-
चौर्‍यायशी आसनें (कामशास्त्र)
१ पुरुषासन, २ समासन, ३ विषमासन, ४ विपरीतासन, ५ स्कंधासन, ६ स्कंध एक पदासन, ७ एकपदासन, ८ सन्मुखासन, ९ पराङ्‌मुखासन, १० जानुयुगासन, ११ एकजानासन, १२ कंठवेष्टितानासन, १३ पृष्टिबंधांगुल्यासन, १४ नागपाशासन, १५ वीरासन, १५ पद्मासन, १७ चक्रासन, १८ घुटासन, १९ तटासन, २० पगविस्तादितासन, २१ गोकर्णासन, २२ मुखपद्मासन, २३ शिखासन, २४ फुदासन, २५ मुखप्रष्ठासन, २६ जानुप्रसुतासन, २७ बाधासन, २८ मुखपृष्ठासन, २९ वामपादासन, ३० सुखासन, ३१ घटासन, ३२ माखपिष्यासन, ३३ शिंकासन, ३४ पासीसुप्तासन, ३५ कुंचवासन, ३६ उकडासन, ३७ दीपासन, ३८ छत्रासन, ३९ मदासन, ४० योनिसंकटासन, ४१ योनिमुद्रासन, ४२ भगंत्रवासन, ४३ अधोमुखासन, ४४ रथासन, ४५ चक्रीआसन, ४६ कमलासन, ४७ मल्लासन, ४८ अंदोलासन, ४९ हिंदोलासन, ५० अधरचुंबासन, ५१ चंचलासन, ५२ जाभीदीपासन, ५३ जानुयुग्मासन, ५४ पर्पटासन, ५५ पेरूकरासन, ५६ योनिस्तम्भासन, ५७ अद्रष्टासन, ५८ विकटासन, ५९ भद्रासन, ६० मुकुटासन, ६१ भ्रमरासन ६२ मोरासन, ६३ परापतासन, ६४ चमकासन, ६५ मृगासन, ६६ सिंहासन, ६७ गजासन, ६८ पोपटासन, ६९ अश्वासन, ७० चकोरासन, ७१ सादिकासन, ७२ कुक्कुटासन, ७३ उष्ट्रासन, ७४ गर्दमासन, ७५ पदासन, ७६ श्वानासन, ७७ मार्जारासन, ७८ गरुडासन ७९ छुरिकासन, ८० कोकिलासन, ८१ हंसासन, ८२ कूर्मासन, ८३ भद्रासन आणि ८४ भैरवासन. (कोकशास्त्र हिंदुस्थानी)
-
See : चौर्‍याऐंशी, चौर्‍याऐंशी
-
See : चौरासी, चौरासी
-
चौर्‍यायशीं आसनें (योगशास्त्र)
असें म्हणतात कीं, भगवान् शंकरांनीं जितकी प्राणि - जाति म्हणजे चौर्‍यायशी लक्षयोनि तितकीं आसनें निश्चित केलीं होतीं, पण क्लिष्टता, अनभ्यास आणि कालातिक्रमण वगैरेमुळें तीं सर्व लुप्त होऊन फक्त, ८४ शिल्लक राहिलीं तीं :- १ सिद्धासन, २ प्रसिद्ध सिद्धासन, ३ पद्मासन, ४ बद्धपद्मासन, ५ उत्थित पद्मासन, ६ ऊर्ध्व पद्मासन, ७ सुप्त पद्मासन, ८ भद्रासन, ९ स्वस्तिकासन, १० योगासन, ११ प्राणासन किंवा प्राणायामासन, १२ मुक्तासन, १३ पवनमुक्तासन, ११ प्राणासन किंवा प्राणायामासन, १२ मुक्तासन, १३ पवनमुक्तासन, १४ सूर्यासन, १५ सूर्यभेदनासन, १६ भस्त्रिकासन, १७ सावित्री समाधि, १८ अचिंतनीयासन, १९ ब्रह्मज्वरांकुश, २० उद्धारकासन, २१ मृत्युभंजकासन, २२ आत्मारामासन, २३ भैरवासन, २४ गुरुडासन, २५ गोमुखासन, २६ वातायनासन, २७ सिद्धामुक्तावली, २८ नेतिआसन २९ पूर्वासन, ३० पश्चिमोत्तानासन, ३१ महामुद्रा, ३२ वज्रासन, ३३ चक्रासन, ३४ गर्मासन, ३५ शीर्षासन, ३६ हस्ताधार शीर्षासन, ३७ ऊर्ध्वसर्वांगासन, ३८ हस्तपांदांगुष्ठासन, ३९ पादांगुषटासन, ४० उत्तानपादासन, ४१ जानुलग्नहस्तासन, ४२ एकपादशिरासन, ४३ द्विपादशिरासन, ४४ एकहस्तासन, ४५ पादहस्तासन, ४६ कर्णपीडासन, ४७ कोणासन, ४८ त्रिकोणासन, ४९ चतुष्कोणासन, ५० कंदपीडासन, ५१ तुलितासन, ५२ वृक्षासन, ५३ धनुषासन, ५४ वियोगासन, ५५ विलोमासन, ५६ योन्यासन, ५७ गुप्तांगासन, ५८ उत्कटासन, ५९ शोकासन, ६० संकटासन, ६१ अंधासन, ६२ खण्डासन, ६३ शवासन, ६४ वृषासन, ६५ गोपुच्छासन, ६६ उष्ट्रासन, ६७ मर्कटासन, ६८ मत्स्यासन, ६९ मत्स्येंद्रासन, ७० मकरासन, ७१ कच्छपासन, ७२ मण्डूकासन, ७३ उत्तानमण्डूकासन, ७४ हंसासन, ७५ बकासन, ७६ मयूरासन, ७७ कुक्कुटासन, ७८ पद्मासन, ७९ शलमासन, ८० वृश्चिकासन, ८१ सर्पासान, ८२ हलासन, ८३ वीरासन, आणि ८४ शांतिप्रियासन, या चौर्‍यायशी आसनांत, १ सिद्धासन व २ पद्मासन हीं दोन योगसाधक व बाकीचीं ८२ आसनें रोगनाशक आहेत. ([कल्याण योगांक]) कांहीं ग्रंथकार १ सिद्धासन, २ पद्मासन, ३ मद्रासन, व ४ सिंहासन हीं चार सर्वश्रेष्ठ मानतात (हठयोग प्रदापिका). अलीकडे कोणीकोणी शीर्षासनाला प्राधान्य देतात.
Site Search
Input language: