Dictionaries | References

कमळ

   
Script: Devanagari
See also:  कमल

कमळ     

कोंकणी (Konkani) WN | Konkani  Konkani
See : साळीक, साळीक

कमळ     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
A lotus. 2 Lotus-form vessel or stand. 3 Applied descriptively to केळफूल.

कमळ     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
  A lotus. A lotus form vessel or stand.

कमळ     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
noun  तळ्यात,सरोवरात होणारे एका पाणवनस्पतीचे फूल   Ex. सरोवरात कमळ फुलले होते.
HOLO COMPONENT OBJECT:
कमळ
HOLO MEMBER COLLECTION:
पद्माकर
HYPONYMY:
पांढरे कमळ लाल कमळ अष्टदल
ONTOLOGY:
प्राकृतिक वस्तु (Natural Object)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
कमल पुष्प कमल सरोज पंकज पद्म अरविंद कुमुद पुष्कर राजीव अंबुज अंबोज नीरज वारिज उत्पल सरोरुह सरसिज इंदीवर कल्हार नलीन नलिन कमलिनी सरोजिनी नलिनी पुंडरीक
Wordnet:
asmপদুম
benপদ্ম
gujકમળ
hinकमल
kanಕಮಲ
kasپمپوش
malപങ്കജം
mniꯊꯝꯕꯥꯜ
oriପଦ୍ମ
sanकमलम्
tamதாமரை
telకమలము
urdکنول , گل نیلوفر
noun  सरोवराच्या चिखलात वाढणारी एक पाण वेल   Ex. तळ्यात कमळाला खूप फुले आली होती
HYPONYMY:
नीलकमळ कुमुद
MERO COMPONENT OBJECT:
कमळ
ONTOLOGY:
जलीय वनस्पति (Aquatic Plant)वनस्पति (Flora)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
asmপদুম
bdफामि
benপদ্ম
gujકમળ
hinकमल
kasپَمپوش , کَمل ,
kokसाळीक
malതാമര
nepकमल
oriପଦ୍ମ
panਕਮਲ
sanकमलम्
tamதாமரை
telతామరపువ్వు
urdکنول , گل نیلوفر , کنار

कमळ     

 न. १ तळ्यांत सरोवरांत उप्तन्न होणारें फुल . याचे कांदे असुन त्यास लांबट देठ येतो व देठास फुल येतें ; पान वटोळे असतें . कमळाच्या तांबडें , पांढरें , गुलाबी , निळें अशा रंगपरत्वें जाती असून तांबड्या कमळास कोकनद किंवा निळ्या कमळास इंदीवर म्हणतात . शिवाय कल्हार , कुमुद , कमलाक्ष , पोयसर , अशा जाती आहेत . पोयसर कमळास चपटें फळ येतें . त्यांत पांच सहा बिया असतात . त्यांस कमलाक्ष किंवा कमळ काकडी म्हणतात . कमलाक्षाच्या काशीकडे लाह्मा करतात . कमळाच्या देंठास भिसे म्हणतात . कमलाच्या सर्व बेलास कमलिनी म्हणतात . शरीरावयवांचें सौंदर्य दाखविण्याकरितां त्या त्या अवयववाचक नामांच्यापुढें कमल शब्द घालून समासांत योजितात . जसें ; मुखकमल , नेत्रकमल , चरणकमल , इ० २ पुजेचें देव ठेवावयाचें कमळाच्या आकाराचें एक पात्र ; देवाचें आसन , बैठक . ३ गर्भ . ' कमळ लागलें फिरुं पोटामध्यें करीं कांति झळझळा । ' - पला १०० . ४ केळफुल ' जैसें केळीचें कमळ । तैसें हऋदयीं अष्टदळ । ' एभा १४ . ४६५ . ( सं .) ०कला - ळी - स्त्री . कम - लाची कांति , सौदर्यं ( ल .) तेज ; सौदर्यं ; शोभा ; कांति . ( चेहर्‍याची इ० )
 स्त्री. १ कमळाचें झाड . २ कमल ; कमलपुष्प . ' किं रविकिरणीं कमळणी विकासति । दाता देखतां याचक हर्षती । '; ' मुक्तता होऊं पाहे , कमळिणीपासूनि भ्रमरा । ' - होला १६ . ( सं .)
०काकडी    १ कमळांतील बी . २ एक वनस्पति . कमलाक्ष पहा . - शे . ९ . २३७ .
०वरचा  पु. १ कमलाच्या पानावरील पाण्याचा थेंब . २ ( ल .) कमलाच्या पानावर पाण्याचा थेंब पडला असतां त्याच्या गुळगुळीतपणामुळें तो वाटोळा होऊन गडगडत पडुन जातो यावरून आयुष्य , संपत्ति , वैभव , ऐश्वर्य वगैरेची क्षणभंगुरता व अनिश्चितता दाखविण्याची काव्यांतील उपमा . ३ मन , हेतु , वचन यांचें चंचलत्व , असत्यता , बेभरवंसा दाखविण्यासहि योजतात . पाण्यावरचा बुडबुडा पहा .
०गट्ट  पु. कमळाचें बी ज्यांत असतें तो गाभा ( कमळ + गट्टा = गोळा कांदा )
बिंदू  पु. १ कमलाच्या पानावरील पाण्याचा थेंब . २ ( ल .) कमलाच्या पानावर पाण्याचा थेंब पडला असतां त्याच्या गुळगुळीतपणामुळें तो वाटोळा होऊन गडगडत पडुन जातो यावरून आयुष्य , संपत्ति , वैभव , ऐश्वर्य वगैरेची क्षणभंगुरता व अनिश्चितता दाखविण्याची काव्यांतील उपमा . ३ मन , हेतु , वचन यांचें चंचलत्व , असत्यता , बेभरवंसा दाखविण्यासहि योजतात . पाण्यावरचा बुडबुडा पहा .
०जन्मा  पु. कमलामध्यें जन्मलेला ; कमलोद्भव ब्रह्मा . ' तंव म्हणे तो कमळजन्मा । भुतांप्रति । ' - ज्ञा . ३८७ . ( सं . कमल + जन्म )
०जा  स्त्री. कमलांतुन उप्तन्न झालेली ; लक्ष्मी ; रमा . ( सं .)
०नयन वि.  कमलासारखें सुंदर डोळें असलेला ; कमलाक्ष . - पु . विष्णु ; लक्ष्मीपति . ' कमळनयना कमळापती । थोर अपकीर्ती तुज तेव्हां ॥ ' - एरुस्व ४ . १७ .
०नाल  न. कमळाचा देठ . ( सं .)
०पिडी  स्त्री. ( नृत्य ) कमळाच्या आकारांत नर्तकांनी उभें राहून नृत्य करणें .
०बीज   न , कमळांचें बीं , अठरा उपधान्यांत यांची गणना होते . याचें माळेचें मणी करतात . कमलबी औषधी आहे . कमलाक्ष पहा .

Related Words

धवें कमळ   पांढरे कमळ   लाल कमळ   तांबडें कमळ   कमळ   अष्टदल कमळ   काळें कमळ   चंद्रविकासी कमळ   साळीक   कमल   শ্বেত কমল   શ્વેત કમળ   ਸਫੇਦ ਕਮਲ   श्वेत कमल   লাল কমল   ନାଲିପଦ୍ମ   ଶ୍ୱେତପଦ୍ମ   લાલ કમળ   ਲਾਲ ਕਮਲ   लाल कमल   पुण्डरीकम्   रक्तोत्पलम्   சிவப்புத் தாமரை   வெண்தாமரை   ఎర్రపువ్వు   తెల్లకలువ   ചുവന്ന താമര   വെള്ളത്താമര   پمپوش   پَمپوٗش   కమలము   പങ്കജം   जळांत राहून कोरडें कमळ, गुत्त्यांत राहून अगदीच निर्मळ   कमलम्   পদুম   કમળ   फामि   ಕಮಲ   পদ্ম   ਕਮਲ   தாமரை   ପଦ୍ମ   genus lotus   lotus   indian lotus   indian sacred lotus   sacred lotus   indian blue water lily   indian red water lily   अंबोज   कमल पुष्प   नलीन   रक्तकमळ   nelumbo nucifera   nelumbo nucifera gaertn.   nelumbium speciosum willd.   श्वेतकमल   nymphoea pubescence willd.   nymphoea stellata willd.   अंभोज   wind rose   आहार खपता, निद्रा पट्टा, पीडे नाव कमल उसैटा   कोईकमळ   जिवाळें   चिखलामेकळें   निलकमळ   नीलकमळ   मुंढावळ   inrolled   आकोचणें   कमलगुच्छ   कोयकमळ   कुड्मळ   कुड्मुळ   साळकें   साळुक   दॅटी   दॅठी   पंच नीरांजन   विशुद्ध चक्र   सरोजिनी   polyphyllous   one flowered   पाणवनस्पती   जल वनस्पत   चतुर्दळ   night position   hydrophyte   bicolor   अंभ   उमललेला   इंदीवर   फूल झेंडूचें, गरिबागुरिबाचें   नाहीं काष्टाचा गुमान। गोवी भ्रमरा सुमन॥   रक्तोत्पल   सरोरुह   polymerous   peltate   अंबुज   कमोद   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP