नन्दि

{ nandiḥ }

हिन्दी (hindi) WN

   See : नंदी

A Sanskrit English Dictionary

नन्दि  m.  m. ‘the happy one’, N. of विष्णु, [MBh.]
   of शिव, ib.
   of an attendant of शिव, [TĀr.]; [MBh.] &c.
   of a गन्धर्व, [MBh.]
   of a man, [Pravar.]
नान्दिन्   the speaker of a prologue, [W.] ( w.r. for )
नन्दि  n.  f. joy, happiness, welfare, [MBh.] &c. (also m. n., [L.])
   Joy personified as daughter of Heaven or as wife of काम and mother of हर्ष, [Pur.]
नन्दि  n.  n. = द्यूत and द्यूता-ङ्ग, [L.]
नन्दि  f.  n. (with जैनs) a class of sacred writings ( m. or f. ?), [MWB. 533.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

नन्दिः [nandiḥ]  m. m., f. [नन्द्-इन्] Joy, pleasure, delight; प्रातिष्ठन्नन्दिमापन्नाः स्वं स्वमाश्रममण्डलम् [Bhāg.3.24.25.] कौसल्या- नन्दिवर्धनः.
-दिः  m. m.
   An epithet of Viṣṇu.
   Of Śiva.
  N. N. of an attendant of Śiva.
   Gambling, gaming; (n. also in this sense).
   The speaker of a prelude or benediction (in a drama.)
   Prosperity; मानहा भव शत्रूणां सुहृदां नन्दिवर्धनः [Mb.3.162.29.]
   Comp. आवर्तः a sort of building in the form of a quadrangle without a western gate; (n. also).
   Anything so formed (as dish, vessel संपुटिताद्यर्घपात्राणि); [Mb.7.82.2.]
   ईशः, ईश्वरः an epithet of Śiva; चतुर्थं शिवधर्माख्यं साक्षान्नन्दीशभाषितम् [Kūrma P.]
-ग्रामः  N. N. of a village near Daulatabad where Bharata lived during Rāma's banishment; नन्दिग्रामगतस्तस्य राज्यं न्यासमिवाभुनक् [R.12.18.]
   घोषः N. of the chariot of Arjuna.
   a sound of joy; सनन्दिघोषां कल्याणीं गुहो नावमुपाहरत् । [Rām.2.89.12.]
   the proclamation of a herald.
-तूर्यम्   a musical instrument played on festive occasions.
-देवी   also नन्दादेवी N. of one of the loftiest Himalayan peaks.
-नागरी  N. N. of a written character, script.
-पटहः   (see तूर्यम् above); छत्रं सव्यजनं सनन्दिपटहं भद्रासनं कल्पितम् [Pratimā 1.3] -पुराणम् N. of an उपपुराण of देवीपुराण.
   वर्धनः an epithet of Śiva.
   a friend.
   the end of a lunar fortnight, i. e. the day of new or full moon.
   a son.
   a friend.
   a particular form of temple.

Shabda-Sagara

नन्दि  mn.  ( -न्दिः-न्दि)
   1. Gambling, gaming.
   2. Happiness.
  m.  ( -न्दिः)
   1. One of SIVA'S principal attendants.
   2. The speaker of the prologue or prelude to a drama.
   3. One who pronounces a benediction.
    E. नदि to make happy, and इन् Unādi aff.

ROOTS:

नदि इन्