गर्जना   स्त्री. मेघांचा गडगडाट . हें ना घनगर्जना सरिसा । मयूर वोवांडे आकाशा । - ज्ञा १८ . ४८४ . [ घन + गर्जना = गडगडाट ]
०घमंडी   स्त्री. घनाचा शब्द ; टाळ , करताल , घडयाळ , झांज इत्यादि वाद्यांचा तालबध्द गजर . घन . घमंडी उदंड होतसे । तंत भरे भरपूर । - दावि ४६८ . [ घन + घमंडी ]
०चर्मक वि.   जाड कातडीचा ( पाणघोडा इ० ). [ सं . घन = जाड + चर्म = कातडें ]
०वाद्य  न. घन , दोन भागांपैकीं एका भागानें दुसर्‍यावर आघात करून वाजलें जाणारें वाद्य ; चिपळया , करताल , झांज , मंजरी , तास , घंटा , टिपर्‍या , जलतरंग इ० वाद्यें ह्या प्रकारांत येतात . [ घन + वाद्य ]
०वर्ग   पु. ( गणित ) एखाद्या संख्येच्या घनाचा वर्ग ; समान सहा अंक परस्पर गुणून आलेला गुणाकार . हा त्यांपैकीं प्रत्येक अंकाचा घनवर्ग होय ; एखाद्या संख्येचा षडघात . उ० तीन या संख्येचा घनवर्ग २७ x २७ = ७२९ होय . [ सं . घन + वर्ग = दोन समान अंकांचा गुणाकार ]
यंत्र  न. एखाद्या पदार्थाच्या , स्थलाच्या , इमारतीच्या छायाचित्रावरून त्या पदार्थाचें , स्थलाचें , इमारतीचें हुबेहुब भरींव चित्र दाखविणारें यंत्र ; भरींवदर्शक ; यास दोन सूक्ष्मदर्शक भिंगें असून धरण्याकरितां एक मूठ असते . भिंगांसमोर चित्र ठेवण्याकरितां चौकट असते . ( इं . ) स्टिरिअऑस्कोप . [ सं . घन = भरींव + चित्र + दर्शक = दाखविणारें + यंत्र ]
०गार   स्त्री. गारांचा पाऊस पाडण्यासाठीं केलेलें चेटुक . पांढरकवडयावर रचविल्या घनगारा अदभुत । - ऐपो ४०१ . [ घन = ढग + गार = पावसाचें गोठलेलें पाणी ]
०वर्धनीय वि.  ( पदार्थ . ) प्रसरणशील ; घनानें ठोकल्यानें किंवा दाब घातल्यानें न मोडतां पसरणारें . ( इं . ) मॅलिएबल . [ घन = हातोडा + वर्धनीय = वाढण्याजोगा ]
०फल    फळ - न . ( गणित , भूमिति ) ( पदार्थाच्या , पोकळीच्या ) लांबी , रुंदी व उंची यांचा गुणाकार करून आलेलें फल ; उ० भुज ४ , कोटि ५ , उंची ३ यांचें घनफळ ६० . कोणत्याहि पदार्थानें व्यापलेला अवकाश , पोकळी ; एखाद्या घनपरिमणानें मोजिला असतां जी त्या घनपरिमाणांची संख्या उत्पन्न होते तिला त्या पदार्थाचें घनफळ म्हणतात . - महमा ९२ . [ घन + फल = उत्तर , गुणाकार ]
०दाट वि.  १ गडगच्च , निबिड . भरला घनदाट हरि दिसे । २ घट्ट ; पातळ नसलेला ( द्रवपदार्थ ). ३ ( ल . ) अतिशय सलगीचा ; जिवलग ; सलोख्याचा ( स्नेहभाव , मैत्री ). घणदाट पहा . ४ गजबजलेला ; खेंचाखेंचीचा ( जमाव , सभा इ० ). ऐसी सभा बैसली घनदाट । - शनि ८ . घणदाट पहा . [ घन = निबिड , किंवा ढग + दाट ]
०घटा   स्त्री.  मेघपटल ; मेघडंबर ; ढगांचा समुदाय . चट उठवल्या घनघटा , पडति पटपटा बिंदु कटितटासि बळकट धरा । - राला ५६ . [ घन + घटा = समुदाय ]
०वर्धनीयत्व  न. ( पदार्थ . ) हातोडयानें ठोकल्यानें किंवा दाब घातल्यानें प्रसरण पावण्याचा पदार्थाचा धर्म ; पदार्थ विज्ञानशास्त्रांत सांगितलेल्या पदार्थाच्या अंगच्या गुणापैकीं एक . ( इं . ) मॅलिअ‍ॅबिलिटी . [ घनवर्धनीय ]
०फूट   पु. पदार्थाचें अवकाशाचें आकारमान , घनफळ , फुटांनीं मोजण्याचें इंग्रजी पध्दतीचें परिमाण . उ० दोन फूट लांब , दीड फूट उंच व एक फूट रुंद अशा पदार्थाचें घनफळ तीन घनफूट भरेंल . [ सं . घन + इं . फूट ] घनाकृति - स्त्री . एक किंवा अनेक पातळयांनीं सर्वोगाकडून मर्यादित अशी आकृति , अवकाश . - महमा ५ . घन . ( इं . ) सॉलिडफिगर . [ घन = लांबी , रुंदी व उंची असलेली + आकृति ] घनांग - न . भूमितिविषयक एक परिमाण . [ घन + अंग ]
०दाटणें    गर्दी होणें ; खेंचाखेंच होणें . सभा घनदाटली विमानीं । - देवीचीभूपाळी ३० . [ घनदाट ]
०चकर    चक्कर चक्र - नपुस्त्री . १ मेघ ; ढग ; फिरणार्‍या ढगांचा समुदाय ; ढगांचें चक्र . २ निबिड , दाट असें मेघमंडळ , मेघपटल ; मेघजाल ; ढगांची गर्दी ; ( माळवी ) वावटळ ; चक्रवात . ३ तुंबळ व निकराचें युध्द ; हातघाईची लढाई ; रणकंदन ; कडाक्याचें भांडण . गजावरी गज लोटले । रथाशीं रथ झगटले । एकची घनचक्र मांडिलें । रामकृष्ण पहाती । - ह२२ . ९५ . अकस्मात बोलतां बोलतां त्याचें आणि याचें घनचक्र उडालें . ४ थाटमाट ; भव्य देखावा ; मोठा पसारा ; अवडंबर ; जलसा ; मजा ( गाणें , नाच , तमाशा , खेळ इ० चा ). ५ ( जेवणाची , पोळयांची , तुपाची ) चंगळ ; विपुलता ; चमचमाट . ( वरील ४ व ५ अर्थी प्रयोग करतांना जेवणाची , गाण्याची घनचक्कर अशी शब्दरचना आवश्यक आहे ). ( क्रि० उडणें ; उडविणें ). - वि . क्रिवि . घनघोर पहा . १ मेघांच्या मंडलांनीं युक्त ( आकाश इ० ). जोराचा , मोठया सरींचा ( पाऊस ). २ निकराची ; हातघाईची ; तुंबळ ( लढाई , युध्द , भांडण ). ३ निबिड ; दाट ; गर्द ( अरण्य , पालवी , अंधार , छाया ). ४ विपुल ; भरगच्च , दाट ( पीक ), रेलचेलीचें , चंगळाईचें ( जेवण , खाद्य पदार्थ ). ५ गाढ ; स्वस्थ ( झोंप ). ६ मोठया प्रमाणावर चाललेला ; जोराचा ( धंदा , व्यापार इ० ). [ सं . घन = मेघ , ढग + चक्र = चाक , समुदाय ]
०दाटी   स्त्री. १ जीवश्चकंठश्च स्नेह , मैत्री ; जिवलग सख्य . २ अतिशय दाटी . घणदाटी पहा . [ घनदाट ] प्रसरण - न . ( पदार्थ . ) घन पदार्थाचें उष्णतेनें प्रसरणें पावणें ; आकारमानांत वाढ . ( इं . ) एक्स्पॅन्शन . [ घन + प्रसरण = पसरणें ]
०चरक   १ एकदम सर्वबाजूंनीं गर्दी उडणें हलकल्लोळ उडणें . २ खूप रंग येणें .
उडणें   १ एकदम सर्वबाजूंनीं गर्दी उडणें हलकल्लोळ उडणें . २ खूप रंग येणें .
०रूप  न. घनाकाराचा , लांबी , रुंदी व उंची असलेला पदार्थ ; घट्ट , द्रवरूप नसलेला पदार्थ . [ घन + रूप + द्रव्य = पदार्थ ]
द्रव्य  न. घनाकाराचा , लांबी , रुंदी व उंची असलेला पदार्थ ; घट्ट , द्रवरूप नसलेला पदार्थ . [ घन + रूप + द्रव्य = पदार्थ ]
०नील    नीळ - वि . मेघश्याम ; ढगाप्रमाणें निळसर रंगाचा . [ घन + नील ] - पु . कृष्ण , राम . निजभावें पाहे गोरटी । तंव घनश्याम देखे दृष्टीं । - एरुस्व ७ . ६२ .
०श्याम वि.  मेघाप्रमाणें कृष्णवर्ण ; काळासांवळा . घनश्याम हा राम लावण्यरूपी । - राम ६७ . [ घन + श्याम = सांवळा , काळा ]
०वट वि.  १ मजबूत ; जाड ; घट्ट विणीचें ( कापड इ० ). २ ( काव्य . ) सर्वव्यापक ; श्रेष्ठ ; सर्वव्यापी ; सर्वीचा सारभूत . ३ ( काव्य . ) जड ; भारी ; वजनदार . मेरूपासाव घनवटें । जीं हिंसीं जालीं तुकमठें । - ऋ ३० . ४ ( काव्य . ) भरींव ; भरदार ; कीं भूस बीज एकवट । उपणितां राहे घनवट । - ज्ञा २ . १३० . - अमृ २ . २१ . - एभा ११ . १७ . - दा ६ . १० . २२ . ५ घट्ट ; कठिण . गुरु तो वस्तु घनवट । लघुत्वें बोली हळुवट । - विड ११ . २८ . कां मी येतुली घनवट ऐसे । पृथ्वीचि जाणे । - ज्ञा १० . १७६ . [ घन = दाट + वृत्त किंवा वत ]
०वटता   स्त्री.  भारीपणा ; जडपणा ; घट्टपणा . [ घनवट ]
०सांवळा वि.   घनश्याम ; मेघासारखा ; सांवळया रंगाचा ( कृष्ण , राम ). पाहावया घनसांवळा । कृष्ण श्यामता आली बुबुळां । - एरुस्व ७ . २३ . घनावळी - स्त्री . मेघपंक्ति ; मेघमंडळ ; मेघमाला ; ढगांचा समुदाय . अथवा घनावळी आकाशा । वार्षिये जेवीं । - ज्ञा ९ . ११९ . [ घन = मेघ + आवली = पंक्ति , समुदाय ] घनाश्रय - पु . वातावरण ; अंतराळ . [ घन = मेघ + आश्रय = आश्रयाचें ठिकाण ]
०वटपण  न.  घट्टपणा ; भरींवपणा ; भरदारपणा ; घनता . शब्दफोल अर्थ असे । घनवटपणें । - दा ६ . १० . २० . कीं अवधान आणि श्रवण । कीं पृथ्वी आणि घनवटपण । - भवि ४५ . १२९ . [ घनवट ]
०वाड वि.   निबिड ; दाट ; गर्द . - शर . [ घनवट ]
०विरोध   पु. ( पदार्थ . ) पदार्थाच्या आकारमानामुळें उत्पन्न होणारी प्रतिबंधक शक्ति . ( इं . ) व्हॉल्युमरेझिस्टिव्हिटि . [ सं . घन + विरोध = प्रतिबंद ] घनाकार - पु . भरींव आकार ; गोळयाचा आकार ; लगड . पुढती तो घनाकारु हारपे । जे वेळीं अलंकार होती । - ज्ञा ८ . १७३ . [ घन = भरींव , घट्ट + आकार = रूप ]
०सर वि.   दाट ; विपुल ; ऐवजदार ; भरदार . पिकें होतां धान्यें घनसर बरीं स्वस्त विकतीं । - दावि २२५ . घणसर पहा . [ घन + सर प्रत्यय ] घनांधकार - पु . ( काव्य . ) दाट काळोख ; घोर अंधार . घनांधकारांत दिवा जसा वनीं । - मृच्छकटिक . [ घन = दाट + अंधकार = अंधार ] घनाज्ञान - न . गाढ , घोर अज्ञान . [ सं . घन = गाढ + अज्ञान ] घनीकरण - न . ( पदार्थ . ) पातळ , वायुरूप पदार्थ घट्ट करणें . ( इं . ) कन्डेन्सेशन . [ सं . ] घनीभवन - न . ( पदार्थ . ) पातळ , वायुरूप पदार्थ दाट , घट्ट होणें . उ० पाण्याचें बर्फ बनणें , पातळ मेण थिजून घट्ट होणें . ( इं . ) सॉलिडिफिकेशन . - भूव २६ . [ सं . ] घनीभूत - वि . गोळयाच्या , लगडीच्या रूपानें असलेलें ; घट्ट झालेलें ; आकार धारण करणारें . नाना घनीभूत सुवर्ण । जैसे न्याहाळितां साधारण । - ज्ञा १ . ४४ . [ सं . ]

नेपाली (Nepali) WN

    see : हतौडा

A Sanskrit English Dictionary

घन  mfn.  mf( आ॑)n. (√ हन्) a striker, killer, destroyer, iii, 49, 1; iv, 38, 1; viii, 96, 18"> [RV. i, 4, 8; iii, 49, 1; iv, 38, 1; viii, 96, 18]
घना    compact, solid, material, hard, firm, dense, i, 8, 3 ( for °न॑म् आ॑), [Suśr.] &c.
    coarse, gross
    viscid, thick, inspissated, [Suśr.]; [Bhartṛ.]; xxiv, 93"> [Kathās. xxiv, 93]
    full of (in comp.), densely filled with (in comp.), [MBh. i, xiii]; viii, 90"> [Ragh. viii, 90]; iv, 2"> [Ratnâv. iv, 2]
    uninterrupted, iii, 14, 11"> [Pañcat. iii, 14, 11]
- श्याम    dark ( cf.), iv, 5, 3"> [BhP. iv, 5, 3]

ROOTS:

श्याम

    deep (as sound; colour), --- 10---; xliii, 19">--- 11---
    complete, all, iv, 53">--- 12---
    auspicious, fortunate, [W.]
घन  m.  m. (= φόνος) slaying, vi, 26, 8">--- 14---
   an iron club, mace, weapon shaped like a hammer, 33, 4; 36, 16; 63, 5; ix, 97, 16">i, 33, 4; 36, 16; 63, 5; ix, 97, 16; [AV. x, 4, 9]
    any compact mass or substance ( generally ifc.), xiv &c.">--- 16--- ( said of the foetus in the 2nd month, xiv, 6"> [Nir. xiv, 6]; iii, 4">--- 18---)
विज्ञान-घन    ifc. mere, nothing but ( e.g., ‘ nothing but intuition’ --- 19---), [MāṇḍUp. 5]; [PraśnUp. v, 5]; viii f."> [BhP. viii f.] ( cf. अम्बु-, अयो-)

ROOTS:

विज्ञान घन

   a collection, multitude, mass, quantity, [W.]
    vulgar people, [Subh.]
  f. a cloud, [MBh.] &c. ( ifc. f( आ)., --- 26---)
    talc, [L.]
   the bulbous root of Cyperus Hexastachys communis, [Suśr. vi]
   a peculiar form of a temple, ii, 1, 389"> [Hcat. ii, 1, 389]
   a particular method of reciting the [RV.] and यजुर्- वेद ( cf. [RTL. p.409])
   the cube (of a number), solid body (in geom.), [Laghuj.]; --- 33---
कफ    phlegm (), [L.]
   the body, [L.]
    extension, diffusion, --- 36---
घन  n.  n. any brazen or metallic instrument or plate which is struck ( cymbal, bell, gong, &c.), [Hariv. 8688]
    iron, --- 38---
    tin, --- 39---
   a mode of dancing ( neither quick nor slow), [L.]
    darkness, [L.]
घन  n.  n. (√ ध्वन्, to sound) deep, [Rājat. v, 377]
    very much, [W.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

घन [ghana] a.  a. [इन् मूर्तौ अप् घनादेशश्च [Tv.] ]
    compact, firm, hard, solid; संजातश्च घनाघनः [Māl.9.39.;] नासा घनास्थिका [Y.3.89;] [R.11.18.]
    thick, close, dense; घनविरलभावः [U.2.27;] [R.8.91;] [Amaru.59.]
    thick- set, full, fully developed (as breasts); घटयति सुघने कुचयुगगगने मृगमदरुचि रूषिते [Gīt.7;] अगुरु-चतुष्कं भवति गुरू द्वौ घनकुचयुग्मे शशिवदनाऽसौ [Śrut.8;] [Bh.1.8;] --- 10---
    deep (as sound); दधानः सौधानामलघुषु निकुञ्जेषु घनताम् --- 11--- --- 12---
    uninterrupted, permanent.
    impenetrable.
    great, excessive, violent.
    complete; अभ्यङ्गभङ्ग्या पापस्य न्यस्तं घनमपश्यतः [Ks.4.53.]
    auspicious, fortunate.
    coarse, gross.
    engrossed by, full or replete with; मा ते मलीमसविकारघना मतिर्भूत् --- 14--- निर्वृति˚ [U.6.11.]
-नः   A cloud; घनोदयः प्राक् तदनन्तरं पयः --- 16--- घनरुचिरकलापो निःसपत्नोऽस्य जातः [V.4.22.]
   An iron club, a mace; प्रतिजघान घनैरिव मुष्टिभिः --- 18---
   The body.
   The cube of a number (in math.).
    extension, diffusion.
   A collection, multitude, quantity, mass, assemblage.
    talc.
    phlegm.
    any compact mass or substance.
    hardness, firmness.
   A particular manner of reciting vedic texts: thus the padas नमः रुद्रेभ्यः ये repeated in this manner would stand thus: नमो रुद्रेभ्यो रुद्रेभ्यो नमो नमो रुद्रेभ्यो ये ये रुद्रेभ्यो नमो नमो रुद्रेभ्यो ये.
    नम् A cymbal, a bell, a gong.
    iron.
    tin.
    skin, rind, bark.
   A mode of dancing; ( neither quick nor slow). ind. closely; घटयति घनं कण्ठा- श्लेषे रसान्न पयोधरौ --- 19--- -Com.
-अत्ययः, -अन्तः   'disappearance of the cloud', the season succeeding the rains, autumn ( शरद्); घनव्यपायेन गभस्तिमानिव [R.3.37.]
-अज्ञानी  N. N. of Durgā.
-अम्बु  n. n. rain; घनाम्बुभिर्भूरि विलम्बिनो घनाः Subhās.
-आकरः   the rainy season.
-आगमः, -उदयः   'the approach of clouds', the rainy season; घनागमः कामिजनप्रियः प्रिये [Ṛs.2.1.] - आमयः the date- tree.
-आश्रयः   the atmosphere, firmament.
-उत्तमः   the face.
-उदधिः   a particular sea ( hell ?).
-उपलः    hail.
-ऊरू   a woman having thick thighs; कुरु घनोरु पदानि शनैः शनैः [Ve.2.2.]
-ओघः    gathering of clouds.
-क्षम a.  a. what may be hammered; [Bhāvapr. 5.26.53.]
   गर्जितम् thunder, peal or thundering noise of clouds, roar of thunder.
   a deep loud roar.- गोलकः alloy of gold and silver.
- घनः   the cube of a cube.
-जम्बाल    thick mire.
-ज्वाला    lightning.
-तालः   a kind of bird ( सारंग).
-तोलः   the Chātaka bird.- धातुः lymph.
-ध्वनि a.  a. roaring.
   ( निः) a deep or low tone.
   the muttering of thunder clouds; अनुहुंकुरुते घनध्वनिं न हि गोमायुरुतानि केशरी [Śi.16.25.]
-नाभिः    smoke ( being supposed to be a principal ingredient in clouds; Me.5).
-नीहारः    thick hoar- frost or mist.- पदम् the cube root.
-पदवी   'the path of clouds', firmament, sky; क्रामद्भिर्घनपदवीमनेकसंख्यैः [Ki.5.34.] - पाषण्डः a peacock.
-फलम्   (in geom.) the solid or cubical contents of a body or of an excavation.
-मानम्   the measurement by the exterior of a structure; --- 26---
-मूलम्    cube root (in math.)
    रसः thick juice.
    extract, decoction.
    camphor.
    water (m. orn.).
-रूपा    candied sugar.
-वर्गः   the square of a cube, the sixth power (in math). -वर्त्मन्n. the sky; घनवर्त्म सहस्रधेव कुर्वन् [Ki.5.17.]
-वाच्   a raven.
    वातः a thick oppressive breeze or air.
  N. N. of a hell; Jaina.
-वीथिः   the sky; घनवीथिवीथिमवतीर्णवतः [Śi.9.32.]
-शब्दः    thunder, peal of thunder.
-वासः   a kind of pumpkin gourd.
   वाहनः Śiva.
    indra.
- श्याम a.  a. ' dark like a cloud', deep- black, dark. (-मः) an epithet (1) of rain (2) of Kṛiṣṇa.
-संवृत्तिः    profound secrecy.
    सारः camphor; घनसारनीहारहार &c. Dk.1 ( mentioned among white substances).
    mercury.
    water.
   a big cloud; घनसारस्तु कर्पूरे महामेघे च चन्दने [Nm.]
-स्वनः, -शब्दः, -रवः   the roaring of clouds.
-हस्त- संख्या   the contents of an excavation or of a solid in math.).

Shabda-Sagara

घन  mfn.  ( -नः- ना-नं)
   1. material, solid.
   2. coarse, gross.
   3. compact.
   4. hard, firm.
   5. full, plum.
   6. impenetrable.
   7. Vicid, thick, inspis- sated.
   8. deep, (as sound)
   9. very, much.
    10. auspicious, fortu- nate.
    11. permanent, eternal.
  m.  ( -नः)
   1. A cloud.
   2. An iron club. 3. The body.
   4. A fragrant grass, (Cyperus rotundus.)
   5. A num- ber, an assemblage or quantity.
   6. extension, diffusion.
   7. hard- ness.
   8. solidity, substance. matter.
   9. The cube of a number, (in arithmetic.)
    10. A solid, (in geometry.)
    11. phlegm.
    12. talc.
  n.  ( -नं)
   1. A cymbal, a bell, a gong, &c. any brazen or composite metallic instrument, which is struck as a clock, &c.
   2. A mode of dancing, neither quick nor slow.
   3. iron.
   4. skin, rind, bark, &c.
    E. हन् to strike or be struck, affix अप् and ह changed to घ.

ROOTS:

हन् अप् ह घ

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 adjective  सर्वत्रं समानरूपेण स्थविमत्।   Ex. पर्वतशिखरेषु घना हिमसंहतिः।

MODIFIES NOUN:

वस्तुः

ONTOLOGY:

इत्यादि (QUAL)">गुणसूचक (Qualitative) ➜ इत्यादि (DES)">विवरणात्मक (Descriptive) ➜ इत्यादि (ADJ)">विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

स्थूल असूक्ष्म सघन पीवर बहल बहलित मेदुर

Wordnet:

bd रोजा

guj જાડો

kan ದಪ್ಪದಾದ

kas موٚٹ

kok जाड

mal കട്ടിയുള്ള

mni ꯑꯊꯥꯕ

nep बाक्लो

tam கனமான

urd موٹا

 adjective   यस्य आकारः सुनिश्चितः तथा च यः द्रवरूपो वायुरूपो वा नास्ति।   Ex. शिला घना अस्ति।

MODIFIES NOUN:

वस्तुः

ONTOLOGY:

इत्यादि (QUAL)">गुणसूचक (Qualitative) ➜ इत्यादि (DES)">विवरणात्मक (Descriptive) ➜ इत्यादि (ADJ)">विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

पिण्ड सघन स्थविर खर संहत बहल

Wordnet:

guj કઠણ

hin ठोस

kan ಘನವಾದ

kas ٹھوس

mal ഉള്ളതു്‌ദൃഢമായ

mni ꯃꯄꯪ꯭ꯑꯣꯏꯕ

nep ठोस

tam திண்மமான

tel రాయి

urd ٹھوس

    see : निबिड, निबिड, भङ्क्तृ