व्यावृत्त

{ vyāvṛtta }

A dictionary, Marathi and English

vyāvṛtta p S Separated; rejected or removed from; excluded; excepted.

महाराष्ट्र शब्दकोश

वि.  १ अलग ; भिन्न केलेला . २ बाहेर टाकलेला ; वगळलेला . [ सं . ] व्यावृत्ति - स्त्री . १ वेगळेपणा ; उच्चाटण ; वगळणूक . चक्षूस दिव्य हे विशेषण दिल्याने चर्मचक्षूची व्यावृत्ति होते . या अर्थाने सामाशब्द - दोष - भय - रोग - विघ्न - व्यावृत्ति . २ निराळेपणा ; भिन्नपणा . घटादिक कार्याचे ठायी मृत्तिकात्वाची अनुवृत्ति आहे परंतु मृत्तिकेचे ठायी घटत्वादि धर्माची व्यावृत्ति . ३ व्यतिरेक ; नाहीपणा . ४ त्याग ; खंडन . ५ निरास . - अमृ ५ . १० . [ सं . ] व्यावर्तक - वि . १ वगळणारा ; दूर करणारा ; निराळा ठेवणारा . २ भिन्नभिन्न ; निरनिराळा . वरील पध्दतीनुसार जबाबदार पध्दतीचे अस्तिव अगर तिचा अभाव या गोष्टीकडे लक्ष देतां वसाहतीचे डोमिनिअन्स व क्राऊन कॉलनीज असे दोन व्यावर्तक विभाग पाडतां आले असते . - वसा १५ . व्यावर्त्य - वि . वगळणारा ; वेगळे करण्यास शक्य , योग्य , जरूर .

A Sanskrit English Dictionary

व्य्-आवृत्त  mfn.  mfn. turned away from, freed from, rid of ( instr. abl., or comp.), [AV.]; [MaitrS.]; [Kālid.] &c.

ROOTS:

व्य् आवृत्त

split asunder, opened, [Hariv.]; [Suśr.]
( ifc.) different from, [Kap.]
averted, [R.]; [Kathās.]
distorted, [ṢaḍvBr.]
turned back, returned from ( abl.), [Campak.]
( ifc.) incompatible or inconsistent with, [Bhāṣāp.]
thoroughly liberated or emancipated (as the soul), [Kap.]
ceased, disappeared, gone, [Kum.]
वृत   ‘chosen’ or ‘fenced’ (= ), [L.]
excepted, excluded, [W.]
praised, hymned (?), ib.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

व्यावृत्त [vyāvṛtta] p.p. p.  p. p.
Turned away from, withdrawn from; व्यावृत्ता यत्परस्वेभ्यः श्रुतौ तस्करता स्थिता [R.1.27;] [V. 1.8.]
Separated from, singled out.
(a) Excluded, set aside; different from; अयमर्थोऽस्माद् व्यावृत्तः Tarka K. (b) Not being found or existing in, absent from (frequently used in phil. in this sense); धूमो जलह्रदादे- र्व्यावृत्तः Tarka K.; [Mu.5.1.]
Revolved, turned round.
Encompassed, surrounded.
Desisting, ceased from; व्यावृत्तगतिरुद्याने कुसुमस्तेयसाध्वसात् [Ku.2.35.]
Split asunder.
Changed; जगाम दक्षिणं मार्गं सोमो व्यावृत्तलक्षणः [Mb.12.141.15.] -Comp.
-गति a.  a. desisting from any course of action.

Shabda-Sagara

व्यावृत्त  mfn.  ( -त्तः-त्ता-त्तं)
1. Chosen, appointed.
2. Encompassed, surrounded.
3. Fenced, screened.
4. Removed, uncovered.
5. Excepted, excluded.
6. Praised, hymned.
7. Rolled backwards.
8. Revolved.
E. वि and आङ् before वृत् to be, &c., aff. क्त .

ROOTS:

वि आङ् वृत् क्त .