-
न.
-
ज्ञानाचें किंवा कर्माचें साधन जो शरीराचा भाग तो . इंद्रियें ११ आहेत . -( अ . ) पंचज्ञानेंद्रियें - डोळे , कान , नाक , रसना व त्वचा हीं अनुक्रमें रुप , शब्द , गंध , रस व स्पर्श यांचें ज्ञान करुन देतात . ( आ ) पांच कर्मेंद्रियें - पाय , हात , मलद्वार , मूत्रद्वार व जिव्हा हीं अनुक्रमें गति , देणेंघेणें , मलोत्सर्ग , मूत्रत्याग व बोलणें हीं कर्मे ; करतात . व ( इ ) मन - हें संकल्पविकल्प करतें . अकराही इंद्रियवृत्ती । कैशा लागती भगवद्वक्ती । - एभा २ . २९३ . पंचज्ञानेंद्रियें व पंच कर्मेंद्रियें यांखेरीज पुढील चार अंतरिंद्रियें आहेत - मन , बुध्दि , चित्त आणि अहंकार . ( सामा . ) इंद्रिय म्हणजे बाह्य वस्तू जाणण्याची साधनशक्ति ; आरंभीं इंद्रिय शब्द येऊन होणारे सामासिक शब्द - इंद्रियदमन ; इंद्रियनिग्रह ; इंद्रियनियमन ; इंद्रियगोचर ; इंद्रियविषय ; इंद्रियवश ; इंद्रियाधीन ; इंद्रियजेता ; इंद्रियनियामक ; इंद्रियनिग्रही ; इंद्रियतर्पण .
-
पुरुषाचें जननेंद्रिय ; लिंग . [ सं . ] इंद्रिय हातीं धरणें - जार कर्माचें अतिशय व्यसन असणें ; अति विषयासक्त असणें .
-
इंद्रिय हाती धरणें
Site Search
Input language: